Utrecht, Lichtenberchdreef 4 - Heilige Geest, nu St. Rafaël

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Heilige Geestkerk
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Utrecht
Plaats:	Utrecht
Adres:	Lichtenberchdreef 4
Postcode:	3562RD
Inventarisatienummer:	04413
Jaar ingebruikname:	1967
Architect:	Dresmé, J.A.A.
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Interessante, grote moderne kerk zonder toren.

Op 26 december 1966 werd de eerste steen gelegd van de R.K. Heilige Geestkerk aan de Lichtenberchdreef, en op 30 juli 1967 werd de kerk ingewijd door kardinaal Alfrink.

Door teruglopend kerkbezoek werd in 2004 besloten om alle 3 parochies in de Utrechtse wijk Overvecht te laten fuseren. Samen met de Blijde Boodschapparochie en de Emmaüsparochie (sinds 1984 gevestigd in de protestantse Johanneskerk) fuseerde de Heilige Geestparochie tot de Sint Rafaëlparochie. De Blijde Boodschapkerk werd gesloten, de Johanneskerk werd verlaten, en de Heilige Geestkerk heette voortaan Sint Rafaëlkerk.

In deze kerk staat een belangrijk historisch orgel.

Geschiedenis (vervolg) deel 1: De Heilige Geest kerk

In voorgaande eeuwen, zelfs nog in het begin van de vorige eeuw, werd er veel geld en energie gestopt in de bouw van een kerk, een Godshuis. Een kerkgebouw was meestal het markantste gebouw in een stad of een dorp. Kosten nog moeite werden bespaard voor de buitenkant en voor de binnenruimte. Kerken werden hoog en van binnen rijk versierd met prachtige priesterkoren, gebeeldhouwd of met veel houtsnijwerk. In de tijd dat de kerken werden gebouwd in Overvecht kon dat niet meer en moest een kerk voor een goede prijs worden gebouwd.

Daarom was het goed dat als bouwpastoor kapelaan C. van Schadewijk was benoemd. Vóór zijn benoeming in Overvecht was hij toegevoegd aan bouwpastoor Jongerius in Zutphen. Deze was in de bouwperiode getroffen door een hartaanval, waardoor veel van het werk door kapelaan van Schadewijk gedaan moest worden. Met al deze kennis aan boord ging hij voortvarend te werk. Al snel was er een voorlopig kerkbestuur gevormd en kon men de toekomstige parochianen reeds van enige informatie voorzien. Als architect was de heer Joh. Dresmé uit Driebergen aangetrokken, en deze kwam al snel met tekeningen. De aannemer werd de firma Welling uit Didam. De kerk zou 700 zitplaatsen krijgen.

De grond kon na overleg met de gemeente verkregen worden en was al snel daarna bouwklaar. Al in november 1965 ging een kennismakingsbrief uit, waarin o.a. werd meegedeeld dat deze nieuwe parochie zou worden gewijd aan de H. Geest. De haast fanatieke inzet werd beloond, want een jaar later, op 26 december 1966, kon door Deken Harmelink de hoeksteen worden gelegd, met de tekst "Gefundeerd en geworteld in de liefde". De pastorie was toen al in een vergevorderd stadium, want de pastoor wilde zo snel mogelijk tussen de parochianen wonen. Tot dan toe woonde hij aan de Vechtdijk op een zolderkamer. De bouw ging voorspoedig, en zo kon de kerk acht maanden na het leggen van de hoeksteen in gebruik worden genomen. Begin juli 1967 gingen de uitnodigingen de deur uit voor de plechtige ingebruikneming op zondag 30 juli 1967 door Zijne Eminentie Bernardus Kardinaal Alfrink, met daarna de eerste Eucharistieviering.

Na enkele jaren was er behoefte aan een wat kleinere gebedsruimte. Daardoor, maar ook door de hoge brandstofprijzen, ontstond het plan de Mariakapel te bouwen. Na wat ideeën en schetsen op papier gezet te hebben, werd weer architect Dresmé ingeschakeld. Die vond het een zeer interessant project, vooral omdat het de bedoeling was om in ieder geval het interieur van de kerk zo min mogelijk geweld aan te doen. Door de inspanning van verschillende vrijwilligers en een weinig inbreng van buitenaf, werd de klus geklaard.

Pastor C. van Schadewijk, bouwpastoor, had al snel versterking gekregen van kapelaan H. Revenberg. Deze was vooral bekend en geliefd bij de jeugd. Hij vertrok in 1980 naar Houten, waar hij zelf pastoor werd. Pastor C. van Schadewijk bleef ook pastoor van deze kerk na het bereiken van de 65 jarige leeftijd. Pas eind november 1996 heeft hij, samen met zijn huisgenote, afscheid genomen van onze parochie. Hij was toen 76 jaar.

Voor geheel Overvecht was toen een pastoraal team in het leven geroepen dat per 1 januari 1997 zou beginnen. Pastor Adri Verweij nam daarin deel voor 30% (in de praktijk werd dit meer, de rest van zijn tijd was bestemd voor het Seniorenpastoraat). Hij ging wonen in de pastorie aan de Lichtenberchdreef. In juni 1997 werd Mevr. G. van Liebergen aangesteld als pastoraal werkster in dat team, en werd de eerst-aanspreekbare pastor voor de H.Geest parochie. Eind 2002 vertrok pastor Adri Verweij naar Odijk.

Wat niet onvermeld mag blijven is het gegeven dat de H.Geest kerk zo ongeveer vanaf 1990 ook gebruikt werd als de kerk waar vele Polen hun eucharistie kwamen vieren. Zij deden dat op de eerste en de vierde zondag van de maand, na afloop van ‘onze’ zondagse viering. Dat zijn ze ook blijven doen toen het de kerk werd van de St. Rafaël parochie, maar heden ten dage vieren zij er iedere zondag hun eucharistie.

(Bron: website parochie St. Rafaël )

Geschiedenis (vervolg) deel 2: De Sint Rafaël kerk.

Adrianus Kardinaal Simonis Aartsbisschop van Utrecht

Decreet

tot fusie van de parochies Blijde Boodschap, Emmaüs en H. Geest te Utrecht, Overvecht. In het vervolg van mijn beleidsvoornemen d.d. 22 maart 2002;

op verzoek van het bestuur van de parochies Blijde Boodschap, Sint Cleopas en H. Geest te Utrecht, Overvecht per brief d,d. 7 augustus 2003;

met instemming van de deken van Utrecht-Oudenrijn per brief d.d. 13 november 2003; na advies gekregen te hebben van het Metropolitaan Kapittel, dat in deze optreedt als Collegium Consultorum, d.d. 3 december 2003; besluit ik tot fusie van de drie genoemde parochies tot één parochie met ingang van 1 januari 2004.

De nieuwe parochie zal als titel krijgen "St. Rafaël".

Alle rechten en verplichtingen van de drie parochies vallen toe aan de nieuwe parochie. Hieronder zijn begrepen alle rechten en plichten, schulden en bezittingen, overeenkomsten, fundaties, hypotheken, geldleningen e.d., zoals deze overeenkomstig canon 1283 C.I.C. zijn vastgelegd en overigens ook die welke daarbij niet zijn genoemd doch geacht moeten worden hier eveneens onder te vallen. Voor de nieuwe parochie geldt als statuut het Algemeen Reglement voor het bestuur van een parochie van de Rooms-Katholieke kerk in Nederland (31 januari 1997). De parochie "St. Rafaël" zal de grenzen hebben van de drie parochies tezamen.

Tot bestuur van de parochie benoem ik met ingang van dezelfde datum:

J.R. Skiba, pastoor
fr. W.J. Ossewold, vice-voorzitter - Dhr. P. Oorthuijsen, secretaris
Dhr. P.L.W. Bovelander, penningmeester
Mevr. G.M. van Baal-Schoonheim,
Dhr. J.W. van de Bildt, Mevr. G.M. de Groot,
Dhr. J.J. Schwartz, Dhr. L.A.J.P. Vermeulen

Het nieuwe parochiebestuur draag ik op er zorg voor te dragen, dat alle nodige regelingen voortkomend uit dit besluit naar kerkelijk en naar Nederlands recht worden nageleefd, en tevens dat hiervan vóór 1 april 2004 blijkt uit notariële dan wel onderhands akt(en). Moge de nieuwe parochie onder de hoede van de engel Rafaël een bloeiende geloofsgemeenschap worden tot getuigenis van Christus en Zijn Evangelie in onze samenleving.

Gegeven te Utrecht op 15 december 2003

Reeds vele jaren was het duidelijk dat door het teruglopend aantal kerkgangers in de drie parochies er een probleem ging ontstaan op het gebied van de financiën, maar ook op dat van de vieringen. Na langdurig overleg en vele besprekingen door afgevaardigden van de drie parochies over de toekomst van de RK kerk in Overvecht heeft het bisdom in mei 2002 de knoop doorgehakt. De bisschop heeft besloten dat er één bestuur moet komen voor de drie parochies Blijde Boodschap, Emmaus en Heilige Geest. Het bestuur krijgt de opdracht om op basis van het Rapport en het Beleidsplan (opgesteld door de drie parochiebesturen) te werken aan één parochie met één secretariaat. Wat betreft de aanbeveling van de beleidsgroep over het kerkgebouw maakte de bisschop de keuze voor kerk en bijbehorende ruimtes van de H.Geest parochie als centrum voor de toekomstige parochie. Want, gaf hij aan, "Dit gebouw heeft een beeldbepalend karakter in Overvecht, het ligt centraal en is gemakkelijk te bereiken. Het biedt ruimte voor grote en kleinere vieringen en heeft mogelijkheden om de andere activiteiten te huisvesten, zoals secretariaat, ruimtes voor pastores en werkgroepen.” “We pleiten er voor dat de kerk geheel of gedeeltelijk open gesteld wordt. Dit betekent dat de centra van de Emmaus en van de Blijde Boodschap op termijn afgestoten worden. Wij beseffen, dat deze keuze een zware teleurstelling is voor de parochies van Blijde Boodschap en Emmaus, die met goede argumenten pleiten voor handhaving van hun centra." "Toch meent de bisschop om deze keuze nù te moeten maken, in overeenstemming met het Convenant, waartoe de besturen gezamenlijk besloten hebben.” “Als de bisschop nù geen keuze zou maken, zou het nieuwe bestuur veel tijd en energie moeten steken in de gebouwenkwestie en uiteindelijk toch niet tot een door allen gedragen besluit kunnen komen. Wij achten het belangrijk, dat bestuur, vrijwilligers en pastores alle energie kunnen geven aan de pastorale en missionaire opbouw van de ene parochiegemeenschap. Terwille daarvan hopen we dat de mensen van de Blijde Boodschap en de Emmaus deze teleurstelling willen en kunnen accepteren.", aldus de bisschop.

Zo gebeurde het dat op 8 december 2002 het nieuwe bestuur van de drie parochies werd voorgesteld in deze kerk. Op 9 maart werd in een plechtige eucharistieviering pastor Joachim Skiba officieel geïnstalleerd als pastoor voor de nieuwe parochie van Overvecht. De St. Rafaël was toen in de gelukkige omstandigheid dat zij naast pastoor Skiba ook nog Godelief van Liebergen, onze pastoraal werker, had. Zij heeft evenwel afscheid genomen in een plechtige viering op 10 oktober 2004. Van toen af stond pastor Skiba er alleen voor, wel natuurlijk met hulp van vele anderen. In dat jaar 2003 was ook de procedure gestart voor de fusie van de drie parochies. En er zou één parochieblad komen. Toch zou het nog wel enige tijd kosten om één parochie te worden, met één gezamenlijk kerkgebouw. Na de sluiting van de Blijde Boodschap kerk, eind 2004, werd het begin van 2005 de start van die ene kerk. De kerk bij de watertoren werd de kerk van alle parochianen. In dat jaar werden ook de eerste concrete stappen genomen op weg naar de verbouwing. In de tijd ervoor waren er wel diverse plannen geweest, maar er waren ook telkens weer bezwaren. Maar nu kon men aan de slag. En dat was nodig. ‘Onze’ kerk was toe aan een goede opknapbeurt. Maar ook aan een aanpassing aan de tijd. Een verbouwing waarin ook de ‘onvolkomenheden’ werden aangepakt. En het werd grondig gedaan. Een nieuwe kapel, buiten de loop, waar men in rust en ongestoord aanwezig kon zijn. En een die veel oud-Blijde Boodschap parochianen zal aanspreken. Een betere en grotere ontmoetingsruimte, en een goede vergaderruimte met plaats voor een bibliotheek. Goede, moderne toiletten, ook een invalidentoilet. En een echte sacristie, waar men zich ongestoord kon voorbereiden op een viering. Een sacristie waar niet iedereen door moest. Maar ook de buitenkant werd goed onder handen genomen. Zoals het dak van de pastorie en bijgebouw, waar nog nooit iets aan was gedaan. Het kreeg nieuwe koepels, en een nieuwe afdeklaag die er weer jaren tegen kan. En de rand ervan werd vernieuwd met onderhoudsvrij materiaal. De ruimte om de kerk werd ook aangepakt. Daar kun je nu lopen, eventueel zitten en er is een goede fiets stalling . Een vrijwel perfecte verlichting in de kerk. En onze kerk behoort tot de veiligste gebouwen van Utrecht Kortom, het werd bijna een nieuwe kerk.

Hoe de toekomst ervan er zal uitzien ligt nu in onze handen. Want alleen wij, de parochianen van Overvecht, kunnen daar wat aan doen. Zonder onze inbreng en steun, op allerlei gebied, geestelijk, fysiek en financieel, zal deze kerk niet kunnen bestaan. Laten we ons daarom aansluiten bij de woorden en wens van onze pastoor, zoals uitgesproken tijdens de viering van het 40-jarig bestaan van de kerk: "De verbouwde kerk geeft ons allen een bijzonder gevoel: dit hebben wij samen gedaan! Daardoor blijkt een nieuwe gezamenlijke toekomst niet slechts een droomwens te zijn geweest, maar is nu haast tastbaar geworden. Als wij daarbij opmerken dat ook onze jongeren daar een rol bij spelen, dan kan ik optimistisch kijken naar de toekomst van onze parochie."