Brontekst bekijken van Oostwold (Old), Kerksingel 17 - Hervormde Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Oostwold (Old)]]
[[Categorie:Gemeente Oldambt]]
[[Categorie:Provincie Groningen]]


{{#display_map: Kerksingel 17 Oostwold (Old), Nederland|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Hervormde Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | PKN Hervormde gemeente Oostwold
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Groningen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Oldambt
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Oostwold (Old)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Kerksingel 17
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9682PD
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 01123 01124
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1775
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|29923}}
|}

==Geschiedenis==

Karakteristieke kruisvormige kerk. Lijkt op de [[Amsterdam, Noordermarkt 48 - Noorderkerk|Noorderkerk]] in Amsterdam. In 1882 vergroot.

* 2020 - De kerk is voorlopig gesloten wegens een onveilige situatie. Mogelijk aardbevingsschade, constructiefout of achterstallig onderhoud.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. kerk op kerkhof. Fraai aan het einde van een oprijlaan gesitueerd kruisvormig kerkgebouw met dakruiter op de kruising, blijkens opschrift boven de omlijste ingang gebouwd in 1775 en aan die zijde verlengd in 1882. Bij die gelegenheid werden ook in de zuidelijke hoeken aanbouwen toegevoegd. In de kerk preekstoel met achterschot, klankbord en trap. Doophek met lezenaar. Houten gesneden doopvont met deksel. Vijf overhuifde banken; banken met knoppen aan de wangstukken en eenvoudige paneelbanken. Orgel uit 1811, gemaakt door H.H. Freytag en J.W. Timpe. In 1989 door A.H. de Graaf gerestaureerd. Op de tribune bijbehorende lezenaar. Koperen kroon uit 1821. Aantal 17de en 18de eeuwse zerken. In de dakruiter klok van A.H. van Bergen, 1807, diam. 75 cm. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, 17de eeuw.

==In de media==
* Uit '''Schade door mijnbouw''', 26 mei 2020
Begin dit jaar kwam het pleisterwerk naar beneden in een historisch kerkje in Oostwold (Oldambt). Nu er een besluit ligt over een schadevergoeding, gloort er hoop op het herstel. Maar dat is nog niet zo eenvoudig, beaamt Bert Smit van de Hervormde Gemeente Oostwold.
Met de blik naar boven staarde de kerkganger begin dit jaar bezorgd naar een lege plek op het gewelf. Met een flink stuk sierpleister in de hand, ontwaarde Smit al snel meer scheuren. Hij deed daarop een melding mogelijk acuut onveilige situatie. En dat bleek niet onterecht. Vooruitlopend op de afhandeling van een schademelding, werden daarop in allerijl speciale netten besteld en geplaatst om eventueel vallend pleisterwerk op te vangen. Zo konden er tenminste wel kerkdiensten worden gehouden. “Er werd gelukkig snel actie ondernomen. Maar we vreesden voor wat verder komen zou”, zegt Smit nu.
====Voortbestaan bedreigd====
Sinds 1775 doorstond het gebouw weer en wind. In 1973 werd het nog uitgeroepen tot Rijksmonument. Maar nu bedreigden de schade en vooral de daarmee gepaard gaande kosten het kerkgebouw in haar voortbestaan. “Als we dit allemaal zelf moesten bekostigen, dan was dat niet gelukt, vrees ik.”
====Schadevergoeding====
Recent plofte er een brief op de mat met het verlossende woord. “De TCMG heeft besloten dat de schade aan het stucwerk mijnbouwschade is en vergoed moet worden. En ook enkele andere scheuren aan de binnen- en buitenzijde. Met deze schadevergoeding gaat het helemaal goed komen.”

====Werk op hoogte====
De TCMG wees een flinke schadevergoeding toe. Dit is vooral nodig voor het specialistische handwerk dat nodig is op flinke hoogte binnen het gebouw. Alleen al voor het steigerwerk is een klein kapitaal voorzien. Het werk zal mogelijk dertig weken in beslag gaan nemen.
====Vaklui nodig====
Maar voorlopig zullen de klanken van het orgel tussen de mazen door tot de kerkschare moeten komen. “Ervaring met een eerder herstel van de kerktoren leert dat het wel even duurt voor alle vaklui beschikbaar zijn. Misschien wel een jaar.”
====Tijdelijk gesloten====
Binnenkort hoopt Smit wel een eerste vergadering te beleggen met een restauratiearchitect voor een plan van aanpak. “Ik ga er nu al vanuit dat de kerk tijdens het herstel dicht zal moeten. Misschien wel meer dan een half jaar. Vooral vanwege die enorme steigers. Toch hebben we dat er graag voor over.”
====Alles in het wit====
Geluk bij een ongeluk is dat de coronacrisis creatief maakt. De gemeenschap heeft inmiddels de online kerkdienst geïntroduceerd. Smit ziet het dan ook van de positieve kant: “Het herstelwerk biedt meteen kans naast de gewelven ook de muren te witten die in de gewelven overlopen. Er stond bovendien herstel van verweerd voegwerk gepland. Dat kan nu allemaal ineens.”

==Externe links==
* [http://www.hervormdoostwold.nl Website kerkelijke gemeente]
* {{Wikipedia2|Kerk_van_Oostwold_(Oldambt)}}
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hervormde_Kerk,_Oostwold Meer afbeeldingen op Wikimedia]
* [https://www.kerkelijkerfgoedoostwold.nl/erfgoed/kerkgebouw/dakruiter-met-torenklok/ Beschrijving dakruiter]

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Kerkoostwold3674.jpg | Ansichtkaart 1934 - WG
Afbeelding:Oostwold (Oldambt) NH kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (2).jpg
Afbeelding:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (3).jpg
Afbeelding:01123 Oostwold (Leek) vm.Ned.Herv.Kerk 1908 bg.2004 Hoofdstraat 123 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (2).jpg
Afbeelding:01123 Oostwold (Leek) vm.Ned.Herv.Kerk 1908 bg.2004 Hoofdstraat 123 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (4).jpg
Afbeelding:01123 Oostwold (Leek) vm.Ned.Herv.Kerk 1908 bg.2004 Hoofdstraat 123 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (3).jpg
</gallery>

====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (6).jpg
Afbeelding:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar.jpg
Bestand:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (4).jpg
Bestand:01123 Oostwold (Old.Scheemda) PKN. vm.NH.Kerk 1775 1882 vergroot Kerksingel 17 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (7).jpg
Afbeelding:Oostwold Herv Kerk Freytag & Timpe 1811.jpg
Afbeelding:Oostwold HV 001.jpg‎
Afbeelding:Oostwold HV 003.jpg‎ 
Afbeelding:Oostwold HV 004.jpg‎
Afbeelding:Oostwold HV 006.jpg‎ 
Afbeelding:Oostwold HV 007.jpg‎
</gallery>