Oudeschild, Trompstraat 60 - Zeemanskerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam object: | Zeemanskerk |
Genootschap: | PKN - Protestantse waddengemeente Texel |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Texel |
Plaats: | Oudeschild |
Adres: | Trompstraat 60 |
Postcode: | 1792BL |
Sonneveld-index: | 05994 |
Jaar ingebruikname: | 1650 |
Architect: | |
Huidige bestemming: | Protestantse Kerk |
Monument status: | Rijksmonument 35170 |
Geschiedenis
Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de Zeemanskerk te Oudeschild, de Grote kerk te Oosterend en de Waddenkerk te De Cocksdorp.
De protestantse kerk van Oudeschild werd tussen 1648 en 1650 als Ned. Herv. kerk gebouwd en in gebruik genomen. Gecommitteerde Raden financierden de bouw met een bedrag van f 3.000,-. De grond voor de kerk en het kerkhof was door Lysbeth Gerrits voor f 525,- aan de opzieners van de gemeente verkocht. In het besluit van Gecommitteerde Raden van 20 november 1648 staat dat de kerk was "bequaem gemaekt tot de oeffeninge van de ware Godsdienst".
Het kerkje dankt zijn naam aan het grote aantal zeelieden dat de kerk bezocht. Dit waren voornamelijk opvarenden van de schepen die op de Rede van Texel lagen te wachten tot zij konden uitvaren. Met het drukker worden van de Rede werd ook het kerkbezoek groter en werd het kerkje in 1740 uitgebreid met een uitbouw aan de noordzijde. Het kerkje bezit drie mooie kroonluchters waarvan de eerste geschonken werd door admiraal Cornelis Tromp. Michiel de Ruyter schonk de tweede, nog mooiere en grotere en de weduwe van Tromp naar alle waarschijnlijkheid de derde. Tevens bezit de kerk een zgn. Tien Gebodenbord uit 1651, geschonken door de Zaanse schipper van Glasko. De kansel in de kerk is nog de originele uit 1650, voor de kansel ligt de grafsteen van de eerste dominee: Antonius Damburgh. De toren van het kerkje is in 2001 op fraaie wijze gerestaureerd. (Bron: Texel plaza)
Renovatie
- 2022 - De beroemde kroonluchters van de admiraal de Ruyter en Tromp worden op 3 januari 2022 verwijderd, ook de originele lampen uit de 19e eeuw en de statenbijbel uit de 17e eeuw worden veilig opgeslagen in een geconditioneerde ruimte. Het kerkje dateert uit 1650 en dankt zijn naam aan de zeehelden en officieren die hier de zondagsdienst bijwoonden als hun schepen voor anker lagen wachtend op goede wind. De vorige restauratie was in de jaren 60, je keek tegen dakspanten aan en de muren waren vervallen, het kerkje dreigde opgegeven te worden maar is gelukkig behouden. Nu moeten veel ruitjesramen eruit vanwege roest en vervangen door monumentenglas en oude dakpannen voor groot deel vernieuwd, muren worden aan de buitenkant geschilderd en er komt verlichting rond de kerk, interieur wordt geschilderd inclusief de kerkbanken en de onderkant van de muren wordt behandeld tegen optrekkend vocht. Ook komt er een ringleiding voor slechthorenden. De Waddengemeenschap en provincie dragen bij in de (hoge) kosten. Het is de bedoeling dat het Zeemanskerkje voor de bouwvakantie weer in gebruik wordt genomen.
- (Bron: Contactbrief 2022/147}
Monumentomschrijving Rijksdienst
Hervormde Kerk. Eenvoudig zaalgebouw met steunberen uit 1650, aan de noordzijde in 1740 met een dwarspand uitgelegd. In de kerk preekstoel, XVII B met doopbekkenhouder; op het doophek koperen bollen en een koperen doopboog, eind 17e eeuw. Twee grote en een kleine koperen kroon, resp. 17e- en 18e-eeuws. Tekstbord en rouwbord en marmeren zerk. Mechanisch torenuurwerk, circa 1700, is buiten gebruik gesteld.
Orgel
Het orgel is afkomstig uit de Hervormde Kerk te Wijngaarden en werd daar in 1934 door de Fa. Standaard geplaatst. De tractuur is mechanisch en het pijpwerk is van onbekende herkomst. Door de kerkrestauratie in te Wijngaarden, rond 1980, is het orgel (tot heden om onverklaarbare reden (sdh)) verplaatst naar Oudenschild en door dhr. L. Schouten van een nieuwe orgelkas voorzien. Het orgel werd in 1997 uitgebreid met een Nasard 2 2/3vt en een Clarinet 8vt van Engelse makelij. Orgelbouwer Mense Ruiter te Zuidwolde verzorgde de herintonatie in 1983 en ook in 1997.
- (Meer info: Orgeldatabase)