Handelingen

Scharsterbrug, Hollandiastraat 8 - Protestantse Kerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Protestantse Kerk
Genootschap: Protestantse gemeente te Ouwsterhaule - Scharsterbrug
Provincie: Friesland
Gemeente: De Friese Meren
Plaats: Scharsterbrug
Adres: Hollandiastraat 8
Postcode: 8517HE
Inventarisatienummer: 09522
Jaar ingebruikname: 1914
Architect: Stapensea, G.
Huidige bestemming: kerk
Monument status: geen


Geschiedenis

Charmante dorpskerk met toren in neovormen.

Herv. Kerk. In de kerk wellicht nog middeleeuws kerkgebouw in 1877 ommetseld, nadat in 1802 de westgevel en de dakruiter waren vernieuwd. In de kerk 18e eeuwse preekstoel, doophek en orgelkast met galerij. Orgel in 1880 door L. van Dam en Zonen gemaakt. Op het kerkhof een zerk met wapens. Klokkenstoel met klok van B. Eijsbouts-Lips, 1948, diam. 73 cm., vanwege het opschrift van een eerder vergoten klok.

Geschiedenis. Bron: ouwsterhaulescharsterbrug.protestantsekerk.net

De historie van de kerk te Scharsterbrug

De kerk in Scharsterbrug heeft een veel korter bestaan, als de kerk in Ouwsterhaule. De streek Scharren tot aan de Woudfennen hoorden, in de negentiende eeuw, kerkelijk tot de Trijegeaën (Ouwsterhaule, Ouwster Nijega en Oldeouwer). De mensen uit Scharsterbrug die zondags naar de kerk in Ouwsterhaule gingen moesten dan ook vele kilometers lopen of met een boer meerijden die met de sjees naar de kerk ging.

Toch was Scharsterbrug een zelfstandige gemeenschap en had in de jaren tachtig in de negentiende eeuw reeds een openbare school. In deze school hield ds.Troste toen vragenleren (catechisatie). Meester Schaapman kreeg elke winter een tientje (€ 4.50) voor het stoken van het lokaal. In 1883 gaven de kerkvoogden (kerkrentmeesters) aan dat ze het afgesproken bedrag niet meer konden missen. Dit had tot gevolg dat de meester de deur op slot deed, dit had tot gevolg dat er geen catechisatie meer in Scharsterbrug was. Dat kon natuurlijk niet en de kerkvoogden huurden het volgende jaar een kamer in Scharsterbrug. Daar kon echter niet gestookt worden en ds.Troste wou wel graag, maar niet in de kou. Uit nood werd er een kamer bij de caféhouder en brugwachter, Sake Kromhout van der Meer gehuurd voor 50 gulden(€ 22.50) per winter en zijn opvolger Pieter Herschoe wou het niet voor minder doen.

In het begin van de twintigste eeuw kwam regelmatig de vraag naar voren om in Scharsterbrug, een lokaal te bouwen, waarin zondags ook kerkdiensten gehouden konden worden. In 1911 werd het door de komst van de zuivelfabriek Hollandia, waardoor de bevolking van Scharsterbrug zou verdubbelen nog actueler. De kerkvoogden vonden toen de tijd rijp om het dan ook maar in één keer goed te doen, er moest een kerk komen.

Architect Stapensea maakte bestek en begroting voor een kerk, een kosterswoning en een vergaderruimte.

Timmerman Sj.Kuindersma uit Joure was de laagste inschrijver met ƒ 14.400 en hij kreeg het karwei.

De mobilisatie van 1914 viel er in en het gerucht ging, dat er toen geen materiaal te krijgen waren en dat daardoor de toren zo plat is uitgevallen. Volgens de tekening had het een hoge, scherpe toren moeten worden en het materiaal lag er ook voor klaar.Maar deze werden voor andere bouwwerken gebruikt.De kerkvoogden kregen het in de gaten, dat de architect en de aannemer het samen eens waren, om de toren zo kort mogelijk af te maken. Van Bergen uit Heiligerlee leverde de klok voor ƒ 1096 en er kwam een “liedinstallatie” voor ƒ 495. Er zou evenals in Ouwsterhaule carbidverlichting worden aangebracht maar in Scharsterbrug kon men elektriciteit krijgen van de zuivelfabriek Hollandia. Het grote probleem was wie legt dit aan. Maar de eerste machinist A.van Stralen bracht uitkomst om de leidingen aan te leggen voor ƒ 1179.37.

In 1917, toen de muren goed droog waren, leverde Van Dam uit Leeuwarden een orgel, dat Hendrik Hoogeboom mocht bespelen. Als laatste werd er een uurwerk in de toren geplaatst. Er werd een afspraak gemaakt dat er om en om met Ouwsterhaule ’s morgens en ’s middags dienst zou zijn. Hierbij verviel dat er twee maal per zondag dienst was te Ouwsterhaule.

Meer dan menige andere dorpen, heeft Scharsterbrug de tol van de bevrijding, april 1945, betaald. Zowel bij de inwoners van het dorp (2), Canadezen (1) en Duitsers (11) vielen in totaal 14 doden te betreuren. Ook de materiële schade was groot 3 panden branden af en alle woningen hadden schade. Ook uit de twee steens muur van de kerktoren werden brokken steen weggeschoten. Tijdens de kerkdienst van zondag 15 april 1945, waarin om 9.30 uur ds. Geerling voorging, werd er een doffe dreun gehoord. De brug over de Scharsterrijn was door springstof, in honderden stukken uiteen gevallen.

In 1980 bleek het verenigingsgebouw te klein te zijn, door vele vrijwilligers werd het gebouw twee maal zo groot en krijgt de naam “Skarsterhonk”. Alle kerkelijke vergaderingen worden hier gehouden.

Sinds 1992 wordt de kosterswoning niet meer bewoond. Het kosterschap wordt sindsdien door vrijwilligers uitgevoerd. De woning wordt nu als vergader- en kopieerruimte gebruikt.

In 1998 heeft er een grote restauratie van de toren plaatsgevonden, wegens lekkage in de muren, ontstaan door beschietingen uit 1945. De kogelgaten zijn opnieuw gedicht en de hoekstukken zijn weer opnieuw aangevoegd. Deze destijds nieuw ingezette hoekstukken in de toren zijn vanaf de grond goed zichtbaar.

A.B

Orgel

Het orgel is in 1918 gebouwd door de firma v/h P. van Dam (Leeuwarden). In 1984 restaureert de firma Kaat & Tijhuis (Kampen) het.

Dispositie
  • Manuaal: Bourdon 16' discant - Prestant 8' - Holpijp 8' - Violon 8', vanaf c - Octaaf 4' - Roerfluit 4' - Octaaf 2' - Cornet 2⅔' 3 sterk discant - Tremulant.
  • Pedaal: aangehangen.

Mechanische sleeplade. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-g.

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur