Brontekst bekijken van Breda, Baronielaan 24 - Heilig Hart van Jezus (1901 - 1985)

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Herbestemd]]
[[Categorie:Breda]]
[[Categorie:Gemeente Breda]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]


{{#display_map:51.57793,4.77645|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Heilig Hart van Jezus
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Breda
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Breda
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Baronielaan 24
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4818RA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 07186
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1901
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genk, P.J. van; Stuyt, J. (uitbr.)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | inbouw appartementen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|519134}}
|}

== Geschiedenis ==

[[Afbeelding:Breda H. Hart van Jezus- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|250px|thumb|Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]

Belangrijke grote neogotische kerk met beeldbepalende toren. Uitbreiding met transept en koor in 1930 onder leiding van J. Stuyt. Officieel buiten gebruik eind 1985. Kerkgebouw toen tijdelijk "bezet" door een groep parochianen, die het met deze sluiting niet eens waren. Deze groep hield later in de jaren 1980 kerkelijke vieringen in een pand van de Heilig Hartparochie aan het Van Almondepad. Vanaf 1986 is het kerkgebouw geleidelijk in verval geraakt, terwijl het vanaf eind jaren 1980 ± als kraakpand in gebruik was.

* In de jaren 1990 - begin jaren 2000 hebben voorgevel en toren in metalen steigers gestaan, vermoedelijk om instorting te voorkomen.
* 2020 - februari - De plannen voor de bouw van twintig wooneenheden of appartementen in de Heilig Hartkerk aan de Baronielaan in Breda zijn klaar voor een presentatie.
* 2021 - juni. Begin daadwerkelijke verbouwing tot appartementen. Dat is dus zo'n 36 jaar na de buitengebruikstelling van de kerk....

== Nadere beschrijving ==
De R.K. H. Hartkerk aan de Baronielaan is in fasen gebouwd. P.J. van Genk ontwierp het schip en het front met de toren. Dit deel is geconsacreerd op 18 december 1900. Naar een ontwerp van J. Stuyt en J. van Dongen zijn in 1931 transept en koor bijgebouwd. Consecratie volgde op 21 april 1931. Van de kunstschatten waren de gebrandschilderde ramen, tussen 1931 en 1936 ontworpen door Joan Collette, het meest bijzonder. 
De kerk is eind 1985 gesloten. Daarna kreeg het gebouw, gewild of ongewild, vele bestemmingen. In 1995 werd er een negatief advies gegeven om de kerk op de monumentenlijst te plaatsen. Voorjaar 2000 werd een sloopvergunning afgegeven. Een heel actieve groep mensen in Breda heeft sloop weten tegen te houden en tenslotte is voorjaar 2001 besloten de kerk op de lijst van beschermde monumenten te plaatsen. En dat zal betekenen dat er gerestaureerd gaat worden, waarna er een passende bestemming voor het gebouw gevonden moet worden. 
Het laatste bericht is dat het Monumentenfonds Brabant de kerk wil overnemen om haar te restaureren en haar een culturele bestemming te geven. In Breda is in het jaar 2011 een heel wrang feest gevierd. De neogotische Heilig Hartkerk aan de Baronielaan stond dat jaar 25 jaar leeg. Er is heel veel gebeurd. Er zijn plannen gemaakt en even zo snel weer afgekeurd. Maar nog nooit is er een goede bestemming voor deze kerk gevonden. De laatste plannen waren, er een bovengrondse begraafplaats van te maken. 

* 2024 - Helaas is de formule van een bovengrondse begraafplaats in Nederland (nog?) niet van de grond gekomen, zie de lotgevallen van de vm. R.K. Sint Jan de Doper in Arnhem.

== Monumentomschrijving Rijksdienst ==
Met de bouw van de KERK, gewijd aan het H. Hart van Jezus, werd begonnen in 1900. In het volgende jaar zijn schip en toren ingewijd. De architectuur werd uitgevoerd in de stijl van de Neo-Gotiek, naar een ontwerp van de architect P.J. van Genk. In een aangepaste stijl werden tussen 1929 en 1931 transept en koor aangebouwd, naar een ontwerp van J. Stuyt.
De driebeukige kruisbasiliek heeft een noordoostelijke, opzij van het schip gesitueerde toren met spits. Op de kruising staat een dakruiter. De kerk speelt een belangrijke rol in het silhouet van de stad, en in het bijzonder in het aanzien van de Baronielaan. Zij is een herkenningspunt in de wijk, terwijl de ligging van straten en het totale beeld van de Baronielaan aan de rijzige kerktoren een bijzondere werking ontleent. 
==== Omschrijving ====
Het gebouw heeft een schip van vijf traveëen plus een travee met orgelgalerij, toren en doopkapel, een eenbeukig transept met één travee, waarop aansluit een basilicaal koor van tevens één travee met 4/8 sluiting, geflankeerd door zijkapellen. Het gebouw wordt gedekt door zadel- en lessenaardaken met lei-in-Maasdekking, met Neo-Gotische dakkapellen. 
De kerk is opgetrokken in baksteen, sober versierd met deels natuurstenen, deels bakstenen afzaten, lisenen, geboorte- en sluitstenen en water- en tandlijsten. De gevels worden geleed door de toepassing van steunberen en lisenen. De tussenliggende vakken, waarin de vensters, worden afgesloten door lijsten.
De torengevel heeft een voorgebouwd portaal, waarboven een ondiepe spitsboognis, met de voor de architect karakteristieke indeling van een achtlobbig roosvenster boven een lancetgalerij. Deze eindgevel van het schip wordt aan de zuidzijde geschoord door haaks geplaatste, tweemaal versneden steunberen, terwijl aan de noordelijke zijde, tegen eindgevel een aansluitende geveltoren, een in plattegrond achthoekige traptoren is gesitueerd. De geveltoren heeft vier geledingen, alle met tripletten of gekoppelde lisenen, waarop een vijfde geleding met speklagen en aan elke zijde twee gekoppelde galmgaten. Het bouwlichaam wordt bekroond door een spits, die in plattegrond van vierkant naar achthoekig overgaat, met ertussen flankeerspitsjes en onder puntgevels gevatte wijzerplaten.
Tegen de zuidelijke zijbeuk staat, aan de Baronielaan, een veelhoekig gesloten doopkapel.
De vensters in schip, transept en koortravee zijn per drie gekoppelde rondboogvensters; in de zijbeuken en koorsluiting per gevelveld één enkel rondboogvenster. Die in het koor zijn lager aangezet dan de andere vensters. De eindgevels van het transept hebben een dispositie zoals de eindgevel van het schip (met roosvenster en lancetgalerij), zij het dat de plaats van het portaal hier wordt ingenomen door een uitgemetselde biechtstoel onder lessenaarsdak, en het geheel soberder is uitgevoerd. 
Ook inwendig is een afwisseling tussen baksteen en natuursteen te zien. De driedelige opstand bestaat uit gepolijste hardstenen kolommen met natuurstenen kapitelen, versierd met florale motieven, waartussen scheibogen. Het triforium, heeft per travee, in een rechthoekig veld, drie gekoppelde nissen met zuiltjes. De lichtbeuk bestaat uit drie gekoppelde rondboogvensters. Door de toepassing van schalken en horizontale lijsten wordt het muuroppervlak geleed. Schip, transept en koor hebben natuurstenen gordelbogen, waartussen een houten tongewelf met brede overkragende aanzet en ornamentale schilderingen. Zijkapellen en zijbeuken hebben inwendige steunberen en zijn in steen overwelfd.
Van de inventaris zijn onder meer van belang het in marmer en koper uitgevoerde altaarciborium met altaarkruis (Atelier Brom, 1931), een muurschildering, voorstellende de dopende Willibrordus en de vensters van de doopkapel (1901), en de koorramen, voorstellende de twaalf apostelen (J. Collette, 1931), alsmede de ramen in het transept, voorstellende de zeven smarten en het H. Hart (J. Nicolas, 1939). 
==== Waardering ====
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden: het is van belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het bisdom Breda; het object heeft architectuurhistorische waarden: het is van bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur en de bouwtechniek, onder meer vanwege binnen de neogotiek zeldzame elementen als het torenportaal, de asymmetrische gevelcompositie, de houten overwelving en de 4/8 koorsluiting; het is van belang als goede vertegenwoordiger van het oeuvre van de architect Van Genk en als voorbeeld van de late receptie van neogotische motieven door J. Stuyt; het is van belang wegens de aanwezige glasramen en het altaarciborium; het object heeft ensemblewaarden: het is van bijzondere betekenis vanwege zijn centrale plaats in het te beschermen stadsgezicht rondom de Baronielaan; gaafheid/herkenbaarheid: het object is van belang wegens de architectonische gaafheid van het ex- en interieur.

== MIP omschrijving (MIP nummer:  ZB019-001398) ==
* Naam monument: H.Hartkerk
* Bouwstijl: Neo-Gotiek
* Bouwperiode: 1901
* Gevels en materialen: 2 Laags(pastorie). Rode baksteen. Toepassing natuursteen in decoratie enornamenten rond ingangspartij, vensters. op steunberen
* Vensters en deuren: Uitgebouwd portaal met zadeldak. Dubbele houten planken deuren. Tripletten in licht- en zijbeuken gevuld met glas in lood, ook in transepten.
* Dak en bedekking: Zadeldaken belegd met leien, over zijbeuken lessenaarsdaken belegd met leien.
* Interieur: Gedeeltelijk vernieuwd in jaren 1960. Na sluiting kerk uitgeruimd (meubels + altaren). Glas in loodramen Joan Colette in transepten en koorpartij.
* Bijzonderheden: Vrijstaand. Kerk: gevels a-symmetrisch. Plattegrond: kruisvormig met absis. Pastorie: frontgevel symmetrisch, overige a-symmetrisch. Plattegrond nagenoeg rechthoekig.
* Omschrijving: Verv. gevel: en in gevels toren. Verv. vensters: Roosvensters gevuld met glas-in-lood (Joan Collette). In koor lancet spitsboog vensters gevuld met glas-in-lood. Verv. motivering: Architectuur zeldzaam voor Breda.

== In de media ==
* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 29 september 2009.
De rooms-katholieke Heilig Hartkerk aan de Baronielaan te Breda is definitief gered van de slopershamer. De eigenaar van de kerk, Stichting Woonzorg Nederland, is door de burgerlijke gemeente Breda gevraagd om voor 1 december het gebouw over te dragen aan Monumenten Fonds Brabant. Dat fonds kan een passende bestemming zoeken voor het kerkgebouw. De Heilig Hartkerk is sinds 1986 door het bisdom Breda onttrokken aan de eredienst. Sinsdien hebben eigenaren en andere betrokkenen bijna voortdurend met elkaar overhoop gelegen over de toekomst van de kerk.
In 2000 werd een sloopvergunning afgegeven voor de kerk, gebouwd tussen 1903 en 1907 in neogotische stijl door architect P.J. van Genk. Krakers hielden het pand bezet en de vereniging Behoud Heilig Hartkerk organiseerde demonstraties. Later werd de vergunning ingetrokken. De Raad van State verklaarde in 2004 na jaren van gesteggel het pand tot rijksmonument. De eigenaren, toen nog projectontwikkelaar Ouwehand Bouw Groep te Katwijk en Stichting Woonzorg Nederland, wilden na sloop van het gebouw een appartementencomplex laten verrijzen op de locatie. Een optie voor gedeeltelijke sloop van de kerk haalde het ook niet. Volgens de gemeente Breda heeft de stad genoeg appartementen. Wat nu de bestemming van de kerk wordt, is niet duidelijk. Het kerkgebouw is door de jaren heen erg afgetakeld. De toren van de kerk staat momenteel in de steigers. De restauratie, die nog niet af is, heeft al zo’n 2 miljoen euro gekost.
Zomer 2011 staat de voorgevel geheel in de steigers. De torenspits is gedemonteerd en neergezet op het terrein voor de kerk. 
* Uit ''BN De Stem'', 21 juni 2012. 
BREDA - Het achterschip van de Heilig Hartkerk aan de Baronielaan kan gewoon behouden blijven door 30 tot 32 appartementen ín de kerk te bouwen.
Dat betogen enkele leden van de klankbordgroep Heilig Hartkerk. 
Ruud Schürmann namens de Task Force Toekomst Kerkgebouwen en architectuurhistoricus Joyz Frijters hebben een architectonische gedachteoefening laten uitvoeren. "We wilden aantonen dat het achterschip niet per se gesloopt moet worden, zoals eigenaar Woonzorg Nederland betoogt", vertellen de twee. In de schets zijn de woningen aan twee zijden van het middenpad van de kerk gebouwd. "Daarbij zijn we uitgegaan van de plannen van Woonzorg. Dat wil in de tuin en op de plaats van het schip bouwen. Wij laten zien dat het ook in de kerk zelf kan", aldus Schürmann. De woningen zouden ruwweg 2 ton kosten, hebben een oppervlakte van 85 m2 en een parkeerplaats. 
"Het zijn allemaal unieke woningen, want ze moeten worden aangepast aan de ruimte", vult Frijters aan. Uit de doorberekening blijkt dat er een tekort blijft van 8 ton. Maar Frijters denkt dat er vanwege de monumentstatus nog wel subsidies aan te spreken zijn. 
Eigenaar Woonzorg Nederland heeft in de bijeenkomst gezegd tegen het plan te zijn en voor sloop van het achterschip te blijven gaan. Ook twee andere plannen ziet Woonzorg Nederland niet zitten. De stichting Salvator wil van de kerk een stilteruimte en van de tuin een exclusieve begraafplaats maken. Architect Haverman wil kerk en omgeving integreren in een groot bouwplan. Na de zomer komt het college met een voorstel. Daarbij wordt de keuze gemaakt tussen de voorstellen of sloop. 
* Uit ''BN De Stem'', 26 maart 2014.
De kogel is eindelijk door de kerk. De monumentale Heilig Hartkerk aan de Baronielaan in Breda blijft in zijn geheel behouden, maar ondergaat aan de binnenkant wel een complete facelift. De gemeente Breda heeft ingestemd met het verzoek van DimensieVier  om de neogotische kerk en pastorie (Baronielaan 22-24) in te gaan richten tot onder meer kleine kantoorunits, een restaurant, en een healthclub.
Bovendien wordt een deel van de pastorie verhuurd aan een kinderdagverblijf. Ook het bisdom heeft zijn zegen inmiddels gegeven.
Op de locatie van de nabij de kerk gelegen praktijkschool van het ROC (Baronielaan 14) komen circa 40 appartementen met 118 ondergrondse parkeerplaatsen. De school verhuist deze zomer naar de Frankenthalerstraat in Breda-Noord, waar ook het Prinsentuincollege gevestigd is.
De wethouders Arbouw (stedelijke ontwikkeling) en Akinci (monumentenzorg) spreken van 'een mooie dag voor Breda'. "We hebben genoeg tijd verspild sinds de kerk in 1986 aan de eredienst is onttrokken. Gas erop en gaan", aldus Arbouw. De Heilig Hartkerk werd lange tijd bedreigd met (gedeeltelijke) sloop, maar dat is nu definitief van de baan voor het gebouw dat in 2001 rijksmonument werd.
* Uit "BN De Stem", 8 mei 2014
=====Nieuwe bestemming voor Heilig Hartkerk Breda=====
BREDA - In een setting van violet licht toonde de Heilig Hartkerk aan de Baronielaan donderdagmiddag al een voorproefje van de hemelse geneugten die er te wachten staan.
Bijzonder wonen, werken en eten. Gelukkige gezichten gisteren bij de ondertekening van de ontwikkelovereenkomst tussen gemeente Breda en duurzaam vastgoedontwikkelaar DimensieVier. Want Rijksmonument de Heilig Hartkerk krijgt een nieuw duurzaam leven. In het kerkgebouw komen kantoren, vergader- en ontmoetingsruimten, een healthcenter en een kwaliteitsrestaurant. Aanpalend worden aan een groen plein veertig zeer exclusieve appartementen gebouwd, een ontwerp van het Bredase architectenbureau HMV. En een ondergrondse parkeergarage van 118 plaatsen helpt parkeerproblematiek van de Baronielaan verlichten. Het hele plan krijgt als logo HH, waarin de naam van de voormalige kerk terugkomt maar met de nieuwe betekenis Home is where the Heart is. Een 'merk' dat op diverse plaatsen in de stad zal terugkeren.

== Links ==
* {{Wikipedia2|Heilig-Hartkerk_(Breda)}}
* Maakt onderdeel uit van het ensemble [[Breda, Baronielaan 20 - Kloosterkapel Franciscanessen|Baronielaan]]. 
* {{Wikimedia|Heilige_Hart_(Breda)}}
* {{Wikidata|Q2096394}}

== Afbeeldingen ==
Hieronder o.a. opnamen van de kerk, in verval, gekraakt, in afwachting van dringende restauratie, d.d. 12-04-2008 en 17-06-2008.
<gallery>
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-04.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-05.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-06.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-08.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-10.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:Breda.H.Hart.12 april 2008.39-11.jpg|opname JvN 12-04-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (11).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (10).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (3).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (4).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (5).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (6).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (7).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (8).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (2).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (9).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (13).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (14).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:07186 Breda vm.RK. Hlg. Hart van Jezus 1900 bg.1986 Baronielaan 24 NB. opname 17-06-2008 foto. Job van Nes. Zaandam (12).jpg|opname JvN 17-06-2008
Afbeelding:Breda H Hart Verschueren 1970.jpg|Verschueren orgel 1970
Bestand:Breda Van Almondepad - vm Heilig Hart.jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2012)
Bestand:Breda Van Almondepad - vm Heilig Hart (1).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2012)
Bestand:Breda Van Almondepad - vm Heilig Hart (2).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2012)
Bestand:Breda Van Almondepad - vm Heilig Hart (3).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2012)
Bestand:Breda Van Almondepad - vm Heilig Hart (4).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2012)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (2).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (13).jpg |J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (14).jpg |J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (4).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (18).jpg|J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013)
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (6).jpg|Portaal met Roosvenster (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (15).jpg|Portaal (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (17).jpg|Portaal (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (12).jpg|Dakruiter op kruising (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (7).jpg|Pastorie (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (8).jpg|Gevelsteen met tekst (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
Bestand:Breda Monumenten R.K.H.Hartkerk (16).jpg|Gevelsteen en brievenbus met huisnummer (J.B.v.d.Bie-Oosterland (Zld.) (2013))
</gallery>