Brontekst bekijken van Middelstum, Concordiaplein 1 - Hippolytuskerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:SGK]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Middelstum]]
[[Categorie:Gemeente Loppersum]]
[[Categorie:Provincie Groningen]]


{{#display_map:53.34778,6.64125|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Hippolytuskerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | PKN Hervormde gemeente Middelstum - Toornwerd - Weste
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Groningen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Loppersum
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Middelstum
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Concordiaplein 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9991BB
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 01021
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1445
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|29894}}
|}

==Geschiedenis==

Belangrijke historische kerk met toren.

De 15e eeuwse bakstenen kruiskerk werd mogelijk voorafgegaan door een tufstenen gebouw en was gewijd aan de H. Hippolytus, een Romeinse officier uit de 3e eeuw. De toren bestaat uit drie geledingen en is van spitsboogvormige spaarvelden voorzien. Hij wordt gedekt door een tentdak waarop een open koepeltje geplaatst is. In deze open spits hangt sinds 1661 een carillon gegoten door de beroemde Francois Hemony. In de kerk bevindt zich een '' Van Oeckelen'' - orgel uit 1863. (Bron: ANWB-bord)
De kerk is per 21 maart 2014 overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken.

* 2020 - Als gevolg van de coronacrisis is de restauratie van de gewelven van de Hippolytuskerk in Middelstum een jaar uitgesteld. De restauratie was nodig nadat aardbevingen ten gevolge van de gaswinning scheuren in de gewelven met hun historische plafondschilderingen hadden veroorzaakt. Jur Bekooy, bouwkundige bij Stichting Oude Groninger Kerken, eigenaar van de kerk, zegt dat de risico’s te groot waren. „Het gaat om kleine bedrijven die het werk zouden gaan uitvoeren. Als een van de medewerkers het coronavirus zou krijgen, zou het werk mogelijk stil komen te liggen en zouden de steigers lange tijd moeten blijven staan, wat kosten met zich mee zou brengen. Bovendien zou het moeilijk zijn om op de steigers voldoende afstand te houden.” Het uitstel is voor een jaar, aldus Bekooy. „Het is de bedoeling om volgend voorjaar te beginnen. Het uitstel van de restauratie, die 100.000 à 150.000 euro gaat kosten, heeft geen financiële consequenties.” Een voordeel van het uitstel is dat de kerk dit jaar open is voor het publiek. De Hippolytuskerk maakt deel uit van het grootste museum van Nederland, waartoe onder andere veertien bijzondere kerken behoren. De vijftiende-eeuwse bakstenen kruiskerk is een van de mooiste voorbeelden van laatgotische kerkbouw in de provincie Groningen. Het interieur is versierd met zestiende-eeuwse muur- en gewelfschilderingen. De kerk wordt voor de zondagse diensten gehuurd door de protestantse gemeente Middelstum, Toornwerd en Westerwijtwerd. 
* (Bron:Contactbrief)

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk en toren op omheind kerkhof met hekpalen. Het kerkhof is toegankelijk door een hek tussen twee natuurstenen pijlers met gebeeldhouwde bekroningen met wapens van de borg Nijestein te Zandeweer afkomstig. De kerk is een eenbeukige kruiskerk die in de loop van de 15e eeuw gebouwd werd en in 1487 van een toren werd voorzien, waarvan de beëindiging in de 17e eeuw vernieuwd werd in de vorm van een vierzijdige kap met open klokkekoepeltje. In de noordoosthoek sacristie. Boven de ingang van de toren stichtingssteen met 1487 en herinneringsstenen betreffende herstellingen in 1767 en 1853. De kerk is geheel overwelfd. Op de derde gewelfkluis van het westen is een voorstelling van Adam en Eva te zien; overige schilderingen in 1897 aan het licht geweest, zijn weer overgewit. Uit de middeleeuwen dateert voorts een memoriesteen in de noordelijke dwarspandarm voor E.Ornsta, gestorven in 1476. In de kerk voorts goed gesneden preekstoel uit 1733 met achterschot en klankbord; koperen doopbekkenarm; bij de preekstoel passend doophek en avondmaalstafel met marmeren blad. Als koorafsluiting een gestoelte met gesneden bekroning 1704. Alle banken met knoppen op de zijschotten en wangstukken. 18e eeuws portaal met St.Hyppolytus, wapenfiguur der heerlijkheid; gebeeldhouwde zerk op de grafkelder der Lewe's en verscheidene zerken. Gedenkbord over de kerkbouw. In de toren klokkenspel, waarvan 23 klokken gegoten door F. Hemony 1661/62. Speelwerk 1857 van Oeckelen, buiten gebruik. Klokkenstoel met luidklok van J. Schonenborch, 1520 (afkomstig uit Garnwerd). Luidklok en carillon zijn in 1997 gerestaureerd. Tweeklaviers orgel uit 1864, gemaakt door P. van Oeckelen. Boven de ingang in de zuidmuur van de kerk hangt een houten zonnewijzer.

==Externe links==
* [https://www.groningerkerken.nl/index.php?a=1&p=M&id=91# De kerk op Groninger kerken]
* [https://www.groningerkerken.nl/downloads/MIDDELSTUM_HIPPOLYTUSKERK.2015.pdf Uitgebreide beschrijving kerk]
* [https://www.groningerkerken.nl/downloads/sogk_007608.pdf Beschrijving gewelfschilderingen van de kerk]
* [https://www.groningerkerken.nl/downloads/002461560.pdf Beschrijving Middeleeuwse deur van de kerk]
* {{Wikipedia2|Sint-Hippolytuskerk_(Middelstum)}}
* {{Wikimedia|Sint_Hippolytuskerk,_Middelstum}}
* {{Kerkfotografie|sint-hippolytuskerk-middelstum/}}

==Afbeeldingen==
===Exterieur===
<Gallery>
Kerkmiddelstum3751.jpg | Ansichtkaart 1934 - WG
Afbeelding:Middelstum - NH kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Middelstum nh kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk 5.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk 4.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk 6.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk-ANWB Info.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk-Portaal.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk-Portaal 2.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk-Portaal 3.jpg
Afbeelding:Middelstum N.H.Hippolytuskerk-Portaal 4.jpg
Bestand:Hyppolytuskerk te Middelstum .jpg
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 - 0001.JPG 
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -005.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -006.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -008.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -012.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -015.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -019.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -021.JPG|2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -026.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -028.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -031.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -035.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -037.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -043.JPG |2015
Bestand:Middelstum, Concordiaplein - Hippolytuskerk 2015 -048.JPG |2015
</gallery>

===Interieur===
<gallery>
Afbeelding:Midelstum - nh kerk - preekstoel.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. .jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (3).jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (6).jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (9).jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (10).jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (11).jpg
Afbeelding:01021 Middelstum PKN. vm.NHk. Hippolytuskerk 1445 Gron. (12).jpg
Afbeelding: Kerk Middelstum interieur 1.jpg
Afbeelding: Kerk Middelstum detail koorhek.jpg
</Gallery>