Vleuten, Pastoor Ohllaan 34 - Willibrordus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Heilige Willibrordus
Genootschap:	(RKK) Rooms-Katholieke Kerk in Nederland
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Utrecht
Plaats:	Vleuten
Adres:	Pastoor Ohllaan 34
Postcode:	3451CC
Jaar ingebruikname:	1885
Architect:	Nicolaas Molenaar (1850-1930)
Huidige bestemming:	kerk
Sonneveld-index:	04497
Monument status:	Rijksmonument 520228 (kerk); 520227 (pastorie)
Bouwjaar:	1884-1885
Type:	Kerk
Functie:	Religieus

Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke, beeldbepalende neogotische kerk met hoge toren, dakruiter op de kruising, en rechts van de kerk een monumentale pastorie..

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Neogotische kerk met hoge toren. Uitbreiding met bredere zijbeuken in 1935, architect N. Molenaar jr. .

Prachtige hoofdingang onderaan de toren, met vele interessante details.

Omschrijving

De R.K. kruiskerk (basilicale type) is in 1885 door Nic. Molenaar in neogotische stijl ontworpen en in 1935 vergroot door N. Molenaar jr. Het kerkgebouw is opgetrokken in baksteen op een bakstenen trasraam en voorzien van zich verjongende steunberen met afzaten. Op bepaalde plekken is natuursteen en rode verblendsteen ter decoratie toegepast. De met leien gedekte dakschilden worden op een aantal plaatsen doorbroken door kleine dakkapellen. De vensters, galmgaten en blindnissen hebben een spitsboogvormige beëindiging en zijn deels voorzien van traceringen. Het schip en de zijbeuken van de kerk tellen vier traveëen. De transepteinden worden bijna geheel door vijf in hoogte klimmende lancetvensters ingenomen. Het koor aan de oostzijde heeft een vijfzijdige koorsluiting. In de oksels tussen koor en transept zijn aanbouwen onder lessenaardak gezet. Aan de noordoostzijde bevindt zich de sacristie en de verbinding naar de pastorie. Tegen de zuidwestzijde van het middenschip bevindt zich de toren op een vierkante plattegrond van vier geledingen met zich verjongende steunberen, galmgaten en een ingesnoerde, leien gedekte achthoekige spits waarin in vier zijden drie boven elkaar geplaatste luikjes onder aangekapt tentdakje. De spits heeft een kruis met daarboven een torenhaan. Aan de westzijde bevindt zich in de toren de rechtgesloten ingang waarboven een in een spitsboog gevat, aantal vensters onder een hardstenen beeldhouwwerk in de kruin van de boog in haute-reliëf dat de Heilige Willibrordus voorstelt. Daarboven heeft het muurwerk een horizontale band in vierpasmotieven. De tweede geleding bevat voorts aan drie zijden een groot venster. De derde geleding is uitgevoerd met spitsboogvormige spaarvelden. De vierde geleding heeft aan elke zijde drie galmgaten. Tegen de westzijde van de toren is een traptorentje geplaatst, dat reikt tot de derde geleding.

Het interieur van de kerk is bepleisterd met uitzondering van de kruisribgewelven in middenschip en zijbeuken. Een aantal vensters is voorzien van gebrandschilderde ramen. In de doopkapel bevinden zich glazen van Geuer uit 1888. Het hoofdaltaar dateert grotendeels uit 1892. De niello's zijn vervaardigd door G.B. Brom en stellen onder andere het Laatste Avondmaal voor. Van belang zijn voorts onder meer het Maria-altaar en een luidklok met het opschrift `Amstelodamum 1744'.

Waardering

De R.K. kerk is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een neogotische kerk met fraai uitgevoerd en goed bewaard gebleven interieuronderdelen alsook een gaaf exterieur. De kerk is van belang als onderdeel van het oeuvre van architect Nicolaas Molenaar en vergroot door diens zoon. Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van de opbloeiende rooms-katholieke geloofstraditie in Utrecht alsmede van situationele waarde vanwege de ligging in relatie tot het kerkhof, de processietuin en de uit dezelfde periode stammende pastorie.

Pastorie

PASTORIE, behorend bij het kerkelijk complex St. Willibrordus naar ontwerp van architect Nicolaas Molenaar. De kerk is gewijd in 1885 en vergroot in 1935. De pastorie is middels een tussenlid met de kerk verbonden.

Omschrijving

De PASTORIE is in 1884, tegelijkertijd met de bouw van de aan de westzijde gebouwde kerk, met zowel in neorenaissancestijl als neogotische elementen opgetrokken op een in hoofdzaak rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen onder een in maasdekking met leien gedekte, haaks op elkaar staande zadeldaken tussen topgevels met schouderstukken. Het bouwvolume in de oksel aan de oostzijde is grotendeels afgedekt met een plat dak.

De in rode baksteen opgetrokken gevels zijn gedecoreerd met sierankers en geleed door gele bakstenen banden en cordonlijsten. Onder de daklijst is het muurwerk uitgekraagd.

De voorgevel of zuidgevel is symmetrisch van opzet en telt in beide bouwlagen vijf T-schuifvensters met verticaal gedeeld glas-in-lood bovenlicht en persiennes. Links is in de linker zijgevel in een iets teruggelegen spitsboogvormig portiek met getrapte bovenzijde de bewerkte voordeur geplaatst. De rechterzijgevel heeft links een risaliet met topgevel en rechts een geveldeel met in beide bouwlagen drie T-schuifvensters. Het risaliet bevat in beide bouwlagen een venster met persiennes en twee vensters in de geveltop, geflankeerd door twee spaarvelden. De topgevel wordt voorts gekenmerkt door drie spitsboogvormige spaarvelden.

De achtergevel heeft links een risalerende topgevel met in de eerste bouwlaag twee vensters, in de tweede bouwlaag één venster en in de top twee vensters. Rechts ernaast is een bouwdeel onder plat dak dat de achterdeur bevat en daarboven twee paar boven elkaar geplaatste vensters. Het muurdeel rechts van de achterdeur bevat twee boven elkaar geplaatste schuifvensters onder segmentboogvormig boogveld. Tegen dit geveldeel zijn een aantal kubusvormige bouwdelen gezet die van ondergeschikt belang zijn.

De linkerzijgevel wordt gekenmerkt door een topgevel met een aantal vensters en decoratief metselwerk in gele steen.

Het interieur heeft grotendeels de oorspronkelijke indeling. De kamer-en-suite is uitgevoerd met een bewerkte zandstenen schouw met in vergulde letters de tekst: `oost west thuis best'. Het vertrek heeft voorts een balkenplafond met bewerkte sleutelstukken.

De achterkamer aan de oostzijde heeft glas-in-loodvensters met wapens van onder ander de provincie Utrecht. Het huis bevat voorts een kelder en een trappenhuis.

Waardering

De pastorie is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als gaaf voorbeeld van een pastorie in een van neorenaissance en neogotiek beïnvloede stijl, tegelijk met de kerk ontworpen door Nicolaas Molenaar, alsmede vanwege de gaaf bewaarde onderdelen in ex- en interieur. Tevens van cultuurhistorische waarde vanwege de functie, alsmede van ensemblewaarde vanwege de ligging in de processietuin, terzijde van de kerk.

Orgels

Hoofdorgel

De firma Vermeulen uit Alkmaar bouwde een nieuw orgel voor de parochiekerk van de heilige Willebrordus in Vleuten. Adviseur bij de bouw was dr. P.J. de Bruyn namens de KKOR. Op 2 december 1962 is het orgel ingewijd. De beide tongwerken werden nog niet geplaatst. Op de gereserveerde plaats van de Kromhoorn 8' is later een soort Echotrompet of Hobo 8' geplaatst. De Trompet van het hoofdwerk heeft enkel een registerwipper, maar er is op de windlade geen plaats voor. De Cornet was volgens de opschriften V sterk, maar in werkelijkheid III sterk. De Basfluit 8' en Octaaf 2' van het pedaal zijn transmissies uit de Tolkaan, de andere pedaalregisters zijn een unit. Nadat het orgel enkele jaren in vrijwel onbespeelbare staat verkeerde is het in 2006 door Sander Booij gereviseerd en opnieuw geïntoneerd. Hierbij werden de Mixtuur en de Scherp gewijzigd. De Trompet van het tweede manuaal is opnieuw geïntoneerd, maar op de registerwipper staat nog altijd Kromhoorn. In 2014 is door de firma De Wit de bestaande tractuur vervangen door een digitale overbrenging. Er is een tweede verplaatsbare speeltafel geplaatst op het koor van de kerk. Er is een suboctaafkoppel geplaatst voor de manualen, en tevens zijn er acht setzer-combinaties toegevoegd. Op het pedaal zijn voorbereidingen getroffen voor het plaatsen van een Prestant 4'.

(Bron:Orgeldatabase)

Positief orgel

Het koororgel (positief) is in 1980 gebouwd door firma Pels & van Leeuwen voor particulier gebruik. Sinds 2002 staat het in de St. Willibrorduskerk.

Externe links

2021 Vrijwel altijd is overdag de Mariakapel open, rechts om de hoek van de toren. Vanuit deze, met hekken van de rest van de kerk afgesloten, kapel kan men een redelijke indruk krijgen van het interieur van de hele kerk. Ook kan men kaarsen kopen en in die Mariakapel aansteken.