Brontekst bekijken van Huijbergen, Staartsestraat 2 - Sainte Marie (1951 - 1990)

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Buiten Gebruik]]
[[Categorie:Gemeente Woensdrecht]]
[[Categorie:Huijbergen]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]


{{#display_map:51.43210,4.37832}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kloosterkerk Sainte-Marie
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Woensdrecht
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huijbergen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Staartsestraat 2
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4635BB
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 07788
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1950
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Hurks, J., Sadee, Bruyn, de
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | verbouwd museum/appartementen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}

==Geschiedenis==
Het dorp Huijbergen dankt zijn bestaan aan de kloosterorde van de Wilhelmieten, die in 1278 een begin maakten met de ontginning van het ruige en heuvelachtige gebied in de Scheldedelta. Het klooster werd gesticht door de heer van Breda. Rond het midden van de negentiende eeuw stierf deze orde uit. De Broeders van Saint Louis namen het klooster over, zij het voor korte duur: van 1 maart 1849 tot 19 juli 1852. Daarna namen de Broeders van Huijbergen er hun intrek. Zij vestigden er in 1854 hun Instituut Sainte Marie (I), een pensionaat voor ‘jongeheeren’. De kapel van het instituut, die in 1944 werd verwoest, was van de hand van architect P. van Genk. De broeders exploiteerden bovendien een jongensweeshuis en een mulo voor de pensionaires. Beide gebouwen dateren uit de jaren dertig van de twintigste eeuw.

In het klooster Alverno waren het noviciaat en het hoofdbestuur gevestigd. Het werd in 1933 ontworpen door architect J. Hurks. In 1941 bezetten de Duitsers het huis en in 1944 werd het hele klooster, op het poortgebouw na, bij een bombardement verwoest.

In 1950 realiseerden de architecten Hurks, Sadee en De Bruyn een herbouwd en uitgebreid Sainte Marie (II). Van 1960 tot 1967 was in het gebouw Alverno aan de Boomstraat 9 een juvenaat-noviciaat ondergebracht, daarna deed het dienst als internaat. Aansluitend aan dit gedeelte bouwden de architecten Sadee en De Bruyn rond 1965 een nieuw gebouw, waarin de Broeders van Huijbergen tussen 1970 en 1990 een ‘open convent’ hadden. Het vrijgekomen Alverno werd verhuurd aan de zusters Ongeschoeide Karmelietessen uit Bergen op Zoom, die hun huis aldaar hadden moeten verlaten. Zij verhuisden in 1991 naar Oirschot.

De Broeders ontplooiden vanaf 1975 meer initiatieven voor een neotraditionele leefwijze met ruimte voor experiment, maar alleen het ‘open convent’ kwam tot wasdom. Het hoofdbestuur bleef in de nieuwbouw gevestigd tot de reorganisatie van 1999, sindsdien is het in gebruik als generalaat.

Na de nieuwbouw van Sadee en De Bruyn volgden nog een aula en een rechthoekige kapel met omgang. De restauratie van het poortgebouw begon in 1967. Hierbij waren twee broeders betrokken: Nerius Luijten als opzichter en Alberik van Rijckevorsel als esthetisch adviseur. In de jaren zeventig werd het onderwijsinstituut gesloten, het internaat in 1984.

In 1975 kocht de congregatie van de broeders het pand Staartsestraat 4, vlak achter Sainte Marie gelegen. Daarin vestigde zich een leefgroep van broeders, die zich ontwikkelde tot een convent voor opvang van mensen met problemen. Ze noemden het huis Tijdsat, en verlieten het weer in 1992.

In oktober 1999 verhuisden de broeders naar een nieuw huis (Sainte Marie III) voor verzorging van bejaarde broeders, gebouwd op de plaats van het vroegere Domus Mariae van de Wilhelmieten. De overgebleven onroerende goederen werden verkocht, de bossen overgedragen aan Staatsbosbeheer. Het poortgebouw werd Wilhelmietenmuseum en archief. De rest van het omvangrijke kloostercomplex is verbouwd tot appartementengebouw.

* (Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010)

==Monumentomschrijving==

* Bouwperiode: 1950
* Architect: Hurks, J., Sadee, Bruyn, de
* Gevels en Materialen: Kloostercomplex van de Broeders van Huijbergen. In hoofdopzet L-vormig complex met aan- en bijgebouwen.
* Vensters en Deuren: Vier- en zesruits ijzeren ramen.
* Dak en Bedekking: Zadel- en schilddaken.
* Bijgebouwen: Aaansluitend op dit complex:aula ca. 1965, blokvormig gebouw onder platdak en rechthoekig kapel met omgang en tentdak (ca.1965).

Twee- en drielaags hoofdvleugels met hierop aansluitend	een- en tweelaags vleugels het geheel onder zadeldak gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Op de aansluiting der gebouwen en op de hoek een acht- en een vierhoekige toren, waarvan de laatste dienst heeft gedaan als watertoren. Baksteenbouw met traditionele detaillering. Baksteen profiellijsten, sierankers, schoorsteenafdekkingen en tuitgevels.