Hengelo, Marktstraat - Synagoge
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Genootschap: | Joodse Gemeente |
| Provincie: | Overijssel |
| Gemeente: | Hengelo |
| Plaats: | Hengelo |
| Adres: | Marktstraat |
| Postcode: | |
| Jaar ingebruikname: | 1883 |
| Architect: | |
| Huidige bestemming: | gesloopt |
| Monument status: | geen |
Omschrijving
Kleine synagoge in eclectische vormen. Na vernieling in 1941 hersteld in 1951. Wegens herstructurering binnenstad Hengelo, inclusief bouw Stadhuis, gesloopt 1960.
Geschiedenis
In de tijd van de industrialisatie hebben joden een relatief grote rol gespeeld in de Twentse textielindustrie. Zo stichtten S.Ph. de Jong en de gebroeders Van Dam in Hengelo in 1912 de Eerste Nederlandse Kantfabriek. In 1883 was de joodse gemeente reeds zodanig toegenomen in omvang, dat er een nieuwe synagoge gebouwd kon worden aan de Marktstraat. In de laatste decennia van de negentiende eeuw en de eerste decennia van de twintigste eeuw zou het aantal joodse inwoners van Hengelo nog verdubbelen. Naast een toneelvereniging en een joodse jongerenvereniging was er in de plaats ook een zionistische organisatie actief.
In de jaren 1930, vanaf 1933, kwamen er vrij veel vluchtelingen uit Duitsland naar Hengelo. Bij het begin van de bezetting was het aantal joodse inwoners van de plaats dan ook op zijn hoogtepunt. In augustus 1941 werd de synagoge door Duitsers en NSB-ers vernield; de inboedel was te voren in veiligheid gebracht. De eerste grote razzia vond half september 1941 plaats. Vanaf de zomer van 1942 zijn de Hengelose joden in het kader van de algemene deportaties gedeporteerd. Meer dan de helft van hen is naar de kampen afgevoerd, slechts een enkeling kwam terug. In de omgeving van Hengelo zijn vele mensen ondergedoken geweest.
Na de oorlog werd het joodse leven in Hengelo hervat. De herinwijding van de opgeknapte synagoge vond plaats in 1951. Ten gevolge van een plan tot herindeling van de binnenstad moest dit gebouw in 1960 afgebroken worden. In 1966 werd aan de Dorpsmatenstraat een nieuwe synagoge gebouwd.
(Bron: Joods Historisch Museum)