Brontekst bekijken van Ommeren, Kerkstraat 1 - Lambertus

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:Ommeren]]
[[Categorie:Gemeente Buren]]
[[Categorie:Provincie Gelderland]]


{{#display_map:4032NG Kerkstraat 1 Ommeren, Netherlands|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:Deepskyblue; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Lambertus
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | PKN Hervormde gemeente Ommeren
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gelderland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Buren
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Ommeren
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Kerkstraat 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4032NG
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 12070
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1843 toren 12e Eeuw
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightskyblue; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|25846}}
|}
[[Afbeelding:10070813 Ommeren Sint LambertuskerkPlattegrond A. Roks.jpg|320px|thumb|Plattegrond. Tekening: A. Roks]]

== Geschiedenis ==

De kerk in Ommeren is al heel oud en er zijn in de loop der eeuwen herhaaldelijk onderhouds- en reparatiewerkzaamheden uitgevoerd. <br />
Aan de hand van het boekje "In en rond de kerk van Ommeren" van M. Berends uit 1989 volgt een overzicht. 

Het oudste deel van de huidige kerk is de zuidmuur van het schip en de pijlers en de bogen van de noordmuur: waarschijnlijk dertiende eeuws. In de vijftiende eeuw kreeg de kerk een nieuw koor. Uit het kerkarchief blijkt dat er tussen 1706 en 1710 een nieuwe haan op de toren geplaatst is, is in 1727 reparatiewerk aan het dak uitgevoerd en is de kerk in 1765 gerestaureerd. Dat betekende niet altijd een verbetering: twee koperen kronen uit 1765 zijn in 1864 aan een handelaar verkocht, een fraaie koperen lezenaar werd verkocht en door een plankje vervangen, een herenbank met inscripties werd voor brandhout verkocht. Een oud doopvont werd bij een restauratie vernield. 
=====Naar de 19e eeuw=====
In 1825 vonden weer herstelwerkzaamheden plaats. De toren was zo bouwvallig dat die gesloopt werd en in 1848 door een nieuwe vervangen. In 1894 werden de muren van het schip bepleisterd en in 1908 kreeg het schip zijn huidige vorm. Door het afbikken van alle kalklagen in 1899 gingen de schilderingen helaas verloren. Achter de kalklaag werd een kast gevonden met daarin fragmenten van gebrandschilderd glas, o.a. een ruitje met een deel van een wapen. Deze fragmenten zouden uit de vijftiende eeuw stammen. Ook verscheen een dichtgemetselde gang. 
=====De 20e eeuw=====
In de jaren 1967 en 1968 vond een grote restauratie plaats. Ter voorbereiding toog al in 1955 een restauratiecommissie aan het werk. Er werd navraag gedaan bij het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschapelijk Werk of de kerk op de monumentenlijst stond. Dat bleek het geval. Er werd door het Ministerie een uitgebreid rapport opgemaakt van de noodzakelijke werkzaamheden. Dit vergde vele jaren uitzichtloos wachten waarin de toestand van de kerk er niet beter op werd. Op een gegeven moment stond bij de ingang een bord met "Wegens vallende leien ... ingang kleine hek". Pas in 1965 was er een begroting voor de totale restauratie à FL 499.690,-. Dit bleek financieel niet haalbaar: er was een bedrag van FL 14.000,- beschikbaar voor de restauratie. Zelfs sloop en nieuwbouw werd overwogen! Er werd toen een voorlopig herstelplan opgesteld "teneinde de wateroverlast enigszins te kunnen tegengaan" waarmee in het voorjaar van 1966 begonnen zou kunnen worden. Dat kostte FL 91.600,- voor het herstel en FL 10.000,- voor het plan. 
Het restauratieplan
Het antwoord komt "al" op 12 juni 1967: er wordt 50% subsidie verleend, FL 45.800,-. Hierop volgt een brief aan het Ministerie voor definitieve goedkeuring. De gemeenschap van Ommeren moest de rest van het geld bijeenbrengen: daarvoor werd een inzameling gehouden. Op 22 september 1967 was het resultaat bekend: ruim FL 20.000,-. De kosten van de restauratie waren inmiddels toch weer aanzienlijk toegenomen: ruim FL 260.000,-. Omdat ook Gemeente en Provincie een deel van de kosten droegen konden de herstelwerkzaamheden toch worden uitgevoerd. Eind november 1968 was de kerk weer in prima staat.

==Omschrijving==
De kerk bestaat uit een in oorsprong eenbeukig romaans schip uit de 12de eeuw dat aan het einde van de 13de eeuw met een noordelijke zijbeuk werd vergroot. Een 15de-eeuws koor en een toren uit 1843 in de plaats van een oudere middeleeuwse toren, waarvan de tufstenen voet bewaard bleef. In het schip een vlakke houten zoldering, in het koor stenen kruisribgewelven. Gerestaureerd omstreeks 1964. Preekstoel 1698. Orgel met één manuaal en vrij pedaal, afkomstig uit de [[Laren (G), Dorpsstraat 2 - Hervormde Kerk|Hervormde Kerk]] te Laren Gld., in 1870 gemaakt door F. Leichel, in 1950 gewijzigd door J.C. Sanders, in 1984 in de kerk van Ommeren geplaatst.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk. Dorpskerk met romaans schip en een koor en noorderzijbeuk uit de laat-gotische periode. Gerestaureerd omstreeks 1964. Preekstoel, 1698. 

==Externe links==
* {{Wikimedia|Nederlands_Hervormde_Kerk_(Ommeren)}}

== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<gallery>
Kerkommeren771.jpg | Ansichtkaart 1934 - WG
Afbeelding:Ommeren nh kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Ommeren nh kerk 3.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Ommeren NH kerk kopie ansichtkaart.jpg|opname N.M.F. Lathouwers 1968
Afbeelding:Ommeren NH kerk kopie ansicht.jpg|opname Jos-Pe 1988
Kerkommeren7826.jpg | Ansichtkaart 1998 - WG
Afbeelding:Ommeren Lambertuskerk2.jpg|Zuidzijde Lambertuskerk. AR. 06-10-2007.
Afbeelding:Ommeren Lambertuskerk1.jpg|Oostzijde koor. AR. 06-10-2007.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk1 A. Roks 07-07-2010.jpg|Oostzijde koor. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk10 A. Roks 07-07-2010.jpg|Zuidzijde koor. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk9 A. Roks 07-07-2010.jpg|Sint Lambertuskerk vanuit het ZO. AR. 07-07-2010. 
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk7 A. Roks 07-07-2010.jpg|Sint Lambertuskerk vanuit het zuiden. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk6 A. Roks 07-07-2010.jpg|Het schip vanuit het zuiden. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk3 A. Roks 07-07-2010.jpg|Romaans rondboogvenster. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk4 A. Roks 07-07-2010.jpg|Oude zuidingang. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk5 A. Roks 07-07-2010.jpg|Zuidingang. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk8 A. Roks 07-07-2010.jpg|Westzijde van de toren. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk11 A. Roks 07-07-2010.jpg|Drie westelijke torengeledingen. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk13 A. Roks 07-07-2010.jpg|Sint Lambertuskerk vanuit het NW. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk15 A. Roks 07-07-2010.jpg|Noorder zijbeuk vanuit het NW. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk16 A. Roks 07-07-2010.jpg|Sint Lambertuskerk vanuit het noorden. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk18 A. Roks 07-07-2010.jpg|Noordzijde koor. AR. 07-07-2010.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (13).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (14).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (18).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (15).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (20).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (21).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (17).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (1).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (2).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (7).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (6).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (16).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (22).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (19).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
<!Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (9).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (10).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (11).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (4).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (5).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (12).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:12070 Ommeren PKN. Hervormd Lambertus 13e koor 15e toren 1848 Kerkstraat 1 Gld. opname 11-10-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (8).JPG|opname 11-10-2010   © AvD.
Afbeelding:Ommeren NH. Kerk Gld.jpg|foto. Ds.H.J.Douwes, Amsterdam.
Afbeelding:Ommeren NH. Kerk Gld (2).jpg|foto. Ds.H.J.Douwes, Amsterdam.
</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Ommeren Herv Kerk Leichel 1870.jpg | Leichel-orgel (1870)
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010 (2).jpg|Interieur schip en koor. AR. 11-09-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010 (4).jpg|Interieur koor. AR. 11-09-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010 (6).jpg|Interieur schip vanuit het koor. AR. 11-09-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010 (5).JPG|Nisje in het muurwerk van het koor. AR. 11-09-2010.
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010.jpg|Noordzijde van het schip. AR. 11-09-2010. 
Afbeelding:Ommeren Sint Lambertuskerk Foto A Roks 11-09-2010 (3).jpg|Leichel-orgel. AR. 11-09-2010.
Bestand:Ommeren HV 002.jpg
Bestand:Ommeren HV 004.jpg
Bestand:Ommeren HV 006.jpg
Bestand:Ommeren HV 010.jpg
Bestand:Ommeren HV 012.jpg | Augustus 2014 
</gallery>