Steenbergen, Westdam 83 - Sint Gummarus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Gummarus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Steenbergen
Plaats:	Steenbergen
Adres:	Westdam 83
Postcode:	4654BE
Sonneveld-index:	08263
Jaar ingebruikname:	1902
Architect:	Pierre Cuypers (1827 - 1921) (ontwerp); Joseph Cuypers (1861 - 1949). en Jan Stuyt (1868 - 1934) (uitvoering)
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 34519

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.

Buitengewoon belangrijke, beeldbepalende, georiënteerde neogotische kerk met hoge kruisingtoren (hoogte 78 m).

De huidige St. Gummaruskerk verving een kerk uit begin negentiende eeuw , die te klein geworden was. De huidige kerk behoort tot de belangrijkste latere werken in het oeuvre van dr. P.J.H. Cuypers, zij het dat het ontwerp gewijzigd is uitgevoerd door zijn zoon Joseph Cuypers (1861 - 1949) en Jan Stuyt (1868 - 1934). Door oorlogshandelingen zwaar beschadigd in 1944. De kerk is hersteld in 1949. De torenspits is pas herbouwd in 1960. Grote restauratie met zgn. kanjersubsidie, begin jaren 2000.

opname 10-07-2010 © Edward Ippel Hoorn

Monumentomschrijving Rijksdienst

St. Gummarus, 1900-1902, Pierre Cuypers (1827 - 1921). Bouw geleid door Joseph Cuypers (1861 - 1949) en Jan Stuyt (1868 - 1934) die het voorontwerp uit 1899 ingrijpend wijzigden. Driebeukige basiliek met centraliserende plattegrond, die zich door toevoeging van kapellen naar het transept toe verbreedt. Zware ronde kruisingstoren, geflankeerd door vierkante hoektorentjes. Driedelige vensters, rechthoekige pijlers en scheibogen. Netgewelven over de hoofdbeuken. De constructieve delen in het interieur zijn als schoon-werk in gele baksteen uitgevoerd, de wandvlakken zijn gepleisterd. Hersteld na zware oorlogsschade 1949-1950. Klokkenstoel met klok van Gebr. Van Bergen, Midwolda, stationsklok van 's Hertogenbosch, ±1920, diam. 33 cm.

Monumentomschrijving CultuurHistorische Waardekaart

Bouwperiode: 1900-1902
Architect: Pierre Cuypers (1827 - 1921)
Bijzonderheden: Gewijzigd uitgevoerd door Joseph Cuypers (1861 - 1949) en Jan Stuyt (1868 - 1934).

Driebeukige kruisbasiliek met centraliserende plattegrond, die zich door toevoeging van kapellen naar het transept toe verbreedt. Zware ronde kruisingstoren met hoog kegeldak geflankeerd door vierkante hoektorentjes. Door de opeenstapeling der massa's en daken der zijbeuken, kapellen en de absis ontstaat vooral aan de oostzijde een zeer markant silhouet. De detaillering van de aanbouwen en de deuren verraadt invloed van de Nieuwe Kunst. Inwendig driedelige vensters, rechthoekige pijlers en scheibogen, netgewelven over de hoofdbeuken. De constructieve delen in het interieur zijn als schoon werk in gele baksteen uitgevoerd, de wandvlakken gepleisterd, neoromaanse altaren. Hersteld na zware oorlogsschade in 1949-1950, waarbij alle kappen en de vieringtoren zijn vernieuwd. Voor de kerk een H. Hartbeeld ca. 1940-50, brons.

Orgels

Hoofdorgel

De firma Vermeulen uit Weert leverde in 1950 een groot drieklaviers orgel, dat op de koorzolder aan de westzijde werd geplaatst. Met Pasen 1951 (25 maart 1951) is het officieel in gebruik genomen. Adviseur bij de bouw was dr. E. Bruning namens de KKOR. Er waren tien registers nog niet geplaatst, maar deze zijn ook later nooit meer geplaatst. De firma Nijsse herstelde in 1994 de windvoorziening. In 2004 volgde een uitgebreide restauratie door de firma Nijsse. Er zijn plannen om de gereserveerde registers alsnog te plaatsen, mogelijk gebruik makend van Vermeulen-pijpwerk uit dezelfde periode, afkomstig van afgebroken orgels. Op 29 januari 2011 is het orgel opnieuw in gebruik genomen. Er is een tweede verplaatsbare speeltafel geplaatst met een digitale aansturing van de firma OrganTronics.

(Bron:Orgeldatabase)

Koororgel

In 1978 werd in deze kerk een koororgel geplaatst, gemaakt door Maarschalkerweerd in 1903. Het orgel had al op drie plaatsen gestaan: het werd als eerste geleverd aan het Sint Jozefgesticht te Roosendaal. Daarna werd het geplaatst in de kapel van Mariadal, eveneens in Roosendaal. Het heeft hierna in de kapel van het Sint Elisabeth-bejaardenhuis te Halsteren gestaan. Toen men hier de oude gebouwen afbrak werd het opgeslagen. In de nieuwbouw wilde men het orgel niet meer terug, waarna het werd gekocht door de Gummarusparochie te Steenbergen. Het kreeg een plaats bij het Maria-altaar. Patrick Collon reviseerde in 1982 het pijpwerk.

(Bron:Orgeldatabase)

Kistorgel

In 1970 kocht de parochie van Sint Gummarus te Steenbergen een kistorgel van het type Coro M 146 van Pels & Van Leeuwen te Alkmaar. Het kreeg een plaats in de Lourdeskapel. Het orgel heeft vier registers, alle gedeeld in bas en discant. Al het pijpwerk staat in een zwelkast.