Zwolle, Wolweverstraat 9 - Doopsgezinde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Doopsgezinde Kerk
Genootschap:	Doopsgezinde Broederschap
Provincie:	Overijssel
Gemeente:	Zwolle
Plaats:	Zwolle
Adres:	Wolweverstraat 9
Postcode:	8011NW
Inventarisatienummer:	10768
Jaar ingebruikname:	1638
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 41983

Geschiedenis

Op de plaats waar het kerkgebouw van de Doopsgezinde Gemeente in Zwolle staat, wordt sinds 1638 gekerkt. In januari van dat jaar werd een stuk grond gekocht voor 525 gulden. Achter of in de bestaande huisjes werd een ruimte voor samenkomsten ingericht.

Begin 1700 werd het gebouwtje aanmerkelijk uitgebreid. Van 1847-1856 vond uitwendig en inwendig een grondige verbouwing plaats, nadat men er in geslaagd was de belendende percelen aan te kopen. Deze verbouwing, die nauwelijks zesduizend gulden gekost heeft, heeft het gebouw het aanzien gegeven zoals we het nu nog kennen. Overigens is het karakter van het gebouw zoals het in 1638 was steeds behouden.

Niets aan de gevel wijst erop dat er sprake zou zijn van een kerkgebouw; het is een zogenaamde schuilkerk, de enige in Zwolle en één van de weinige die men in ons land (nog) aantreft. De schuilkerk herinnert aan een periode dat met name rooms-katholieken en doopsgezinden niet werden getolereerd, maar als vijanden van de heersende gereformeerde religie werden beschouwd. Het werd hun dan ook niet vergund een net kerkgebouw aan één der hoofdstraten neer te zetten.

In de zestiger jaren is het kerkgebouw op de Monumentenlijst geplaatst en kon in 1975/1976 als eerste kerkgebouw in Zwolle dankzij veel financiële steun van rijk, provincie en gemeente worden gerestaureerd en voor het nageslacht worden behouden. Ook hebben anderen en de toen bijna driehonderd leden tellende gemeente door hun inzet en offervaardigheid de restauratie mogelijk gemaakt. Het is een typisch 'Mennisten'-kerkje (afkomstig van Menno Simonsz., 1496-1561, de doopsgezinde leidsman destijds in ons land): eenvoudig, sober, maar sfeervol met typisch doperse trekjes. De restauratie heeft weinig aan deze opzet veranderd. Constructief herstel, terugbrengen van enkele oorspronkelijke aspecten, enige modernisering binnen de mogelijkheden van het karakter van het gebouw, dat waren de belangrijkste punten van het restauratieprogram. Het orgel is in 1907 door J. Proper uit Kampen gebouwd.

Het kerkgebouw wordt ook gebruikt door de Remonstrantse Gemeente Zwolle.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Doopsgezinde Kerk, met gepleisterde neoclassicistische gevel uit 1846.

In de media

Uit Het Centrum, 9 Februari 1924.

Het is in den laatsten tijd in de Zwolsche Doopsgezinde gemeente „gezellig" geworden schrijft men aan de Tijd en men zou er eens hartelijk om lachen, zoo er geen stof tot even nadenken was over de geestelijke verslapping. De bovengenoemde gemeente immers heeft haar kerk zoo goed als in een lunchroom herschapen. De lange, statige banken zijn vervangen door tafeltjes met mondaine kleedjes en bloemetjes. Op elk tafeltje staat behalve het vaasje met bloemen, een suikerpotje en melkkannetje. Zeer geanimeerd komen de godsdienstigen ter kerke in lustig gekeuvel, aller charmantst! Als het orgel bespeeld en een psalm gezongen is, gaat mevrouw X of mejuffrouw V of freule Z met de thee rond. Allerkeurigst. Voor melk en suiker kan ieder persoonlijk zorg dragen. Dan predikt de geestelijke voorganger van af den kansel, een psalm volgt en nog een kopje thee en de voorstelling, die eigenlijk kerkdienst is, is afgeloopen. Er zijn er onder de protestanten, die het verschrikkelijk vinden, sommigen zeiden zelfs, dat het geheel in een „cabaret" zal gaan ontaarden. Ve kunnen ons best een strijkje of „jazz" in stede van den preekstoel voorstellen Ongetwijfeld wijst dit alles wel op een geweldig verval, dat sterk op het begin van het einde lijkt. De predikant der gemeente dacht deze aantrekkelijkheid te moeten invoeren, om den band tusschen de leden onderling te versterken. Daar zit het hem juist in, bij gebreke van dien band, die geen thee en tafeltjes of stoeltjes en bloemetjes noodig heeft, de geestelijke band, die immers niet bestaan kón in een gemeente, waar elk lid zijn eigen richting volgt. Dan wordt de kerk een melksalon.