Utrecht, Steenweg 6 - Buurkerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Buurkerk
Genootschap:	Nederlands Hervormde Kerk
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Utrecht
Plaats:	Utrecht
Adres:	Steenweg 6
Postcode:	3511JP
Inventarisatienummer:	00310
Jaar ingebruikname:	14e eeuw
Architect:
Huidige bestemming:	museum
Monument status:	Rijksmonument 18353

Geschiedenis

Grote historische kerk met toren. Oorspronkelijk gewijd aan H. Maria Minor.

De Buurkerk is een voormalige kerk in het centrum van de Nederlandse stad Utrecht. Thans biedt het gebouw onderdak aan het Nationaal Museum Van Speelklok tot Pierement. Op de klokkenzolder, in de oorspronkelijke klokkenstoel, bevindt zich het kerkgelui, in principe bestaande uit drie klokken waarvan er twee door Jan Tolhuis in 1534 en 1556 vervaardigd zijn. Hun diameters bedragen resp. 150 en 120 cm. De derde klok is van Antonius v.d. Borch uit 1559 (127,5 cm). In 2004 liet het Utrechts Klokkenluiders Gilde bij haar 25-jarig bestaan een vierde klok aan het kerkgelui toevoegen, de klok Bertken (101 cm), vervaardigd door Petit & Fritsen. Twee kleine klokken, naar middeleeuws model gevormd, werden in 2018 aan het gelui toegevoegd. Beide werden vervaardigd door Simon Laudy; Pontianus & Agnes (73,5 cm) en Catharina-Amalia (69,1 cm). De klokkenstoel van het kerkgelui bezit nog diverse sporen en onderdelen van steltlagering.

In de houten bovenbouw van de toren (boven de klokkenzolder met het kerkgelui) bevindt zich de grote stadsklok, de zg. "Banklok" van St. Butendiic uit 1471 (165 cm). In het kleine koepeltje op de toren bevindt zich nog de kleine stadsklok, de "Waakklok", eveneens van Jan Tolhuis en wel uit 1541. Deze klok heeft een onderdoorsnede van 90 cm.

Was ook Armenkerk; buiten gebruik als hervormde kerk 1975. Na restauratie vanaf 1984 Museum Van Speelklok tot Pierement, dat de kerk voor 500 jaar in erfpacht heeft van de Protestantse Gemeente Utrecht, die het recht heeft éénmaal per jaar een dienst in de Buurkerk te beleggen.

In januari 1962 lagen de 91 dodelijke slachtoffers van de grootste treinramp in de Nederlandse geschiedenis, bij Harmelen op 8 januari 1962, in deze kerk opgebaard.

Monumentomschrijving Rijksdienst

BUURKERK vermeld 1131, oorspronkelijk kruiskerk met ingebouwde W.toren, thans 7 schepige bakstenen hallenkerk waarvan koor in 1586 gesloopt werd. Oorspronkelijk orgel met Hoofdwerk, Zwelwerk en vrij Pedaal, in 1882 gemaakt door J.F. Witte. Bij de restauratie in 1984 werd het orgel uitgebreid met een Zijwerk, ten dele gemaakt van Witte-onderdelen van elders. Klokkenstoel met vijfgelui bestaande uit een klok van S. Butendiic, 1471, 165,5 cm, twee klokken van J. Tolhuys, 1534 en 1556, diam. resp. 152 en 120 cm, en een klok van A. van de Borch, 1559, diam. 127,5 cm. Klokkenstoel bezit nog diverse sporen en onderdelen van steltlagering.

Orgel

Oorspronkelijk orgel met Hoofdwerk, Zwelwerk en vrij Pedaal, in 1882 gemaakt door J.F. Witte. Bij de restauratie in 1984 werd het orgel uitgebreid met een Zijwerk, ten dele gemaakt van Witte-onderdelen van elders.

In de media

Uit Het Nieuws van den Dag, 28 Maart 1883.

In de Buurkerk te Utrecht is Zondag het nieuwe orgel ingewijd. Het werd bespeeld door den Heer R. Hol. De predikbeurt werd ditmaal vervuld door Prof. N. Beets.

Externe links

Meer afbeeldingen op WikiMedia
Meer afbeeldingen op WikiMedia (Museum van Speelklok tot Pierement)

Afbeeldingen

opname JvN 26-08-1984
foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar.
foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar.
foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar.
foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar.Afbeelding:Broodtafelbuurkerk.JPG
Buurkerk vanuit het zuiden. Foto: A. Roks 2005
Westzijde van de toren. Foto: A. Roks 2004
Westportaal. Foto: A. Roks 2004
Beeldhouwwerk (1942-1943) Vervaardigd door Willem van Kuilenborg. Foto: A. Roks 2005
Beeldhouwwerk boven de rechter deur (aan de rechterkant de plaats van een verdwenen engelkopje). Foto: A. Roks 2005
Het teruggebrachte engelkopje tijdens een restauratie in 2008. Foto: A. Roks 2008
Westgevel zuider zijbeuk. Foto: A. Roks 2004
Zuidzijde van de Buurkerk. Foto: A. Roks 2004
Zuidzijde van de Buurkerk. Foto: A. Roks 2004
Het noorder transept verscholen achter de bebouwing. Foto: A. Roks 2005
Noordportaal. Foto: A. Roks 2005
Noordzijde Buurkerk. Foto: A. Roks 2005
Toren vanuit het noorden. Foto: A. Roks 2005
Buurkerk en Domtoren vanuit het westen. Foto: A. Roks 2005