Balk, van Swinderenstraat 6 - It Breahus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	It Breahus
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Balk
Provincie:	Friesland
Gemeente:	De Friese Meren
Plaats:	Balk
Adres:	Van Swinderenstraat 6
Postcode:	8561AP
Inventarisatienummer:	08703
Jaar ingebruikname:	1728
Architect:	Saegman, R.
Huidige bestemming:	protestantse kerk
Monument status:	Rijksmonument 15914

Geschiedenis

Historische Hervormde kerk met torentje.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Herv.Kerk. Zaalgebouw uit 1728 met 4-zijdige koorsluiting; de westgevel vormt straatwand met een topgevel; onder de aanzetkrullen anno 1728.

Inwendig preekstoel, kuip met snijwerk, doophek, oorspronkelijk eenklaviers orgel in 1843 gemaakt door N.A. Lohman. Bij de laatste restauratie in 1975 uitgebreid met een Bovenwerk en een vrij Pedaal. Twee XVIIIe-eeuwse familiebanken en een gebrandschilderd glas uit 1729 ter herinnering aan de bouw van de kerk.

Orgel

In 1843 maakten de gebroeders Lohman een nieuw orgel voor de Hervormde Kerk in Balk. Het was een éénklaviers orgel met aangehangen pedaal. In 1975 is het orgel door de gebroeders Reil gerestaureerd en uitgebreid met een tweede klavier (als bovenwerk) en een vrij pedaal. Het pedaal staat in een aparte kas achter het orgel.

In 2014 is er schade ontstaan in de pedaallade door lekkage van de toren. In 2015 is de toren hersteld en daarna hebben wij het orgel onderhanden genomen. Al het pijpwerk is van de windladen geweest, zowel van pedaal als beide klavieren. Op de plek van de waterlekkage in de pedaallade is het leer etc. allemaal vernieuwd. Bij de windladen van de klavieren waren sommige registers moeilijk te bedienen, dit is verholpen en de toetsmechanieken zijn nagezien. De veerspanning is geëgaliseerd.

In 1975 is er een pedaalkoppel naar het onderklavier gemaakt door middel van een schuifmechanisme. Dat was een bron van ergernis, want steeds braken er abstracten af als de koppeling werd bediend tijdens het spelen. We hebben een nieuw pedaalkoppelmechanisme gemaakt. De ruimte daarvoor was zeer beperkt, maar dat is een extra uitdaging.

De lijmnaden van de houten pijpen zijn hersteld en het leer van de stoppen vernieuwd. Het metalen pijpwerk is schoongemaakt. Aan de intonatie van de labialen is niets gewijzigd, de tongwerken zijn wel gecorrigeerd op aanspraak en volume.

Ook is er een nieuwe windmachine geplaatst.