Oosterend (T), Kerkstraat 2 - Maartenskerk: verschil tussen versies

Huidige versie van 14 nov 2019 om 15:40

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Maartenskerk
Genootschap:	Protestantse waddengemeente Texel
Provincie:	Noord-Holland
Gemeente:	Texel
Plaats:	Oosterend
Adres:	Kerkstraat 2
Postcode:	1794AM
Inventarisatienummer:	05963
Jaar ingebruikname:	15e
Architect:
Huidige bestemming:	Protestantse kerk
Monument status:	Rijksmonument 35221

Geschiedenis

Dit is de oudste (nog bestaande) kerk op Texel.

Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de Zeemanskerk te Oudeschild, de Maartenskerk te Oosterend en de Waddenkerk te De Cockdorp.

Het is niet precies bekend in welk jaar de bouw van de kerk werd voltooid. Het oudste gedeelte, tussen de toren en dwarsschip dateert nog uit het eerste deel van de twaalfde eeuw en is opgetrokken uit tufsteen. Het is versterkt met rolstenen. Het rondboogvenster in de noordelijke tufstenen muur is nog zoals het door de bouwers is aangebracht. Eveneens in de noordmuur is nog de dichtgemetselde boog te zien van het zogeheten Noormannenpoortje. Tot 1566 was de kerk gewijd aan St. Martinus. Het beeld van St. Martinus, dat in de kerk stond, werd ongeveer in 1566, in de tijd van de Hervorming, verbrand op het kerkhof van de kerk. Tijdens de Hervorming ging de kerk over in Gereformeerde handen.

Monumentomschrijving Rijksdienst

HERVORMDE KERK EN TOREN. Thans kruisvormig kerkgebouw waarvan de westelijke arm gevormd wordt door het schip van een 11e eeuwse tufstenen kerkje. De oostelijke arm is een gedeelte van het 15de eeuwse koor, in 1724 recht gesloten; ook de toren is in de 15de eeuw ontstaan en in de 17de of 18de eeuw verhoogd. N. en Z. dwarspand zullen in de 16de eeuw zijn toegevoegd. Op het doophek staan 17e eeuwse koperen bollen. een doopboog; voorts bezit de kerk twee koperen lezenaars uit de tweede helft van de 17de eeuw en een koperen kroon uit 1683. Klokkenstoel met klok van H. Wegewaert, 1598, diam. 100 cm. Mechanisch torenuurwerk van Van Bergen, 1931.

Orgel

Het orgel (Rijksmonument) is in 1906 gebouwd door de firma Mart. Vermeulen (Woerden), die daarbij gebruik maakt van oudere bestanddelen. Het binnenwerk dateert namelijk uit het midden van de 18de eeuw. Het front met de orgelkas en de frontpijpen, de klaviatuur en de grootste Prestant-pijpen werden in 1906 nieuw gemaakt. In 1972 restaureert de firma D.A. Flentrop (Zaandam) het instrument. Vervolgens werd het orgel in 1984 en 1986 op weinig respectvolle wijze uitgebreid.

Dispositie

Manuaal (C-f3): Prestant 8' - Holpijp 8' - Gamba 8' - Octaaf 4' - Fluit 4' - Octaaf 2' - Mixtuur 2' 3-4 sterk bas (1986) - Cornet 2⅔' 3 sterk discant.
Pedaal (C-d1): Subbas 16' (1984) - Gedekt 8' (unit, 1984).
Pedaalkoppeling.

Mechanische sleeplade (uitbreidingen op membraan- en kegellade).

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

prent 1936 - WG
Ansichtkaart - WG
ansichtkaart
ansichtkaart 1959
Ansichtkaart - WG
23-06-2009 jk
Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)

Interieur

2011
2011
2011
2011
2011
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
27-05-2014 jk
29-05-2014 jk
27-05-2014 jk
sarcofaag gevonden onder de vloer van de kerk; 29-05-2014 jk
29-05-2014 jk
huistekens; 29-05-2014 jk
29-05-2014 jk
29-05-2014 jk
29-05-2014 jk
29-05-2014 jk

Orgel

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 [[Categorie:MetKaart]]
 [[Categorie:Rijksmonument]]
-[[Categorie:PKNH]]
+[[Categorie:PKN]]
 [[Categorie:Oosterend]]
 [[Categorie:Gemeente Texel]]
 [[Categorie:Provincie Noord-Holland]]
+{{#display_map:1794AM Kerkstraat 2 Oosterend, Nederland|type=hybrid}}
 {{infobox kerk
+ | naam_kerk          = Maartenskerk
+ | genootschap        = Protestantse waddengemeente Texel
 | provincie          = Noord-Holland
 | gemeente           = Texel
@@ Regel 13: / Regel 17: @@
 | adres              = Kerkstraat 2
 | postcode           = 1794AM
-| bouwjaar           = 15e
+| jaaringebruikname           = 15e
 | oorspronkelijke_bestemming = Rooms-Katholieke kerk
 | huidige_bestemming = Protestantse kerk
@@ Regel 21: / Regel 25: @@
 }}
 == Geschiedenis ==
-Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de [[Oudeschild,_Trompstraat_60_-_Zeemanskerk|Zeemanskerk]] te Oudeschild, de Grote kerk te Oosterend en de [[De_Cocksdorp,_Kikkertstraat_85_-_Waddenkerk|Waddenkerk]] te De Cockdorp.
+Dit is de oudste (nog bestaande) kerk op Texel.
+Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de [[Oudeschild,_Trompstraat_60_-_Zeemanskerk|Zeemanskerk]] te Oudeschild, de Maartenskerk te Oosterend en de [[De_Cocksdorp,_Kikkertstraat_85_-_Waddenkerk|Waddenkerk]] te De Cockdorp.
 Het is niet precies bekend in welk jaar de bouw van de kerk werd voltooid. Het oudste gedeelte, tussen de toren en dwarsschip dateert nog uit het eerste deel van de twaalfde eeuw en is opgetrokken uit tufsteen. Het is versterkt met rolstenen. Het rondboogvenster in de noordelijke tufstenen muur is nog zoals het door de bouwers is aangebracht. Eveneens in de noordmuur is nog de dichtgemetselde boog te zien van het zogeheten Noormannenpoortje.
@@ Regel 45: / Regel 52: @@
 ====Exterieur====
 <gallery>
-Bestand:1-Oosterend texel nh kerk 2.jpg|ansichtkaart
+Bestand:Kerkoosterend4131.jpg | prent 1936 - WG
-Bestand:2-Oosterend texel nh kerk.jpg|ansichtkaart
+Bestand:Kerk Oosterend 2.jpg
+Bestand:Kerkoosterend4129.jpg | Ansichtkaart - WG
+Bestand:1-Oosterend texel nh kerk 2.jpg | ansichtkaart
+Bestand:2-Oosterend texel nh kerk.jpg | ansichtkaart 1959
+Kerkoosterend10723.jpg | Ansichtkaart - WG
 Afbeelding:Oosterend Grote kerk 1jk.jpg|23-06-2009 jk
 Afbeelding:Oosterend nh toren.jpg.JPG
@@ Regel 55: / Regel 66: @@
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - Grote kerk=AKO-2016-002.JPG|Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - Grote kerk=AKO-2016-003.JPG|Foto:A.E.v.Kooten, Ermelo (2016)
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 013.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 014.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 015.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 016.jpg
 </gallery>
@@ Regel 81: / Regel 96: @@
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - it(s)20140529jk.jpg|29-05-2014 jk
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - iu(s)20140529jk.jpg|29-05-2014 jk
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 011.jpg
 </gallery>
@@ Regel 89: / Regel 105: @@
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - ob(s)20140527jk.jpg
 Bestand:Oosterend (T), Kerkstraat 2 - oc(s)20140527jk.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 001.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 003.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 004.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 006.jpg
+Bestand:Oosterend Texel Maartenskerk 007.jpg
 </gallery>

Uit het nieuws: