Leeuwarden, Huizum Dorp 67 - Dorpskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Dorpskerk
Genootschap:	Protestantse gemeente Leeuwarden - Huizum
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Leeuwarden
Plaats:	Leeuwarden
Adres:	Huizum Dorp 67
Postcode:	8934BS
Sonneveld-index:	09199
Jaar ingebruikname:	15e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 24511

Geschiedenis

Historische dorpskerk met zadeldaktoren van het voormalige dorp Huizum. Staat bekend als oudste kerkgebouw in de Gemeente Leeuwarden. De Dorpskerk wordt sinds 2011 niet meer voor reguliere kerkdiensten gebruikt, maar alleen nog voor bijzondere diensten. Na een restauratie van twee jaar is 29 november 2002 de kerk weer in gebruik genomen. Aanleiding tot de restauratie was de aanwezigheid van de bonte knaagkever en zijn vernietigend werk. (49-03)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Hervormde Kerk en toren. Gotisch eenbeukig schip tegen oudere toren. Groot aantal banken, uit XVIIe en XVIIIe eeuw, preekstoel XVI B. Tweeklaviers orgel, in 1849 gemaakt door L. van Dam en Zonen. Klokkstoel met gelui van twee klokken, waarvan één van G. van Wou, 1529, diam. 111,4 cm. en één van T. Both, 1582, diam. 102 cm. Mechanisch torenuurwerk Haak, Gebr. Caminada en Dupont, Rotterdam, eerste kwart 20e eeuw, later voorzien van electrische opwinding.

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 15 juni 2010.

De protestantse gemeente Leeuwarden-Huizum zal niet de Dorpskerk in Leeuwarden-Huizum, maar kerkbouw de Oase tot en met (in elk geval) 2014 gebruiken, naast de Kurioskerk. Dat is het voorgenomen besluit van de algemene kerkenraad van de gemeente. De kerkenraad gaat onderzoeken of de Dorpskerk kan worden ondergebracht in een stichting. Van de Kapel Pniël wordt na het definitieve besluit de huur opgezegd. Deze is eigendom van de Vereniging van Rechtzinnig Hervormden.

In januari 2009 werd besloten dat naast de Kapel Pniël de Oase haar deuren diende te sluiten, en dat de Dorpskerk fors zou worden aangepast. Er moesten meer zitplaatsen in de monumentale kerk komen en de inrichting zou flexibeler worden gemaakt.„De Dorpskerk aanpassen bleek echter een heel lastige zaak”, licht voorzitter van de algemene kerkenraad Piet Beintema toe. Beintema, gemeenteadviseur binnen de Protestantse Kerk in Nederland, is sinds mei 2009 waarnemend voorzitter in Leeuwarden-Huizum.

Na de reorganisatie van de gemeente vorig voorjaar is onderzoek gedaan naar de gebouwen en naar de mogelijkheden van een sluitende begroting, vertelt hij. „Afgelopen winter zijn hierover rapporten verschenen. Op grond daarvan hebben we besloten om in elk geval tot en met 2014 door te gaan met zowel de Oase als de Kurioskerk. De Dorpskerk geheel aanpassen bleek een te lastige optie. Er zou aan de buitenkant een gebouw bij moeten komen om het gebouw functioneel te maken. Bovendien staat er op 100 meter afstand van de Dorpskerk een wijkverenigingsgebouw.” Wel worden er de komende tijd toiletten aangebracht in de Dorpskerk, zodat het gebouw beter te verhuren is. „De bedoeling is dat de kerk blijft bestaan, maar buiten de exploitatie van de gemeente om”, aldus Beintema.

De Huizumer gemeente is inmiddels van vier naar twee wijkgemeenten gegaan, met elk één predikant. Grens is de Oostergoweg. Huizum-West heeft een „confessioneel-evangelisch” profiel, Huizum-Oost een „diaconaal-liturgisch” profiel. De algemene kerkenraad gaat beleid ontwikkelen met betrekking tot het vermogen en gaat naar samenwerking zoeken met de protestantse gemeente (in wording) Leeuwarden. „Er komt waarschijnlijk een moment dat het gebruik van de Oase en de Kurioskerk niet langer verantwoord is”, aldus het besluitsvoorstel. Als dat zo is, blijft de Kurioskerk in gebruik. „We doen er alles aan om dit moment zo lang mogelijk uit te stellen, liever nog het te vermijden.”

De plannen van de algemene kerkenraad zijn nu in brede bespreking. „In september en oktober praten we verder met de gemeente en in het najaar willen we een definitief besluit nemen”, zegt Beintema. In de loop van volgend jaar gaan de Adelaarkerk, de Fenix, de Koepelkerk en de Pelikaankerk in Leeuwarden dicht. De zeven wijkgemeenten gaan verder met de Grote Kerk, de Schakel en de Open Hof.

Uit Reformatorisch Dagblad 13 december 2013

De Stichting Oude Friese Kerken heeft onlangs de 43e kerk in beheer gekregen. Het gaat om de dorpskerk in Leeuwarden-Huizum. Het gebouw deed al twee jaar geen dienst meer, omdat de protestantse gemeente verhuisde naar de Oase en de Kurioskerk. De stichting heeft een plaatselijke commissie in het leven geroepen om „passende” activiteiten in de kerk te organiseren, zoals exposities, concerten, lezingen, diploma-uitreikingen, kleine congressen en orgelconcerten. De achtkantige eikenhouten preekstoel in de kerk is de enige in Friesland die dateert van voor de Reformatie.

Orgel

Het orgel in de Dorpskerk van Huizum werd gebouwd in 1849. De gebroeders Van Dam gebruikten bij de bouw veel pijpwerk uit het oude orgel. Het instrument is in 1954 gerestaureerd door Bakker & Timmenga. Eind 2015 is een restauratie van het Van Dam-orgel in de Dorpskerk te Huizum door Orgelmakerij Bakker & Timmenga afgerond. Het uit 1849 daterende instrument zal zaterdag 11 december 2015 opnieuw in gebruik worden genomen. De oudst bekende bronnen waarin melding wordt gemaakt van een orgel in Huizum dateren uit het begin van de zeventiende eeuw. Al vanaf 1601 zijn er rekeningen met betrekking tot onderhoud en reparaties aan het orgel te vinden. Gegevens over omvang en dispositie van het orgel waren ontbreken echter. Later in de zeventiende eeuw reizen Ulcke Dirks en Jan Jacobs voor orgelreparaties af naar Huizum. Deze Jan is vermoedelijk Jan Jacobs de Lin die ook in Leiden werkzaam is geweest. Rond 1660 wordt aan het orgel gewerkt door Willem Meinerts. In 1727 verschijnt Christiaan Müller in Huizum ten tonele. Hij voert een grote vernieuwing van het orgel uit.