Koewacht, Kerkplein 2 - Sint Philippus en Jacobuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Sint Philippus en Jacobuskerk
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Zeeland
Gemeente:	Terneuzen
Plaats:	Koewacht
Adres:	Kerkplein 2
Postcode:	4576AS
Sonneveld-index:	06564
Jaar ingebruikname:	1922
Architect:	Wolter te Riele (1867 - 1937)
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.

Karakteristiek, en dus interessant, kerkgebouw van architect Wolter te Riele (1867 - 1937). De driebeukige hallenkerk met terzijde staande toren bij het koor toont, zowel in de centraliserende plattegrond als in de opzet, gelijkenis met de eveneens door Wolter te Riele (1867 - 1937) ontworpen r.-k. St. Gertrudiskerk in Utrecht uit dezelfde periode.

Geschiedenis vervolg

Na de Tachtigjarige Oorlog mocht de Rooms-Katholieke godsdienst in de Republiek niet openlijk worden beleden. De katholieken moesten daarvoor naar de kapellen in het Spaans gebied (het huidige België). Op (Belgisch) Koewacht is in 1687 ook een kapel opgericht op de plaats van het dan reeds geslechte ‘fort van den Coewacht’; later is de kapel vervangen door een kerk. Tot in de Eerste Wereldoorlog (1915) zijn de katholieken van Nederlands Koewacht naar de kerk op Belgisch Koewacht gegaan. Toen de Duitse bezetters de grens met prikkeldraad (onder stroom) afsloten (België was bezet en Nederland was neutraal en bleef buiten de oorlog), werd op Nederlands Koewacht een houten noodkerk gebouwd die in 1921/1922 is vervangen door de huidige kerk.

== Gebouwomschrijving SKKN == Deze alinea staat ook bij, en gaat voornamelijk over,de Vlaamse kerk in Koewacht-Moerbeke

In 1713 gebouwd op Belgisch grondgebied met behulp van gelden, door Nederlanders bijeengebracht. Door Mgr. Phillippus van der Voet, de bisschop van Gent, op 17 febr. 1714 gewijd. In 1850 vergroot met aanbouw van een driebeukig schip en een koor in waterstaatsstijl. Tijdens de oorlogsperikelen in België gedurende de Eerste Wereldoorlog kon van kerkgang geen sprake meer zijn. Op Nederlands grondgebied werd toen een houten noodkerk in gebruik gesteld. De kerkgoederen uit de oorspronkelijke kerk werden echter wel meegenomen. De voorwerpen op deze lijst zijn merendeels uit die periode afkomstig. In 1922 is op die plaats een nieuwe kerk gebouwd. Pastoor M.J. Swagemakers was de bouwpastoor. De architect Wolter te Riele, aannemers Gebr. v.d. Heijden uit Maurik, uitvoerder Lambertus Boon uit Apeldoorn. De kerk op Belgisch grondgebied is nog steeds in gebruik.

Recente geschiedenis

De bisschop van Breda heeft in 2015 besloten dat de kerk open mag blijven, net als die in Hulst, Kloosterzande en Clinge. De basiliek in Hulst is de enige die als volwaardige parochiekerk zal doorgaan. De kerken in Graauw, Sint Jansteen, Stoppeldijk (Vogelwaarde) en Terhole gaan dicht. Daarmee neemt de bisschop het advies van de parochie Heilige Maria Sterre der Zee over.

Er is een Stichting opgericht voor het behoud en onderhoud van de kerk.

Orgel

Het orgel is gebouwd door Cornelis Rogier in 1884 voor de Rectoraatskerk Sint Jozef te Bergen op Zoom. Rogier maakte gebruik van een oudere kas (waarschijnlijk rond de periode van 1780 en ouder pijpwerk). In 1930 is het orgel in de R.K. kerk van Koewacht geplaatst. Daar staat het op de vloer, aan het eind van de rechter zijbeuk.

opname 28-06-1982 © JvN

In de media

Uit BN De Stem 28 april 2014

HULST - Acht kerken van de Oost-Zeeuws-Vlaamse parochie H. Maria Sterre der Zee sluiten volgend jaar juli de deuren voor eucharistievieringen. Die kerken staan in de kernen Koewacht, Graauw, Heikant, Sint Jansteen, Stoppeldijk, Lamswaarde, Nieuw-Namen en Terhole. De Basiliek in Hulst en de kerk in Kloosterzande blijven open voor de erediensten. De kerken in Boschkapelle, Clinge en Hengstdijk krijgen de status van kapel.

Uit Omroepzeeland.nl d.d. 12 juli 2014

KOEWACHT - Parochianen in Koewacht komen in actie om de kerk open te houden. Komend jaar wil de parochie H. Maria Sterre der Zee acht kerken sluiten in Oost-Zeeuws-Vlaanderen, maar met de sluiting van de Sint-Philippus en Jacobuskerk in Koewacht is George van der Sijpt het niet eens. "We vinden het te gek voor woorden."

Uit Omroepzeeland.nl d.d. 7 december 2014

De parochie besloot begin dit jaar dat acht van de dertien kerken in Oost-Zeeuws-Vlaanderen dicht moeten. Dat zou nodig zijn vanwege een tekort aan priesters en financiële middelen. Maar de parochianen in Koewacht waren het daar niet mee eens, verenigd in Kerkbelang Koewacht kwamen ze in actie voor het behoud van de kerk. Kerkbelang Koewacht diende daarom een plan in met daarin verschillende, nieuwe activiteiten om meer mensen de kerk in te krijgen. Eén van die activiteiten is een Poolse kerkdienst voor de Poolse gemeenschap in Zeeuws-Vlaanderen. Zaterdagavond was de eerste en die bleek een groot succes. De kerk krijgt een proeftijd van twee jaar en volgens George van der Sijpt van Kerkbelang Koewacht moet de bisschop nog definitief beslissen. De Poolse kerkdienst krijgt ook een vervolg: de komende vier maanden zal er iedere maand een Poolse kerkdienst in Koewacht zijn.