Brontekst bekijken van ,s-Gravenhage, Lange Voorhout 2 - Kloosterkerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:'s-Gravenhage]]
[[Categorie:Gemeente 's-Gravenhage]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]


{{#display_map:2514ED Lange Voorhout 2 's-Gravenhage, Nederland|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kloosterkerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | PKN Protestantse gemeente 's-Gravenhage
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zuid-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 's-Gravenhage
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 's-Gravenhage
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Lange Voorhout 2
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 2514ED
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1400
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | protestantse kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|17690}}
|}

==Geschiedenis==
De huidige, laatgotische kloosterkerk behoorde bij een voormalig Dominicanerklooster dat is gesloopt in 1583. Sindsdien is de kerk in gebruik bij de Gereformeerden, en thans hoofdkerk van de PKN in Den Haag.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Kloosterkerk, oorspronkelijk kerk van het Dominicanerklooster - hoofdbeuk en koor van omstreeks 1400, zuiderzijbeuk begin 16e eeuw toegevoegd. Mechanisch torenuurwerk, gemaakt door Huyck Hopcoper in 1620. Geveluurwerk, Eijsbouts.

== Gebouwomschrijving SKKN ==
De gotische kloosterkerk ligt beeldbepalend op de hoek van het Lange Voorhout en de Parkstraat. Aan de zijde van het Lange Voorhout heeft de kerk drie smalle puntgevels met grote vensters. Rechts daarvan ligt de kosterij met ruimtes voor administratie en vergaderkamers. Aan de zijde van de Parkstraat heeft de kerk twee puntgevels met ramen en een muurvlak met een horizontale daklijst, waarboven een zadeldak. Links van de kerk aan de Parkstraat bevindt zich een lange gang van waaruit verschillende kamers bereikbaar zijn, zoals de bestuurskamer, de bibliotheek, de vicariskamer en de gerfkamer. Via twee trappenhuizen vanuit de gang is de eerste verdieping te bereiken waar zich de opkamer, de jeugdkapel en de kerkzaal bevinden (zie plattegrond, fotonr. 2043.017).
 
Oorspronkelijk maakte de Kloosterkerk deel uit van het Predikheren- of Dominicanenklooster dat omstreeks 1400 gesticht werd. De huidige omvang kreeg de kerk omstreeks 1540 toen naast het schip en koor een even hoge zijbeuk met recht gesloten koor werd gebouwd. Aan de zijde van het Lange Voorhout kreeg deze zijbeuk drie hoog opgetrokken dwarskapellen. Reformatie en Beeldenstorm in de 16de eeuw gingen niet ongemerkt voorbij aan de Kloosterkerk. Veel beelden, altaren en schilderijen gingen verloren. De kloosterlingen konden zich handhaven tot 1574 waarna het klooster als gasthuis verhuurd werd. Negen jaar later werden de kloostergebouwen grotendeels gesloopt, alleen de kerk bleef intact. Omdat de kerk voor andere doeleinden werd gebruikt werd er een wand tussen koor en schip geplaatst. 
Sinds 1617 worden er weer erediensten gehouden. Het koor bleef tot 1665 in gebruik als geschutgieterij van de Staten van Holland. Welke functie het koor daarna had is niet duidelijk, het werd in ieder geval niet gebruikt voor de erediensten.
In de 19e eeuw werd een koninklijke loge gebouwd in de wand die het koor van het schip scheidde. 
Nadat in 1912 plannen tot afbraak van de kerk grote weerstand opriepen bij de bevolking werd de kerk van 1913 tot 1919 gerestaureerd. 

Sinds de Tweede Wereldoorlog is de Kloosterkerk in gebruik bij de Duinoordgemeente , een experimentele gemeente, maar sinds 1934 weer aangesloten was bij de Nederlandse Hervormde Kerk.
De eerste predikant van de Duinoordkerk, ds. Creutzberg, is één van de vertegenwoordigers van de liturgische vernieuwing uit het begin van de 20ste eeuw. Op zijn verzoek werd de Duinoordkerk gebouwd en ingericht naar voorbeeld van de Nieuwe Kerk te IJmuiden.
In 1942 moest de Duinoordkerk vanwege oorlogshandelingen gesloopt worden en kreeg men de beschikking over de Kloosterkerk.
Toen herbouw van het eigen gebouw na de oorlog niet mogelijk bleek vestigde de gemeente zich definitief in de Kloosterkerk.

Van 1952 tot 1953 werd de kerkruimte gerestaureerd en opnieuw ingericht met het meubilair van de Duinoordkerk. In 1955 begon men met het herstel van koor en crypt. Pas toen werd de muur die het koor van het schip scheidde weer afgebroken. De koninklijke loge verdween en de preekstoel van de Kloosterkerk werd verkocht aan een niet nader genoemde gemeente in de provincie Zuid-Holland. In plaats daarvan kreeg de preekstoel uit de Duinoordkerk een plaats op de overgang van koor naar schip. De gehele restauratie stond onder leiding van architect Ph.W.C. Bolt. 

In 1988 was er weer een renovatie noodzakelijk, waarbij scheuren in de muren werden hersteld, dakgoten vernieuwd en de glas-in-loodramen opgeknapt.

== Orgels ==
====Hoofdorgel====
Het orgel is in 1966 gebouwd door de firma Marcussen & Søn te Aabenraa (Denemarken).
=====Dispositie:=====
* Hoofdwerk (manuaal 2): Principal 16' - Oktav 8' - Rørfløjte 8' - Oktav 4' - Spidsfløjte 4' - Quint 2⅔' - Oktav 2' - Mixtur 6-8 sterk - Trompet 16' - Trompet 8' (horizontaal).
* Rugwerk (manuaal 1): Principal 8' - Gedakt 8' - Quintatøn 8' - Oktav 4' - Rørfløjte 4' - Oktav 2' - Nasat 1⅓' - Sesquialtera 1⅓' 2 sterk - Scharf 1⅓' 3-4 sterk - Dulcian 16' - Krumhorn 8' - Tremulant.
* Borstwerk (manuaal 3): Trægedakt 8' - Principal 4' - Fløjte 4' - Oktav 2' - Blokfløjte 2' - Sivfløjte 1' - Cymbel ⅓' 3 sterk - Regal 8' - Tremulant.
* Pedaal: Principal 16' - Subbas 16' - Oktav 8' - Gedakt 8' - Oktav 4' - Nathorn 2' - Mixtur 6 sterk - Fagot 32' - Basun 16' - Trompet 8' - Skalmeja 4'.
* Koppelingen: Rugwerk aan Pedaal - Hoofdwerk aan Pedaal - Rugwerk aan Hoofdwerk - Borstwerk aan Hoofdwerk.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1.
====Kistorgel====
Het kistorgel is in 1988 gemaakt door de orgelmakers Fama & Raadgever (Utrecht). 
=====Dispositie:=====
* Manuaal: Holpijp 8' - Prestant 4' - Fluit 4' - Quint 2 2/3' (discant) - Octaaf 2' - Terts 1 3/5' (discant).
Geen pedaal. Mechanische sleeplade. Omvang: C-f3. Winddruk: 55 mm. WK.

== In de media ==
; Uit ''Rotterdamsch Nieuwsblad'', 9 Juni 1913.

De Kloosterkerk te 's-Gravenhage. Zooals onze lezers weten, is men reeds eenigen tijd bezig aan het herstellen der Kloosterkerk in Den Haag. Al herstellende is men thans zoover gevorderd. dat meer en meer blijkt, dat de kerk niet dan met groote kosten (pl.m. f 70.000 meer dan gedacht was) te herstellen is; ja, er loopen zelfs geruchten, volgens het Vad. (Het Vaderland, red.) van geheele afbraak.

De bouwmeesters uit de 17e eeuw schijnen niet 17e eeuwsch te werk te zijn gegaan. Voor kalk is vaak zand gebruikt, terwijl zelfs tusschenmuurtjes met hooi gevuld zijn enz. enz. Vandaag wordt er over het lot der kerk beslist.


== Externe links ==
* [http://www.kloosterkerk.nl Website kerkelijke gemeente]
* {{Wikipedia2|Kloosterkerk_(Den_Haag)}}
* {{Wikimedia|Kloosterkerk_(The_Hague)}}

== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<Gallery>
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk ca 1725.jpg
Bestand:Kerkdenhaagklo1887-001.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk.jpg | Foto uit NCRV Kerkepadgids 1982
Bestand:1-Gravenhage kloosterkerk 2.jpg|ansichtkaart
Bestand:2-Gravenhage Kloosterkerk 3.jpg|ansichtkaart
afbeelding:ID_1965_-_Gravenhage_NH_Kloosterkerk_Rol_069_(32).JPG
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk1 Aroks 07-08-2006.jpg|De drie traveeën van de zuider zijbeuk. 07-08-2006 © AR.
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk2 Aroks 07-08-2006.jpg|Het koor vanuit het zuiden. 07-08-2006 © AR.
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk3 Aroks 07-08-2006.jpg|Enig restant van het klooster. 07-08-2006 © AR.
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk4 Aroks 07-08-2006.jpg|Oostgevel zuider zijbeuk. 07-08-2006 © AR.
Afbeelding:Den Haag, Kloosterkerk, Lange Voorhout. opn. 27-03-2011 H.E. Wesselink.jpg|Uit het zuiden. Opn. HW 2011
Afbeelding:Den Haag, Kloosterkerk, Lange Voorhout. opn. 27-03-2011 H.E. Wesselink (2).jpg|Aanzicht Lange Voorhout. Opn. HW 2011
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 021.jpg
</Gallery>

====Interieur====
<Gallery>
Bestand:Kerkdenhaagklo8543.jpg | Ansichtkaart 1947 - WG in 1967 vervangen
Bestand:3-Gravenhage kloosterkerk int.jpg|ansichtkaart
Bestand:4-Gravenhage kloosterkerk wandelgedeelte.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk 1957.jpg
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk Marcussen 1966.jpg | Marcussen-orgel (1966) 
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk 1966.jpg
Afbeelding:Den Haag Kloosterkerk 1966 Marcussen.jpg
Bestand:Kerkdenhaagklo5314.jpg | Ansichtkaart - WG
Bestand:Kerkdenhaagklo5320.jpg | Ansichtkaart - WG<br>Marcussen orgel
Bestand:5-Gravenhage kloosterkerk.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 002.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 003.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 006.jpg 
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 007.jpg 
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 008.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 009.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 013.jpg 
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 015.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk hfd 019.jpg
Bestand:Den Haag Kloosterkerk kr 001.jpg
</Gallery>