Brontekst bekijken van Lisse, Heereweg 258 - Kapel St. Agathaklooster

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Buiten Gebruik]]
[[Categorie:Lisse]]
[[Categorie:Gemeente Lisse]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]


{{#display_map:52.25755,4.55211|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kapel St. Agathakooster
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zuid-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Lisse
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Lisse
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Heereweg 258
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 2161AG
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-Index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 14700
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1902
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Groenendael, J.H.H. van
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | vergaderzaal
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|516104}}
|}

==Geschiedenis==

Kapel van Franciscanessenklooster. Belangrijk neogotisch complex. Buiten gebruik. Door brand beschadigd in 1982, daarna hersteld.

In 1901 werd het Sint Agathagesticht (eigenlijk een klooster) gebouwd voor de nonnen van de meisjesschool. De school staat rechts naast het klooster.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Het voormalige KLOOSTER "Sint Agatha" is omstreeks 1900 gebouwd in opdracht van de R.K. parochie Sint Agatha. Het naar een ontwerp van architect J.H.H. van Groenendael, in een Neo-Gotische stijl opgetrokken gebouw werd oorspronkelijk gebruikt door Clarissen en Franciscanessen. Het gebouw is het restant van een complex, waarvan tevens een R.K. jongens- en een R.K. meisjesschool deel uitmaakten. Deze schoolgebouwen zijn afgebroken voor de aanleg van de Lindenlaan en de bouw van het appartementengebouw "Kloosterhof". Nadat het "Gesticht" de oorspronkelijke functie verloor werd het in gebruik genomen als opvangshuis voor moeilijk opvoedbare jongeren. In het begin van de jaren tachtig is het gebouw door brand beschadigd, waarbij onder meer de dakruiter zware schade opliep. Deze is vervangen in 1985 met behoud van de oorspronkelijke kenmerken. Sinds 1984 is het gebouw in gebruik als kantoor voor de Onderwijs Begeleidingsdienst terwijl de voormalige kapel een multifunctionele ruimte is geworden als vergaderzaal annex repetitie- en concertzaal. 
====Omschrijving====
Vanuit een onregelmatige plattegrond, in schone baksteen opgetrokken voormalig kloostergebouw met verdieping onder met bouletpannen en leien (Maasdekking) gedekte kappen. Gevels met speklagen en versieringen van gele baksteen, plinten met rand van terracotta, vensters met hardstenen onderdorpels en accenten en details van natuursteen en groen geglazuurde terracotta.

De acht-assige voorgevel met een hoger opgaand risaliet van drie assen onder een puntgevel heeft de hoofdentree aan een hardstenen stoepje in linker travee van de risaliet; in een portiek staande vleugeldeur met decoratieve raamijzers onder een met glas-in-lood ingevuld, samengesteld bovenlicht. Portiekingang afgesloten door een onder segmentboog staand triplet met glas-in-lood. Rechts van de entree twee vensters met hardstenen onderdorpels, roedenverdeling in de bovenramen van de vrij diep liggende vensters onder rondbogen met driepassen en geglazuurde, geprofileerde drie- en vierpastraceringen in de boogtrommels.

Linker gevelpartij met op de begane grond drie vensters, waarvan de smallere in het midden blind is. De andere vensters zijn als die in het risaliet, evenals de twee vensters in de rechter gevelpartij. Op de verdieping acht identieke vensters met roedenverdeling in bovenlichten onder rondbogen en boogtrommels met een invulling van gele baksteen en geglazuurde traceringen. Tussen beide bouwlagen een over de overige gevels doorgetrokken cordonlijst met decoratieve metselverbanden van gele baksteen tussen hardstenen randen. Tussen de top van het risaliet en de verdieping een band met siermetselwerk van gele baksteen en een cordonlijst met in het midden een tegeltableau met "Gesticht St. Agatha". Door dunne hardstenen regels gelede en door een kruisbloem bekroonde geveltop met hardstenen deklijsten, spitsboogtriplet met deels blind middenvenster en roedenverdeling in de bovenramen. Door leien gedekt zadeldak met aan de achterzijde een vijfzijdig dakschild. Op de kap een octogonale dakruiter met boven de met leien beklede onderbouw, acht kolommen tussen als galmgaten fungerende spitsboogopeningen. Deze dragen een ingesnoerde, uitkragende en met leien gedekte spits met gietijzeren bekroning. Aan weerszijden van de risaliet een uitgemetselde gevelbeëindiging met bloktandfriezen.

Linker zijgevel met in het terugliggende rechter deel van de gevel een rechthoekig, afwijkend veld dat de cordonlijst onderbreekt en waar zich oorspronkelijk waarschijnlijk een beeld bevond. Geheel links in deze gevelpartij op de begane grond een kleine, niet oorspronkelijke deur met daarboven een dichtgezet tweelicht. Daar recht boven op de verdieping twee kleine vensters en een tweelicht met een invulling van glas-in-lood. Links hiervan een risaliet met wolfdak. In een verder vrijwel blinde kopgevel met alleen in het vernieuwde metselwerk van de geveltop een venster boven een dunne cordonlijst, siermetselwerk van gele baksteen en een onder segmentboogvormige ontlastingsboog, in een koekoek staand venster. In de smalle oostelijke zijgevel van de risaliet een paneeldeur onder een bovenlicht met roedenverdeling en een rondboog met geglazuurde traceringen in de boogtrommel. Verdiepingsvenster als de verdiepingsvensters in de voorgevel.

Achtergevel met een vijfzijdige uitbouw onder een eveneens vijfdelig dakdeel. In het drie traveeën brede rechter deel van deze gevel twee, in koekoek en onder ontlastingsbogen staande keldervensters, een boven een gemetseld stoepje staande dubbele glasdeur onder een bovenlicht met roedenverdeling en een segmentboog, alsmede een venster met roedenverdeling onder een rondboog met gele baksteen en geglazuurde traceringen in de boogtrommel. Twee vensters links hiervan met dezelfde bovenramen en boogtrommelvullingen onder de geglazuurde rondbogen. Vijfzijdige uitbouw met lisenen tussen de traveeën. Vensters op de begane grond van de uitbouw als de vensters in het rechter deel van de gevel, maar met glas-in-lood in plaats van roeden in de bovenramen.

Spitsboogvormige verdiepingsvensters (kapel) met zandstenen traceringen en glas-in-lood. Links van de uitbouw op de begane grond twee vensters als die op de begane grond van de uitbouw. Op de verdieping twee vensters als de verdiepingsvensters in de voorgevel. In 1979 is een aan de rechterzijde met het klooster verbonden schoolgebouw afgebroken. De rechter zijgevel (noordgevel) is vervolgens nieuw opgetrokken en voorzien van bij het gebouw passende gevelopeningen. Op de begane grond bevindt zich een boven een hardstenen stoepje staande deur met glas-in-lood deurramen en eveneens met glas-in-lood ingevulde zijlichten en samengesteld rondboog bovenlicht. Op de verdieping een rondboogvenster met monelen, eveneens voorzien van glas-in-lood ramen.

INTERIEUR nog voor een deel in oorspronkelijke staat. In het tochtportaal achter de voordeur een vloer met kleurrijke tegels. Tussen het portaal en de gang een portaaldeur met glas-in-lood en eveneens met glas-in-lood ingevulde boven- en zijlichten. In de gang een vergelijkbare, decoratieve betegeling en paneeldeuren met geprofileerde kozijnen. Ook in de loodrecht op deze gang staande achterste gang een fraai betegelde vloer en vergelijkbare deuren, waaronder een dubbele deur. Naar de verdieping een bordestrap met gedraaide trapbalusters en geprofileerde handlijsten. Vertrekken op de verdieping met binnen geprofileerde lijsten staande enkele en dubbele deuren, alsmede een aantal vernieuwde deuren voor de voormalige slaapcellen van de nonnen. Dubbele, onder rechtgesloten bovenlicht en segmentboog staande paneeldeur binnen profiellijst naar de voormalige kapel. In de kapel nog een houten galerijbalustrade met geprofileerde handlijst en driepassen tussen de stijlen. In het glas-in-lood van de absis gebrandschilderde koppen van Christus en de heiligen Franciscus, Agatha, Clara en ?. Kelder voorzien van troggwelfjes en doorgangen tussen de kelderruimtes met segmentbogen en een opgeklampte deur. In koekoek staand keldervenster met diefijzers.
====Waardering====
* Het voormalige kloostergebouw is cultuurhistorisch van algemeen belang als een bijzondere, representatieve uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling en als onderdeel van een kerkelijk complex.
* Het klooster met bijbehorend interieur is architectuurhistorisch van algemeen belang als een laat, maar goed voorbeeld van neo-gotische kerkelijke bouwkunst, vanwege de bijzondere ornamentiek en vanwege het materiaalgebruik.
* Het gebouw heeft stedebouwkundige en ensemblewaarde vanwege de grote betekenis voor het aanzien van het dorp, vanwege de situering en vanwege de bijzondere functionele en visuele samenhang met de kerk en de pastorie.
* Het klooster is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur.

==Afbeeldingen==
<gallery>
Bestand:Lisse, monumentaal pand 2007-04-18 13.42.JPG|Bron:Wikimedia/Michielverbeek (2007)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-001.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-002.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-003.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-004.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-005.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-006.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-007.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Lisse, Heereweg 258 - Agathaklooster -AntonvD-2015-008.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
</gallery>

* Op zoek naar afbeeldingen van het interieur.