Handelingen

Utrecht, Lange Nieuwstraat 36 - St. Catharinakerk en Catharijneconvent

Uit Reliwiki

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.


Algemene gegevens
Genootschap : Rooms-Katholieke Kerk
Gemeente : Utrecht
Plaats : Utrecht
Adres : Lange Nieuwstraat 36
Provincie : Utrecht
Jaar ingebruikname : 1470
Huidige bestemming: kerk, museum (kloostergebouwen)
Naam kerk : Sint Catharinakerk
Architect : Tepe, A (uitbreiding 1895-1900)
Monument-status: Rijksmonument
Inventarisatienummer: 00316
opname 28-08-2004 foto. Job van Nes. Zaandam.
Westfaçade van de Sint Catharinakerk. Foto: A. Roks

Geschiedenis

September 2002 is de renovatie van start gegaan. Deze moet in 2003 klaar zijn, want dan wordt de 150ste verjaardag van de bisschoppelijke hiërarchie herdacht en gevierd. Op 9 november 2003 heeft kardinaal Simonis het nieuwe altaar van de kathedraal ingewijd. Dat gebeurde tijdens de viering die alle festiviteiten afsloot bij het feit dat de katholieke kerk 150 jaar geleden weer bisschoppen mocht hebben. (49-03/51-04)

De Duitse kunstenaar Wilhelm Mengelberg maakte in 1898 kruiswegstaties voor de kathedraal. Bij de restauratie in de jaren '60 van de vorige eeuw werden ze verwijderd en in 1975 verkocht aan de RK Martinuskerk van Duistervoorde. Binnenkort komen de kruiswegstaties weer terug naar Utrecht. (50-03)


Sint Catharinakerk, sinds 1853 kathedraal. Laatgotische kruisbasiliek met stenen gewelven en luchtbogen op inwendige steunberen. 1470 aangevangen, schip 1551 voltooid. 1895-1900 westwaarts uitgebreid waarbij merkwaardige geveltop van 1550 getrouw gekopieerd werd. Orgel met oorspronkelijk twee manualen en vrij Pedaal, in 1903 gemaakt door Maarschalkerweerd & Zoon. In 1939 gewijzigd door de firma Elbertse (Soest), waarbij een derde manuaal werd toegevoegd. In 1996 door de Gebr. Vermeulen (Weert) gerestaureerd.

Voormalige kloosterkerk, 1636 hervormde kerk, 1815 R.-K.

Geschiedenis

De Sint Catharinakerk is de parochiekerk van de Rooms-Katholieke Binnenstadparochie Utrecht en is tevens de kathedraal van het Aartsbisdom Utrecht. De kerk maakt deel uit van een middeleeuws kloostercomplex. Het kloostercomplex wordt tegenwoordig gebruikt door het museum Catharijneconvent.

De Karmelieten in Utrecht begonnen in 1468 met de bouw van het klooster en de bijbehorende kerk. In 1529 kwamen de gebouwen in bezit van de Johannieters. De kerk draagt sindsdien de naam van hun beschermheilige Catharina van Alexandrië. De Johannieters hebben het klooster uitgebreid en de kerk rond 1551 voltooid. Waarschijnlijk was architect Rombout II Keldermans verantwoordelijk voor het eindresultaat. Met de Reformatie in 1580 begon voor de Catharinakerk een periode van verval. De katholieke godsdienst mocht niet meer worden uitgeoefend. Sindsdien schijnt er onder meer een smederij in gevestigd zijn geweest, en ook een zogenaamde anatomiekamer. In 1633 werd de kerk voor protestants gebruik ingericht. Tot in 1815 bleef de kerk dan ook een Hervormde kerk. In 1815 werd het gebouw toegewezen aan de Rooms katholieke militairen van het Nederlands leger en werd het een garnizoenskerk.

Koning Willem III schonk de kerk in 1840 aan de Rooms katholieke gemeenschap, waarna de Catharinakerk in 1842 weer in gebruik kon worden genomen. In 1853 werd het gebouw door paus Pius IX tot kathedraal van het herstelde bisdom Utrecht verheven. In de periode 1859-1901 werd vervolgens het hele interieur in neogotische stijl gedecoreerd. In 1898 werd de kerk verlengd naar het westen toe door architect Alfred Tepe. De kerk werd verlengd met één travee. De nieuwe façade was een exacte kopie van de oude gevel die Keldermans had ontworpen. Aan de linkerzijde van de façade werd in 1900 een achtkantige toren gebouwd, waarbij waarschijnlijk de toren van het stadhuis in Kampen als voorbeeld heeft gediend. Aan de andere zijde werd een doopkapel gebouwd.

In 1955 begon een grootscheepse restauratiecampagne. Op basis van tekeningen van Pieter Janszn. Saenredam, uit 1636, is de kerk grotendeels van haar neogotische gewaad ontdaan. Dit verklaart de tamelijke sobere inrichting die het gebouw tegenwoordig vertoont. Daar staat tegenover het tijdloze karakter van deze laat middeleeuwse kloosterkerk in al haar puurheid is bewaard.

Externe links

Beluister het Maarschalkerweerd-orgel:

http://orgelconcerten.ncrv.nl/ncrv?nav=rwaetCsHtGAkBbCeBqN

http://orgelconcerten.ncrv.nl/ncrv?nav=sapvjDsHtGAkBbCeBoN

KLIK voor informatie in andere SITES (Koppellink)

Afbeeldingen