Brontekst bekijken van Valkenburg, Plenkertstraat 45 - Irenekerk (1891 -1967)

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Herbestemd]]
[[Categorie:Valkenburg]]
[[Categorie:Gemeente Valkenburg ad Geul]]
[[Categorie:Provincie Limburg]]
[[Categorie:Pierre Cuypers (1827 - 1921)]]


{{#display_map:50.86407,5.82797}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Irenekerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Ned. Hervormde Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Limburg
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Valkenburg ad Geul
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Valkenburg
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Plenkertstraat 45
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 6301GK
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 13621
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1891
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Pierre Cuypers (1827 - 1921) en Blijenberg W.J.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | restaurant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|507267}}
|}

== Geschiedenis ==

Uiterst interessante kleine neokerk met toren. Wegens zowel de unieke architectuur als de pittoreske situering, vlakbij een heuvel, doet dit  prachtige Nederlandse kerkje buitenlands aan. 

Ook Emma / Elisabethkerk. Buiten gebruik als kerk in 1967, toen de [[Valkenburg, Oosterweg 1 - Kloosterkerk| Kloosterkerk]] door de Hervormde gemeente in gebruik werd genomen. Nu horeca.

* 2018 Op 18 september 2018 door brand verwoest.
* 2021 - Het restaurant dat chef-kok Sven Nijenhuis en zijn vrouw Joëlle eind dit jaar in de voormalige Irene-Emma-Elisabethkerk in Valkenburg gaan openen, krijgt de naam Ambrozijn. De naam Ambrozijn betekent vrij vertaald het voedsel en de drank van de goden.

== Recente geschiedenis; bron: www.restaurantambrozijn.nl ==

SINDS 1891; HERVORMD IN 2021

In de Nederlandse Zuid-Limburgse gemeente Valkenburg staat de Irenekerk.  Van Hervormde Protestantse kerk naar ruïne. Vervolgens opgeknapt en teruggebracht naar zijn volle glorie als restaurant. Achter de kerk ligt in de rotswand nog de grafkelder van de familie Loisel.

1890 Ontstaan

Het rijksmonument is gelegen in de gemeente Valkenburg aan de Geul aan de Plenkertstraat. Ontwerp wordt toegeschreven aan architect Dr. P.J.H. Cuypers. In 1981 was de kerk klaar voor gebruik

1970 Buiten gebruik als kerk

In deze periode wordt de kerk niet meer gebruikt voor diensten en fungeert sindsdien als restaurant. De ring Maastricht achte het voldoende als er alleen een dienst gehouden werd in Gulpen. Door dit besluit heeft de kerk niet lang haar bedoelingen uitgevoerd.

2006 Horeca

De kerk werd verkocht en werd als horecagelegenheid in gebruik genomen. Zo was er in 2006 een Turks restaurant gevestigd en vervolgens in 2018 een steakhouse.

2018 Brand

In Valkenburg is even na half 7 brand uitgebroken in een restaurant aan de Plenkertstraat. 18 september 2018 woede er een flinke brand uit de kerk. Het voormalige kerkgebouw van de protestante kerk of te wel het steakhouse ging in rook op. Vlammen kwamen van alle kanten en er werd om assistentie gevraagd bij omliggende gemeente. Na een aantal uur blussen is de brand onder controle en is de kerk van binnen en van buiten totaal verwoest. Het leistenen dak, de mergelramen en de prachtige vormen van de kerk vergaan in zijn glorie.

Nadat de kerk in september 2018 vrijwel volledig is afgebrand, is de kerk weer zoveel mogelijk teruggebracht in zijn originele staat. In maart 2020 hebben Sven en Joëlle samen met Ronald & Silvia de Meij, Harm & Heleen Loopstra en Nelleke en Fred Zwarts, de ruïne kerk gekocht, gerestaureerd, gerenoveerd en omgebouwd naar een high end restaurant genaamd Restaurant AMBROZIJN.
‍
Negen maanden lang is er hard gewerkt aan de heropbouw van de kerk. Aan de buitenzijde is er alles aan gedaan om het leistenen dak, de muren, de mergelramen en de kerktoren weer tot zijn recht te laten komen. De binnenzijde van de oude kerk is volledig onder handen genomen en omgetoverd tot een uniek horeca concept waar beleving centraal staat.

Voordat Chef Sven Nijenhuis samen met gastvrouw Joëlle aan dit spannende avontuur begonnen, hebben zij beide ruime ervaring opgedaan in een aantal topzaken in Nederland en België. 

2022 KOM HET BELEVEN.

== Monumentomschrijving Rijksdienst==
Met elementen van Eclecticisme in 1891 gebouwd PROTESTANTS KERKJE. Het ontwerp wordt toegeschreven aan architect Pierre Cuypers (1827 - 1921)
Het kerkje is vrijstaand gesitueerd aan de Plenkertstraat aan de rand van de bebouwing van Valkenburg aan de Geul bij de berghelling.
Het interieur is uitgesloten van bescherming.
==== Omschrijving ====
Het kerkje heeft een in de lengterichting geplaatste rechthoekige plattegrond telt een bouwlaag en wordt afgedekt met een schilddak met leien in Maasdekking. De in de frontgevel geplaatste toren heeft een spits dak met leien in Maasdekking en bekroond met een weerhaan.
Vrijstaand eenbeukig kerkje met koor. Het toegepaste bouwmateriaal is baksteen en mergel. Rondboogvormige vensters met mergel tracering en rozetten. Galmgaten van de toren met rondboogvormige houten Louvreluiken. 
Frontgevel met rechthoekige houten deur. Geaccentueerde ingangspartij uitlopend in toren. 
Decoraties en raampartijen in mergel. Steunberen. Koorgedeelte met lager zadeldak.
Bijzonderheden: rechtsachter het kerkje bevindt zich een transformatorhuisje in een aan het kerkje aangepaste stijl met o.a. een zadeldak met leien; rechthoekige houten luiken met decoratief houtsnijwerk en decoratief metselwerk in de topgevel frontgevel.

In de mergelwand aan de achterzijde van het kerkje bevindt zich de grafkelder van de familie Loisel: de toegang wordt geflankeerd door twee pilasters in mergel en bekroond met een fronton en een siervaas eveneens in mergel.
==== Waardering ====
Het protestants kerkje is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling. Het kerkje bezit architectuurhistorische waarde wegens het bijzondere belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur; wegens de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de ornamentiek.

Ensemblewaarde ontleent het kerkje aan de situering en daarmee van betekenis voor het aanzien van dit deel van Valkenburg aan de Geul. Het kerkje is tenslotte van algemeen belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

== In de media ==
; Uit ''Het Nieuws van den Dag'', 14 October 1891.

Te Valkenburg (L.) is Zondag de aldaar nieuwgebouwde Protestantsche kerk plechtig ingewijd door den Heer B.J. Ovink, predikant der Ned. Herv. gemeente te Gulpen, waaronder Valkenburg behoort. De kerk was opgepropt vol en te klein om alle belangstellenden te bevatten. De Heer Lebret, te Dordrecht, die indertijd voor den bouw dezer kerk ƒ 1000 gaf, heeft thans een zeer fraai orgel daaraan geschonken.

* Uit '''De Limburger''', 18 september 2018'
In Valkenburg is even na half zeven brand uitgebroken in een restaurant aan de Plenkerstraat.
Vlammen sloegen hoog uit het dak van het pand, het voormalige kerkgebouw van de protestantse kerk. Uit de toren kwam donkere rook. Volgens de politie werden de bluswerkzaamheden bemoeilijkt door geparkeerde auto's.
Getuigen melden aan De Limburger dat de eigenaresse van het restaurant erg overstuur was en zich zo misdroeg tegen hulpverleners dat ze werd meegenomen door de politie. Het pand staat sinds enkele dagen te koop. 
Brandweerlieden uit Maastricht, Meerssen en Vaals werden opgeroepen om assistentie te verlenen. In het gebouw is een steakhouse en lounge bar gevestigd. Er komt mogelijk asbest vrij en uit voorzorg is de omgeving ontruimd.  Het restaurant is gevestigd in een monumentaal kerkje. Het Prinses Irene-Elizabeth kerkje dateert uit 1891 en wordt toegeschreven aan architect P.J.H. Cuypers. Sinds 1967 is de kerk aan de eredienst onttrokken.

John (55) uit Haarlem is geschrokken. "Ben vanochtend nog wezen kijken, zomaar. Een erg leuk kerkje was het. Vanavond zag ik vanuit het raam de vlammen plots uit het dak slaan. En niet te min. Erg triest is het. Wat denk je wat zo’n eigenaar nu doorstaat?"  De schade aan het kerkje is enorm. De oorzaak van de brand wordt onderzocht.

==Externe links==
* [http://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/view.jsp?content=3946 De kerk op Kerkgebouwen in Limburg]
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Irenekerk_(Valkenburg_aan_de_Geul) Meer afbeeldingen op Wikimedia]

==Afbeelding==
<gallery>
Bestand:Valkenburg NH kerk.jpg|ansicht
Bestand:Kerkvalkenb8686.jpg | Ansichtkaart 1934 - WG
Bestand:Kerkvalkenb8689.jpg | Ansichtkaart 1937 - WG
Bestand:Kerkvalkenb8687.jpg | Ansichtkaart 1939 - WG
Bestand:Kerkvalkenb6734.jpg | Ansichtkaart 1950 - WG
Afbeelding:Valkenburg NH Irenekerk.jpg|ansichtkaart 1964
Bestand:Overzicht noordwestgevel met geveltoren - Valkenburg - 20355666 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (2001)
</Gallery>