Rijswijk, Oranjelaan 62 - Leeuwendaalkerk: verschil tussen versies
Uit Reliwiki
kGeen bewerkingssamenvatting |
k (Update nav de fusie tussen NGK en GKV tot Nederlandse Gereformeerde Kerken) |
||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
{{infobox kerk | {{infobox kerk | ||
| naam_kerk = Leeuwendaalkerk | | naam_kerk = Leeuwendaalkerk | ||
| genootschap = | | genootschap = Nederlandse Gereformeerde Kerken | ||
| provincie = Zuid-Holland | | provincie = Zuid-Holland | ||
| gemeente = Rijswijk | | gemeente = Rijswijk | ||
| Regel 19: | Regel 19: | ||
|jaaringebruikname = 1923 | |jaaringebruikname = 1923 | ||
| oorspronkelijke_bestemming = Instituut ‘De Regt’ | | oorspronkelijke_bestemming = Instituut ‘De Regt’ | ||
| huidige_bestemming = | | huidige_bestemming = Nederlandse Gereformeerde Kerken | ||
| architect = na te gaan | | architect = na te gaan | ||
| monumentstatus = geen | | monumentstatus = geen | ||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
Door de afnemende activiteiten van de Vereniging wordt echter in september 1964 besloten over te gaan tot verkoop van het Gebouw voor Christelijke Belangen. Bij de verkoop van het gebouw is als nadrukkelijke voorwaarde gesteld dat het gebouw zijn functie diende te behouden, d.w.z. dat het voor kerkelijk werk bestemd moet blijven. Op grond daarvan gaat het in eigendom over naar de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) van Rijswijk (ZH). Op die wijze kan ook de Gereformeerde Bond in de Ned. Hervormde Kerk van het Gebouw gebruik blijven maken. De Vereniging hield vanaf dat moment haar samenkomsten in de Johanneskerk. | Door de afnemende activiteiten van de Vereniging wordt echter in september 1964 besloten over te gaan tot verkoop van het Gebouw voor Christelijke Belangen. Bij de verkoop van het gebouw is als nadrukkelijke voorwaarde gesteld dat het gebouw zijn functie diende te behouden, d.w.z. dat het voor kerkelijk werk bestemd moet blijven. Op grond daarvan gaat het in eigendom over naar de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) van Rijswijk (ZH). Op die wijze kan ook de Gereformeerde Bond in de Ned. Hervormde Kerk van het Gebouw gebruik blijven maken. De Vereniging hield vanaf dat moment haar samenkomsten in de Johanneskerk. | ||
== | == Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) == | ||
De Vereniging hield het gebouw in bezit tot 15 juni 1965, op welke datum de | De Vereniging hield het gebouw in bezit tot 15 juni 1965, op welke datum de “Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)” de nieuwe eigenaar werd. Het ledental bedroeg toen 378. Ideaal was het gebouw niet. Al met al was het in het eerste begin wel wat aanpassen. De preekstoel was op het toneel geplaatst en de dienstdoende predikant moest via een deur, naast het toneel vanachter het toneel met een tweede deur zijn plaats van bestemming bereiken. De gedesoriënteerde blik van niet met de situatie op de hoogte zijnde predikanten bij het betreden van het toneel, gaf nog wel eens aanleiding tot enige hilariteit. | ||
Vrij snel is toen aan de voorzijde van het toneel een trapje aangebracht zodat deze omweg tot het verleden behoorde. Zeker mag ook het eerste orgel niet onvermeld blijven. Het was geplaatst op een soort balkonnetje dat zich naast het toneel, aan de rechterzijde tegen het plafond bevond. Het heeft nog enkele jaren dienst gedaan, totdat in 1967 het Verschueren-orgel werd aangeschaft. Dit heeft tot 2005 dienst gedaan en werd toen vervangen door een oorspronkelijk in 1980 voor de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Wezep door Hendriksen en Reitsma gebouwd orgel. | Vrij snel is toen aan de voorzijde van het toneel een trapje aangebracht zodat deze omweg tot het verleden behoorde. Zeker mag ook het eerste orgel niet onvermeld blijven. Het was geplaatst op een soort balkonnetje dat zich naast het toneel, aan de rechterzijde tegen het plafond bevond. Het heeft nog enkele jaren dienst gedaan, totdat in 1967 het Verschueren-orgel werd aangeschaft. Dit heeft tot 2005 dienst gedaan en werd toen vervangen door een oorspronkelijk in 1980 voor de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Wezep door Hendriksen en Reitsma gebouwd orgel. | ||
| Regel 49: | Regel 49: | ||
== Nederlands Gereformeerde Kerk == | == Nederlands Gereformeerde Kerk == | ||
[[Bestand:voordeur geb voor chr belangen ca. 1975 recht kl.jpg|left|miniatuur|200px|'''Het ´Gebouw voor Christelijke Belangen´ ca. 1975''']] | [[Bestand:voordeur geb voor chr belangen ca. 1975 recht kl.jpg|left|miniatuur|200px|'''Het ´Gebouw voor Christelijke Belangen´ ca. 1975''']] | ||
Na de scheuring in de | Na de scheuring in de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) in 1968 ontstond de Nederlands Gereformeerde Kerk (aanvankelijk ´vrijgemaakt buiten verband´). De Nederlands Gereformeerde Kerk van Den Haag - Rijswijk heeft een streekfunctie. Tot het verzorgingsgebied behoort o.a. het oostelijk deel van Den Haag, Voorburg, Leidschendam, Delft en het Westland. | ||
Een deel van het `Gebouw voor Christelijke Belangen´ is tot in de jaren 1960 als kleuterschool in gebruik geweest. | Een deel van het `Gebouw voor Christelijke Belangen´ is tot in de jaren 1960 als kleuterschool in gebruik geweest. | ||
| Regel 74: | Regel 74: | ||
== Naamgeving gemeente en gebouw aangepast in 2013 == | == Naamgeving gemeente en gebouw aangepast in 2013 == | ||
[[Bestand:Leeuwendaalkerk_exterieur_2013_kl.JPG|left|miniatuur|200px|'''Leeuwendaalkerk exterieur 2013''']] | [[Bestand:Leeuwendaalkerk_exterieur_2013_kl.JPG|left|miniatuur|200px|'''Leeuwendaalkerk exterieur 2013''']] | ||
Na de fusie in 2013 tussen de Nederlands Gereformeerde Kerk Rijswijk en het NGK-deel van de NGK-CGK Nebokerk uit Den Haag | Na de fusie in 2013 tussen de Nederlands Gereformeerde Kerk Rijswijk en het NGK-deel van de NGK-CGK Nebokerk uit Den Haag heette de kerkelijke gemeente formeel Nederlands Gereformeerde Kerk Den Haag - Rijswijk. In diezelfde periode is besloten - ook om de band met de wijk Leeuwendaal te versterken - om het gebouw de ´Leeuwendaalkerk´ te gaan noemen. Deze naam is daarom ook prominent op de voorgevel aangebracht. Bij veel oudere wijkbewoners stond het gebouw nog bekend als het ´Gebouw voor Christelijke Belangen´. Inmiddels is de naam ´Leeuwendaalkerk´ behoorlijk ingeburgerd. | ||
== Verbouwing en uitbreiding 2018 == | == Verbouwing en uitbreiding 2018 == | ||
[[Bestand:Leeuwendaalkerk interieur 2018.png|left|miniatuur|200px|'''Leeuwendaalkerk interieur 2018''']] | [[Bestand:Leeuwendaalkerk interieur 2018.png|left|miniatuur|200px|'''Leeuwendaalkerk interieur 2018''']] | ||
Na een lang proces van voorbereiding is in 2018 een ingrijpende verbouwing en uitbreiding van de Leeuwendaalkerk uitgevoerd. Naar ontwerp van architect Steven van Kooten is op de begane grond meer ruimte gecreëerd door een aantal zalen en gangruimte samen te voegen. Op de plaats van de toiletten is een vaste garderobe gerealiseerd. Op de binnenplaats is een nieuw toiletgebouw bijgebouwd. Blikvanger is een 4 meter hoge flexibele panelenwand van glas die indien gewenst gebruikt kan worden om de ontmoetingsruimte af te scheiden van de kerkzaal. Om het verlies aan zaalruimte op de begane grond te compenseren zijn op het dak van de kerkzaal, achter de bestaande bovenruimte, twee zalen bijgebouwd. Deze zijn in lichte houtskeletbouw uitgevoerd, afgewerkt met western red cedar. Om dit mogelijk te maken is op de begane grond een flinke staalconstructie ingebracht. | Na een lang proces van voorbereiding is in 2018 weer een ingrijpende verbouwing en uitbreiding van de Leeuwendaalkerk uitgevoerd. Naar ontwerp van architect Steven van Kooten is op de begane grond meer ruimte gecreëerd door een aantal zalen en gangruimte samen te voegen. Op de plaats van de toiletten is een vaste garderobe gerealiseerd. Op de binnenplaats is een nieuw toiletgebouw bijgebouwd. Blikvanger is een 4 meter hoge flexibele panelenwand van glas die indien gewenst gebruikt kan worden om de ontmoetingsruimte af te scheiden van de kerkzaal. Om het verlies aan zaalruimte op de begane grond te compenseren zijn op het dak van de kerkzaal, achter de bestaande bovenruimte, twee zalen bijgebouwd. Deze zijn in lichte houtskeletbouw uitgevoerd, afgewerkt met western red cedar. Om dit mogelijk te maken is op de begane grond een flinke staalconstructie ingebracht. | ||
Naast deze bouwkundige ingrepen is in het gehele gebouw naar ontwerp van interieurarchitect Liesbeth Pretorius het interieur vernieuwd. Dit betreft verlichting, meubilair, schilderwerk, raambekleding en vloerbedekking. Daarnaast is de gehele cv-installatie vernieuwd en is een groot deel van de audio-visuele installatie vervangen. Ook is de keuken gemoderniseerd en is in de kerkzaal de luchtverversing verbeterd. | Naast deze bouwkundige ingrepen is in het gehele gebouw naar ontwerp van interieurarchitect Liesbeth Pretorius het interieur vernieuwd. Dit betreft verlichting, meubilair, schilderwerk, raambekleding en vloerbedekking. Daarnaast is de gehele cv-installatie vernieuwd en is een groot deel van de audio-visuele installatie vervangen. Ook is de keuken gemoderniseerd en is in de kerkzaal de luchtverversing verbeterd. | ||
== Fusie NGK en GKv == | |||
Op 1 mei 2023 zijn de Nederlands Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) opgegaan in de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Zon 320 plaatselijke kerken en een kleine 130.000 leden maken deel uit van dat kerkverband. Zie verder www.ngk.nl . De naam ´Leeuwendaalkerk´ is voor de locatie in Rijswijk hierbij gehandhaafd, en de kerkelijke gemeente wordt aangeduid als de ´Nederlandse Gereformeerde Kerk Rijswijk´. | |||
== Het gebouw door de jaren heen == | == Het gebouw door de jaren heen == | ||
Versie van 19 mei 2024 18:35
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam object: | Leeuwendaalkerk |
| Genootschap: | Nederlandse Gereformeerde Kerken |
| Provincie: | Zuid-Holland |
| Gemeente: | Rijswijk |
| Plaats: | Rijswijk |
| Adres: | Oranjelaan 62 |
| Postcode: | 2281GG |
| Sonneveld-index: | 03353 |
| Jaar ingebruikname: | 1923 |
| Architect: | na te gaan |
| Huidige bestemming: | Nederlandse Gereformeerde Kerken |
| Monument status: | geen |
Instituut ‘De Regt’
De geschiedenis van het kerkgebouw aan de Oranjelaan begint met het instituut ‘De Regt’. Dat was een internaat voor jongens. Het terrein van de kostschool liep van de Oranjelaan door tot de Haagweg, daarvan gescheiden door een slootje met een loopbruggetje. Het huidige pand Haagweg 137 maakte toen al deel uit van het complex. Aan de zijde van de Oranjelaan bevond zich het woonhuis van De Regt. Er zat toen zelfs nog een erker aan de voorgevel. Een flink complex dus. Het gebouw werd omstreeks 1904 in opdracht van Arthus Marius de Regt neergezet en kreeg destijds de naam “Instituut De Regt”. Behalve kostschool werd het instituut later ook een particuliere dagschool. Wat er precies met beide onderwijsinstellingen gebeurd is, en tot wanneer ze gefunctioneerd hebben, is niet te achterhalen. Het instituut zal in de eerste wereldoorlog opgeheven zijn. In de loop van de oorlog 1914-1918 zijn er in de gebouwen soldaten ondergebracht, een detachement wielrijders.
Vereniging van Rechtzinnig Hervormden te Rijswijk
Na de Eerste Wereldoorlog duikt een stalhouder uit Schiedam op, een zekere Jacob Jacobz Hoek, als de eigenaar die de opstallen op zijn beurt in 1921 weer verkoopt aan de NV ‘Hollandse Maatschappij onroerend goed bezit’. Een jaar later wordt de makelaar Hoogenraad als eigenaar genoemd. In 1924 verkoopt deze het gebouw aan de “Vereniging ter bevordering van de belangen der Nederlands Hervormde Kerk”.
Andere bronnen (de Vereniging van Rechtzinnig Hervormden) melden dat het Instituut De Regt in 1920 in 2 kavels te koop aangeboden werd. De heer Hoogenraad, voorzitter van de Vereniging van Rechtzinnig Hervormden, voorzag dat de Vereniging in de komende jaren een eigen gebouw nodig zou kunnen hebben. Daarom stelde hij het Bestuur voor over te gaan tot aankoop van het gedeelte aan de Oranjelaan. Toen het Bestuur niet tot een besluit kon komen besloot de heer Hoogenraad het pand zelf te kopen. Na een paar jaar leegstand werd er in 1922 met de Vereniging een regeling getroffen voor gebruik van het ‘Gebouw voor Christelijke Belangen’.
Op 3 juni 1923 werd de eerste dienst gehouden. Overigens werden de avonddiensten nog in de Oude Kerk van Rijswijk gehouden. In 1926 moest de grote zaal door het toenemend ledental (1928: 565) in de Oranjelaan worden vergroot. Dit kon door twee kleinere, achter de zaal gelegen, ruimten er bij te trekken. Die konden door harmonicadeuren worden gesloten. Pas in 1931 wordt het pand door Hoogenraad, die het pand tot dan toe in eigendom heeft gehad, voor dezelfde prijs aan de Vereniging verkocht. Bovendien schenkt hij een aanzienlijk bedrag om het pand door verbouwing voor het doel geschikt te maken. Het eigendom van de panden in de periode 1920 – 1930 is dus niet helemaal helder en zou nader onderzocht moeten worden.
In 1958 werd besloten om het gebouw op te knappen en te moderniseren. Op 20 september 1961 was de eerste dienst in het vernieuwde gebouw. Ruim 10 weken was er hard gewerkt. De zaal is vergroot tot 272 zitplaatsen, de geluidsinstallatie is vernieuwd, de centrale verwarming is aangepast, de schilders hebben hun werk gedaan. Burgemeester drs. A.Th. Bogaardt stelt de nieuwe zaal officieel in gebruik. Door de afnemende activiteiten van de Vereniging wordt echter in september 1964 besloten over te gaan tot verkoop van het Gebouw voor Christelijke Belangen. Bij de verkoop van het gebouw is als nadrukkelijke voorwaarde gesteld dat het gebouw zijn functie diende te behouden, d.w.z. dat het voor kerkelijk werk bestemd moet blijven. Op grond daarvan gaat het in eigendom over naar de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) van Rijswijk (ZH). Op die wijze kan ook de Gereformeerde Bond in de Ned. Hervormde Kerk van het Gebouw gebruik blijven maken. De Vereniging hield vanaf dat moment haar samenkomsten in de Johanneskerk.
Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)
De Vereniging hield het gebouw in bezit tot 15 juni 1965, op welke datum de “Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)” de nieuwe eigenaar werd. Het ledental bedroeg toen 378. Ideaal was het gebouw niet. Al met al was het in het eerste begin wel wat aanpassen. De preekstoel was op het toneel geplaatst en de dienstdoende predikant moest via een deur, naast het toneel vanachter het toneel met een tweede deur zijn plaats van bestemming bereiken. De gedesoriënteerde blik van niet met de situatie op de hoogte zijnde predikanten bij het betreden van het toneel, gaf nog wel eens aanleiding tot enige hilariteit.
Vrij snel is toen aan de voorzijde van het toneel een trapje aangebracht zodat deze omweg tot het verleden behoorde. Zeker mag ook het eerste orgel niet onvermeld blijven. Het was geplaatst op een soort balkonnetje dat zich naast het toneel, aan de rechterzijde tegen het plafond bevond. Het heeft nog enkele jaren dienst gedaan, totdat in 1967 het Verschueren-orgel werd aangeschaft. Dit heeft tot 2005 dienst gedaan en werd toen vervangen door een oorspronkelijk in 1980 voor de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Wezep door Hendriksen en Reitsma gebouwd orgel.
Nederlands Gereformeerde Kerk
Na de scheuring in de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) in 1968 ontstond de Nederlands Gereformeerde Kerk (aanvankelijk ´vrijgemaakt buiten verband´). De Nederlands Gereformeerde Kerk van Den Haag - Rijswijk heeft een streekfunctie. Tot het verzorgingsgebied behoort o.a. het oostelijk deel van Den Haag, Voorburg, Leidschendam, Delft en het Westland. Een deel van het `Gebouw voor Christelijke Belangen´ is tot in de jaren 1960 als kleuterschool in gebruik geweest.
Renovatie en uitbreiding jaren 1980
Begin jaren 1980 werd de behoefte gevoeld om door renovatie en eventuele interne verbouwing de kwaliteit van het gebouw, waarvan veel zich nog in de oorspronkelijke staat van het begin van deze eeuw bevond, te verbeteren. Na onderzoek naar een eventuele aankoop van een ander gebouw werd aan een architect gevraagd een plan te ontwerpen en daarvan een begroting te maken. Het werk werd verdeeld in twee fasen:
- eerste fase: toiletgroep en hal + aanbouw huishoudelijke ruimte;
- tweede fase: kerkzaal + kleine zalen.
Met een gemeentevergadering van 27 oktober 1988 werd de periode van aanpassen en behelpen afgesloten. Uit oude plattegronden blijkt dat tijdens deze verbouwing het oorspronkelijke keukentje met uitgiftebalie, dat zich rechts van de gang bevond, tot invalidentoilet en bergkast verbouwd zijn. Hierbij is ook de loop van de trap naar boven gewijzigd.
Inrichting Bovenruimte 1998
Om tegemoet te komen aan de wens om voor de jeugd een eigen ruimte in te richten is in 1998 besloten de Bovenruimte hiervoor geschikt te maken. De ruimte boven was tot dat moment in gebruik als woning voor een beheerder. In 1998 is de woonruimte boven formeel onttrokken aan woningvoorraad, gevolgd door de verbouwing in 1999 tot jeugdruimte. Omdat hiermee ook de rol van de inwonende beheerder veranderde is op dat moment de rol van coördinator beheer in het leven geroepen.
Opknapbeurt voorzaal 2000
In het jaar 2000 is de voorzaal geheel in eigen beheer opgeknapt. Deze zaal, aan de voorzijde van het gebouw gelegen, is tijdens de zondagse diensten in gebruik als kinderopvang. Bij de bewoners van de omliggende wijk Leeuwendaal is deze ruimte beter bekend als het stembureau waar zij tijdens verkiezingen hun stem kunnen uitbrengen.
Grote renovatie in- en uitwendig 2005-2007
Na een zorgvuldig proces van bezinning op doel en rol van het gebouw in het gemeenteleven is in 2005 een programma van eisen opgesteld. In vervolg hierop is in 2006 een grootscheepse inwendige renovatie van de kerkzaal, de consistorie en de garderobe gevolgd. Daarna is in 2007 de keuken vergroot en vernieuwd. Vervolgens is de dakbedekking vervangen, het buitenschilderwerk uitgevoerd en de bestrating opgeknapt.
Het Hendriksen & Reitsma-orgel uit de Wezep, Azaleastraat 4 - Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt is zomer 2005 overgebracht naar Rijswijk. Hier is het orgel aangepast aan de akoestiek van de kerkzaal en zijn een paar registers vervangen.
Naamgeving gemeente en gebouw aangepast in 2013
Na de fusie in 2013 tussen de Nederlands Gereformeerde Kerk Rijswijk en het NGK-deel van de NGK-CGK Nebokerk uit Den Haag heette de kerkelijke gemeente formeel Nederlands Gereformeerde Kerk Den Haag - Rijswijk. In diezelfde periode is besloten - ook om de band met de wijk Leeuwendaal te versterken - om het gebouw de ´Leeuwendaalkerk´ te gaan noemen. Deze naam is daarom ook prominent op de voorgevel aangebracht. Bij veel oudere wijkbewoners stond het gebouw nog bekend als het ´Gebouw voor Christelijke Belangen´. Inmiddels is de naam ´Leeuwendaalkerk´ behoorlijk ingeburgerd.
Verbouwing en uitbreiding 2018
Na een lang proces van voorbereiding is in 2018 weer een ingrijpende verbouwing en uitbreiding van de Leeuwendaalkerk uitgevoerd. Naar ontwerp van architect Steven van Kooten is op de begane grond meer ruimte gecreëerd door een aantal zalen en gangruimte samen te voegen. Op de plaats van de toiletten is een vaste garderobe gerealiseerd. Op de binnenplaats is een nieuw toiletgebouw bijgebouwd. Blikvanger is een 4 meter hoge flexibele panelenwand van glas die indien gewenst gebruikt kan worden om de ontmoetingsruimte af te scheiden van de kerkzaal. Om het verlies aan zaalruimte op de begane grond te compenseren zijn op het dak van de kerkzaal, achter de bestaande bovenruimte, twee zalen bijgebouwd. Deze zijn in lichte houtskeletbouw uitgevoerd, afgewerkt met western red cedar. Om dit mogelijk te maken is op de begane grond een flinke staalconstructie ingebracht. Naast deze bouwkundige ingrepen is in het gehele gebouw naar ontwerp van interieurarchitect Liesbeth Pretorius het interieur vernieuwd. Dit betreft verlichting, meubilair, schilderwerk, raambekleding en vloerbedekking. Daarnaast is de gehele cv-installatie vernieuwd en is een groot deel van de audio-visuele installatie vervangen. Ook is de keuken gemoderniseerd en is in de kerkzaal de luchtverversing verbeterd.
Fusie NGK en GKv
Op 1 mei 2023 zijn de Nederlands Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) opgegaan in de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Zon 320 plaatselijke kerken en een kleine 130.000 leden maken deel uit van dat kerkverband. Zie verder www.ngk.nl . De naam ´Leeuwendaalkerk´ is voor de locatie in Rijswijk hierbij gehandhaafd, en de kerkelijke gemeente wordt aangeduid als de ´Nederlandse Gereformeerde Kerk Rijswijk´.
Het gebouw door de jaren heen
Zoals uit bovenstaande tekst valt op te maken is aan het gebouw in de loop van de jaren heel veel gewijzigd. In het overzicht links is zeer schematisch een overzicht weergegeven van de historie van het gebouw. Aan de bovenzijde wordt het kavel begrensd door de Haagweg, aan de onderzijde door de Oranjelaan.
Externe links
Afbeeldingen
Kopie Google Maps
