Rotterdam, Boezemsingel 30 - Boezemsingelkerk (1901 - 2018)

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Boezemsingelkerk
Genootschap:	Gereformeerde Gemeenten
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	Rotterdam
Plaats:	Rotterdam
Adres:	Boezemsingel 30
Postcode:	3034CA
Sonneveld-index:	03089
Jaar ingebruikname:	1901
Architect:	na te gaan
Huidige bestemming:	gesloopt op toren na
Monument status:	geen

Geschiedenis

Deze Gereformeerde Gemeente is gesticht in 1842. Groot sober kerkgebouw in neoromaanse stijl uit 1901, vergroot in 1924 en 1928. T-vormige plattegrond. Verbouwd (o.a. nieuwe voorgevel met versiering en rechts hiernaast toren) in 1962. Van dit kerkgebouw is alleen de voorgevel met moderne toren aan de rechter zijkant (zuidelijk transept) vanaf de openbare weg te zien. De aandachtswand met kansel en orgel bevindt zich in de oostelijke wand van de kerk, na binnenkomst rechts. Deze grote "preekkerk" had ca. 1500 zitplaatsen, wat veel te veel was geworden voor het aantal kerkgangers in de jaren 2010.

Ter vervanging van de Noorderkerk welke te klein was geworden. Ingebruikname op 25 maart 1901. In 1927 uitbreiding aantal zitplaatsen tot ruim 1500. Voorgevel in 1962 vervangen. In 1980 sluiting van twee galerijen wegens terugloop aantal leden. In 1982 sluit ook de derde galerij. In 1996 verder teruggebracht tot 1100 zitplaatsen.

2017 Het curatorium van de Gereformeerde Gemeenten heeft voor 1 euro het kerkgebouw gekocht van de gg Rotterdam-Centrum, dat achter de Theologische School aan de Boezemsingel staat. Met dat plan stemde de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten woensdag in Utrecht in. De kerk aan de Boezemsingel wordt –als de plannen door de overheid worden goedgekeurd– gesloopt en vervangen door een nieuw gebouw. Daarin komen een kleine kerkzaal, zalen voor de Theologische School en een ruimte voor een documentatiecentrum. (Bron:RD).

2018 Op 8 juli 2018 is de laatste kerkdienst gehouden. In september 2018 is de kerk, op de modernere toren na, gesloopt. Vlak hierna is begonnen met nieuwbouw

Orgel

Eerste Orgel afkomstig uit de voormalige Noorderkerk (Weenaplein) in 1927 nieuw orgel gebouwd door firma A.S.J. Dekker te Goes. Het voormalig orgel wordt verkocht aan de Gereformeerde Gemeente van Genemuiden. In 1981 een nieuw orgel gebouwd door firma Hendriksen & Reitsma te Nunspeet. Orgel in 2023 overgeplaatst naar de Gereformeerde Gemeente van Utrecht in Leidsche Rijn.

In de media

Uit Nieuwe Rotterdamsche Courant, 16 September 1927.

In de kerk van de Gereformeerde gemeente aan den Boezemsingel te Rotterdam zal een nieuw pijporgel worden geplaatst. De opdracht is verleend aan de orgelbouwers A.S.J. Dekker te Goes. Het instrument krijgt 28 registers en 1638 sprekende pijpen, verdeeld over twee klavieren en vrij pedaal. De windvoorziening zal electrisch geschieden, Het front van het orgel zal in eikenhout worden uitgevoerd.

Uit Nieuwe Rotterdamsche Courant, 24 Februari 1928.

Kerkgebouw van de Gereformeerde gemeente. Plechtige in gebruik neming van het gerestaureerde kerkgebouw aan den Boezemsingel.

Gisteravond is het vergroote en gerestaureerde kerkgebouw van de Gereformeerde gemeente met een dienst, waarin ds. G.H. Kersten is voorgegaan, in gebruik genomen. Onder hen, die den dienst bijwoonden, bevond zich o.a. de loco-burgemeester, mr. A. de Jong.

Ds. Kersten preekte naar aanleiding van Jesaja 33 het 20e en 21e vers: Schouwt Sion aan, de stad onzer bijeenkomst. In zijn toespraak zeide hij o.a., dat al geruimen tij er sterke behoefte gevoeld is aan uitbreiding van dit in 1901 gestichte gebouw. Telkens zij er plannen gemaakt om tot verbouwing over te gaan, al die plannen zouden niet meer dan 400 plaatsen aan het bestaande aantal toevoegen, maar zulk een gebouw zou niet in de behoefte voorzien, weshalve tot deze groote verbouwing te overgegaan. Nadat ds. v.d. Oever zes jaar met zijn gemeente had omgezworven, aldus trad ds. Kersten in de geschiedenis terug, werd eindelijk de eerste kerk gesticht aan het Weenaplein. Dit gebouw had f 31.247 gekost. Op 11 September 1870 werd het in gebruik genomen, het was toen zoo druk, dat zelfs de burgemeester geen plaate kon krijgen. Onder ds. Pieneman, den opvolger van ds. van Smalen is de kerk aan den Boezemsingel gebouwd, die op 31 Maart 1907 is geopend met een prediking naar aanleiding van Ephezen 1 vs. 10. Thans biedt deze kerk, na de aangebrachte verbouwing plaats aan 2000 menschen. Bovendien heeft de gemeente in Feyenoord en in Delfshaven gelegenheid tot samenkomsten. Hoe zeer de gemeente is vooruitgegaan moge blijken uit enkele cijers: de inkomsten uit de kerk bedroegen in 1871 ongeveer f 1.710, thans wordt er opgebracht ƒ 36.000 voor de kerk en 17000 gld. voor de armen, d.i. bijna 1000 gulden per Zondag. Na de predikatie heeft de voorganger het college van B. en W. dank gebracht in den persoon van mr. de Jong, die voor de tweede maal in de 5 jaren, dat ds. Kersten te Rotterdam staat, den dienst heeft bijgewoond. Voorts heeft hij de bouwpolitie zijn waardeering betuigt (sic), de afgevaardigden van de verschillende kerken, de aannemers, den architect, de onderaannemers, en leveranciers, de schenkers van de verschillende voorwerpen als klok, loopers, het doopvont, de kroon, die het gebouw sieren. Het gebouw heeft links een nieuwen vleugel gekregen, in dien vleugel is tevens een catechtesatielokaal ondergebracht. De nieuwe preekstoel heeft een plaats gekregen in het front van het gebouw, het orgel boven den preekstoel is nieuw. Tegenover den preekstoel is een glas in lood geplaatst. Voor het overige is het geheele kerkgebouw opgeschilderd en gerestaureerd.

Bron: gergeminfo.nl, 5 mei 2018

De Theologische School gaat verbouwen

In de maand juli wordt een begin gemaakt met de sloop van het oude kerkgebouw en gedeeltelijke nieuwbouw van de Theologische School aan de Boezemsingel te Rotterdam. Graag laten we u meelezen met de plannen. Vrijmoedig doen we ook een beroep op uw offervaardigheid. Voordat in de jaren 2007 en 2008 de renovatie van de Theologische School werd uitgevoerd, is er intensief onderzoek verricht naar de meest geschikte vestigingsplaats. Met goedkeuring van de Generale Synode is besloten de school op de oude en vertrouwde plaats aan de Boezemsingel te handhaven. De Theologische School maakt voor haar dagelijkse schoolactiviteiten gebruik van het naastgelegen kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente van Rotterdam-Centrum. Dat geldt bijvoorbeeld voor het houden van de proefpreken door de studenten en andere activiteiten van de Theologische School. In 2016 heeft de kerkenraad van Rotterdam-Centrum het curatorium benaderd met de vraag of de Theologische School het inmiddels veel te grote kerkgebouw - met hoge onderhoudskosten - zou willen overnemen, met daarbij de bepaling dat de gemeente zolang ze bestaat, in het historische kerkgebouw kan blijven kerken. Met de architect zijn sindsdien in gezamenlijk overleg diverse plannen gemaakt om het kerkgebouw te verkleinen en te renoveren. De kerk moest enerzijds geschikt blijven voor het houden van de proefpreken door de studenten, en anderzijds voor de zondagse diensten en de gemeentelijke activiteiten van Rotterdam-Centrum. Wat de functionaliteit van het gebouw betreft, ligt daarbij de nadruk op het continueren van de activiteiten van de Theologische School. Het verkleinen en handhaven van het historische kerkgebouw is op de Generale Synode van 2016 aan de orde geweest. De synodeleden vonden de kosten ervan echter te hoog. Het curatorium heeft daarna in opdracht van de Synode nieuwe plannen laten maken. Die voorzien in het slopen van het kerkgebouw, het handhaven van het bestaande catechisatielokaal met daartegenaan een nieuw te bouwen kerkzaal met ruimten voor vergaderingen, maaltijden, etc. Uitgangspunt bij alle werkzaamheden is dat er niet meer gedaan zal worden dan wat strikt noodzakelijk is. Het bestaande catechisatielokaal zal nu worden verbouwd en ingericht als archief- en documentatiecentrum. Dat is een reeds jaren lang gekoesterde wens van de sectie Kerkelijke Archieven. Er is veel historisch materiaal dat geordend opgeslagen en tentoongesteld kan worden voor alle gemeenteleden. De Generale Synode heeft dit basisplan unaniem akkoord bevonden. Ook gaf de Synode goedkeuring om aan de gemeenten een dringende oproep te doen om voor dit project het benodigde geld bijeen te brengen. De start van de werkzaamheden is vooralsnog gepland in juli 2018. Voor de uitvoering van dit project komen we ongeveer € 300.000,- tekort. In het oude kerkgebouw blijkt bij nader onderzoek meer asbest aanwezig te zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Dat brengt onvoorziene extra saneringskosten met zich mee. Daarnaast vereist de burgerlijke gemeente Rotterdam dat de markante toren moet blijven bestaan, ter voorkoming dat in de lintbebouwing (de gevellijn van de panden) aan de Boezemsingel te grote gaten zouden vallen. Het curatorium verzoekt bij dezen vriendelijk, gemeenten, (zang)verenigingen, bedrijven en particulieren voor dit project een extra collecte te houden of een gift te geven. Het is ons hartelijk uitzien dat daadwerkelijk zou mogen blijken waarmee de synode-bespreking van dit agendapunt werd afgesloten: ‘Ds. A. Moerkerken vindt het verblijdend dat er liefde leeft op de synode voor de Theologische School. Dit is een weerspiegeling hoe dit leeft in de gemeenten’. Uw collecten en giften kunnen worden overgemaakt op het IBAN nr. NL80 INGB 0000 0080 86 t.n.v. De Theologische School Ger. Gem. Bij voorbaat, mede namens docenten en studenten, hartelijk dank. Bron: de Saambinder (van het curatorium)

Het orgel van Rotterdam-Centrum (Boezemsingel) krijgt een nieuwe bestemming in de kerk die de gemeente Utrecht gaat bouwen in Leidsche Rijn.

Uit: Reformatorisch Dagblad d.d. . 4 september 2018

In Rotterdam is maandag de sloop van de Boezemsingelkerk gestart. Een historisch gebouw, waar in 1907 het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten ontstond.

Terwijl een kraan met donderend geraas het ene stuk muur na het andere omver haalt, staat overbuurman M. P. van der Brugge rustig te kijken naar de sloopwerkzaamheden. De 81-jarige Rotterdammer woont al 53 jaar tegenover het kerkgebouw aan de Boezemsingel. Al is hij er in al die jaren nooit binnen geweest –„ik ben niet gelovig”–, toch zal hij zijn uitzicht missen. De uit 1901 daterende Boezemsingelkerk wordt afgebroken omdat het aantal kerkgangers in veertig jaar tijd terugliep van zo’n 2000 naar ongeveer 70 mensen. Belangrijkste oorzaak is de trek van de stadsbevolking naar de omliggende gemeenten. De Boezemsingelkerk had een belangrijke functie in de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten. In oktober 1907 hielden de kruisgemeenten en Ledeboeriaanse gemeenten in dit kerkgebouw hun eerste algemene vergadering, nadat ze eerder besloten hadden om zich te verenigen tot de Gereformeerde Gemeenten. Bekende predikanten die verbonden waren aan de kerk waren onder anderen ds. G. H. Kersten en ds. A. Vergunst. Zodra de sloop is afgerond, wordt er een begin gemaakt met de uitbreiding van de naastgelegen Theologische School. Op de plaats van het kerkgebouw komen enkele vergaderkamers, een ruimte voor een kerkelijk documentatiecentrum en een kleine kerkzaal. Doordeweeks kunnen studenten daar proefpreken houden. Op zondag zal de gereformeerde gemeente van Rotterdam-Centrum er samenkomen. Van der Brugge zag de omgeving van de Boezemsingel in een halve eeuw tijd sterk veranderen. „Toen ik hier net woonde zag het op zondag zwart van de mensen. Letterlijk. Dat veranderde in de loop van de jaren. Het aantal kerkgangers liep terug en ook het zwart ging er af. Na de mensen verdwijnt nu ook de kerk.”

Voor Leen de Groot (53) is de Boezemsingelkerk de „zesde of zevende kerk” die hij sloopt. De rijk getatoeëerde kraanmachinist –„35 jaar ervaring”– nam de afgelopen weken al even een kijkje in het gebouw om een plan van aanpak te maken. „Het lastige is dat van de gemeente Rotterdam de toren moet blijven staan. Daardoor kun je met de kraan moeilijk bij de kerk komen. Dinsdag pak ik eerst het dak aan en vervolgens van links af de muren. Eind volgende week zit mijn werk er op. Een collega met een kleinere kraan gaat helpen bij het afvoeren van het puin.”

De Groot sleutelt de hydraulische leidingen vast waarmee de grijper aan de kraan is vastgezet. Daarna start hij het gevaarte weer op. Niet veel later worden stukken puin van de eerder neergehaalde voorgevel in de kruipruimte gedumpt. Daardoor ontstaat er een stevige ondergrond voor wanneer de kraan verder de kerk in moet rijden. Vanaf het balkon van de woning naast de kerk slaan de broers Patrick (18) en Marvin (16) Bal de sloopwerkzaamheden gade. Marvin wijst op een luik in de kerktoren. „Daarvandaan kon je tussen de kap van het kerkgebouw en het plafond komen. Zo af en toe was dat nodig om lampen te vervangen.” De broers hielpen hun vader –voorheen koster van de kerk– regelmatig. Patrick: „Ik maakte het interieur schoon. Stofzuigen, ramen wassen, dat soort dingen.” Hoewel ze zijn opgegroeid met de kerk is het duo niet ondersteboven van de sloop van het gebouw. Marvin: „Het is niet anders, er kwamen ’s zondags nog maar weinig mensen.” Ondertussen trekt De Groot met zijn kraan met veel kabaal het stalen hek uit de grond dat tijdens de nachtelijke uren ongewenste bezoekers moest weren.

„Ik heb hier vijftig jaar gekerkt”, zegt een man –„mijn naam hoeft niet in de krant”– die vanaf de stoep de sloopwerkzaamheden bekijkt. „Vanmorgen vroeg ben ik hier ook al even geweest. Toen was er een gat in de voorgevel gemaakt. Nu is op de toren na de hele voorgevel uit 1963 al verdwenen. Helaas mét het kunstwerk van de zaaier, dat boven de ingang zat. Dat was niet te redden, het maakte deel uit van de betonconstructie.” De Rotterdammer was aanwezig bij de laatste dienst in de kerk, op 1 juli. „Tijdens de slotzang is de kanselbijbel gesloten. Een indrukwekkend moment. Het gebouw is er straks niet meer, maar het Woord blijft.”