Dongjum, Dorpsstraat 8 - Donatuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Donatuskerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Ried C.A.
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Waadhoeke
Plaats:	Dongjum
Adres:	Dorpsstraat 8
Postcode:	8808HL
Inventarisatienummer:	08852
Jaar ingebruikname:	1777
Architect:
Huidige bestemming:	hervormde kerk
Monument status:	Rijksmonument 15851

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Monumentomschrijving Rijksdienst
3 Gebouwomschrijving SKKN
- 3.1 Entourage
4 Externe links
5 Afbeeldingen
- 5.1 Exterieur
- 5.2 Interieur

Geschiedenis

Ook Donatuskerk.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Herv.Kerk en toren op kerkhof. In 1777 herbouwde bakstenen kerk met toren.

In de kerk preekstoel uit de bouwtijd met trap, achterschot en klankbord, doophek. Tegen de oostwand gewijzigde graftombe voor S.van Goslinga en Joh. Is van Schwartzenberg door J.B. Xavery. Eenklaviers orgel, in 1848 door L. van Dam en Zonen gemaakt met gebruikmaking van aanzienlijk ouder pijpwerk. Klokkenstoel met klok van G. van den Dam, 1553, diam. 108 cm. Mechanisch torenuurwerk Gebr. van Bergen, Midwolda, 1911.

opname 14-05-2007 © Leon Bok

Gebouwomschrijving SKKN

Dongjum is gelegen aan de weg van Leeuwarden naar Franeker. Kerkelijk behoort Dongjum tot Ried. De Nederlandse Hervormde Kerk van Ried omvat de gemeenten Weins, Peins, Schalsum, Boer, Dongjum, Ried, Schingen en Slappeterp, en telt thans 68 belijdende leden, 130 doopleden en 206 belangstellenden, welke aantallen door de eeuwen heen normaal zijn voor deze streek. De gemeente behoort tot de Hervormde classis Franeker. De eerste predikant was Pieter Wiegers (Wygers), 1580-1586. Na de Hervorming werd Boer met Dongjum en Schalsum gecombineerd, zodat de predikanten van die beide plaatsen hier beurtelings moesten preken. In het jaar 1725 ging de verzorging van Boer geheel op Ried over en in 1758 werd Boer met Ried gecombineerd; sedert die tijd werd te Boer om de derde zondag gepreekt. De oude kerk van Dongjum, een groot gebouw met een stompe toren werd in 1776 afgebroken en vervangen door de huidige, die op 4 oktober 1778 werd ingewijd. De huidige kerk heeft een spitse toren. De Tegenwoordige Staat beschrijft het gebouw als volgt: 'Voor weinige jaaren werden de kerk en toren, door ouderdom bouwvallig zynde, weggebroken, en een nieuw fraai kerkje met een spits torentje daar voor in plaats gesteld. Behalven fraaie grafsteenen en wapens pronkt dit kerkje met de aanzienlyke graftombe van den voortreffelyken Staatsman Jr. Sikko van Goslinga...' Van der Aa voegde daar later aan toe dat de kerk een 'klein orgel' bezat.

Entourage

De bakstenen kerk bestaat uit een toren en een eenbeukig schip en heeft een driezijdig gesloten koor. De kerk staat oost-west op een terp, midden in het dorp. Dat dorp is overigens niet meer dan een met enkele huizen, een school en een café bezet kruispunt van boerenwegen middenin het Fries landschap. Op het om de kerk gelegen kerkhof liggen de graven oost-west. Om het kerkhof loopt een voetpad. Het kerkhof heeft een gietijzeren hek uit het jaar 1870. De terp waarop de kerk staat werd ooit omzoomd door een rij linden [?], zoals bijvoorbeeld te Marrum nog gevonden wordt, maar te Dongjum herinneren nog slechts enkele stobben aan die dagen.