Handelingen

Odoorn, Valtherweg 1 - Margarethakerk: verschil tussen versies

Uit Reliwiki

Geen bewerkingssamenvatting
(8 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 2: Regel 2:
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:Kerkcentrum]]
[[Categorie:Odoorn]]
[[Categorie:Odoorn]]
[[Categorie:Gemeente Borger-Odoorn]]
[[Categorie:Gemeente Borger-Odoorn]]
[[Categorie:Provincie Drenthe]]
[[Categorie:Provincie Drenthe]]
[[Categorie:SDOK]]


{{#display_map:7873AA Valtherweg 1 Odoorn, Netherlands|type=hybrid}}


{|  
{|  
Regel 12: Regel 15:
|-valign="top"
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Margaretha
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Margarethakerk
|-valign="top"
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Hervormd
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Ned. Hervormd
|-valign="top"
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
Regel 42: Regel 45:
|-valign="top"
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerkcentrum
|-valign="top"
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
Regel 49: Regel 52:


==Geschiedenis==
==Geschiedenis==
Koor 13e eeuw
 
Koor 13e eeuw.
 
De oude Margarethakerk stamt uit de 12e eeuw. Van die oude - aan de heilige Margaretha gewijde - kerk resteert alleen nog het koor, nu in gebruik als consistoriekamer. Het koor van de kerk is opgetrokken met materiaal dat slechts zelden bij een Nederlandse kerk wordt aangetroffen, namelijk granieten zwerfstenen. Tot ongeveer 3.75 meter hoogte bestaat de muur uit deze gespleten en behakte stenen, daarboven uit baksteen.  
De oude Margarethakerk stamt uit de 12e eeuw. Van die oude - aan de heilige Margaretha gewijde - kerk resteert alleen nog het koor, nu in gebruik als consistoriekamer. Het koor van de kerk is opgetrokken met materiaal dat slechts zelden bij een Nederlandse kerk wordt aangetroffen, namelijk granieten zwerfstenen. Tot ongeveer 3.75 meter hoogte bestaat de muur uit deze gespleten en behakte stenen, daarboven uit baksteen.  


In 1856 werd de kerk, omdat zij te klein was geworden, afgebroken. De kosten van de nieuwe kerk werden geraamd op f 13.544,—,. Op 4 mei 1856 werd de laatste kerkdienst in de oude kerk gehouden. De kerkdiensten die tijdens de bouw van de nieuwe kerk gewoon doorgang vonden, werden gehouden in de openbare lagere school. ‘s Morgens voor de  bewoners van Odoorn en ‘s middags voor de bewoners van Valthe en Exloo. Van de oude kerk werd een tekening gemaakt. zodat de beeltenis bewaard bleef. Van de opbrengst van de verkochte pentekeningen werd een uurwerk in de nieuwe kerk ingebouwd.
In 1856 werd de kerk, omdat zij te klein was geworden, afgebroken. De kosten van de nieuwe kerk werden geraamd op f 13.544,—,. Op 4 mei 1856 werd de laatste kerkdienst in de oude kerk gehouden. De kerkdiensten die tijdens de bouw van de nieuwe kerk gewoon doorgang vonden, werden gehouden in de openbare lagere school. ‘s Morgens voor de  bewoners van Odoorn en ‘s middags voor de bewoners van Valthe en Exloo. Van de oude kerk werd een tekening gemaakt. zodat de beeltenis bewaard bleef. Van de opbrengst van de verkochte pentekeningen werd een uurwerk in de nieuwe kerk ingebouwd.
Tijdens de bouw van de “nieuwe” kerk verongelukte een van de arbeiders, na een val van 40 voet ( plm. 12 mtr). Op 3 mei 1857 werd de nieuwe kerk ingewijd, maar door een brand op 25 november 1897 weer geheel verwoest. Op 28 augustus 1899 werd de nieuwe kerk, die op de oude muurresten en fundamenten was herbouwd, ingewijd. Op het dak liggen zeer bijzondere en zeldzame dakpannen; de zogenaamde Lucas IJsbrand pannen die in Makkum werden gebakken. Deze dakpannen staan als 'stormvast' bekend.
Tijdens de bouw van de “nieuwe” kerk verongelukte een van de arbeiders, na een val van 40 voet ( plm. 12 mtr). Op 3 mei 1857 werd de nieuwe kerk ingewijd, maar door een brand op 25 november 1897 weer geheel verwoest. Op 28 augustus 1899 werd de nieuwe kerk, die op de oude muurresten en fundamenten was herbouwd, ingewijd. Op het dak liggen zeer bijzondere en zeldzame dakpannen; de zogenaamde Lucas IJsbrand pannen die in Makkum werden gebakken. Deze dakpannen staan als 'stormvast' bekend.
(Bron:[http://www.odoorn.net/kerk.htm Odoorn.net])
(Bron:[http://www.odoorn.net/kerk.htm Odoorn.net])


* 2016 De kerk is op 2 mei 2016 overgedragen aan de Stichting Oude Drentse Kerken
* 2016 De kerk is op 2 mei 2016 overgedragen aan de Stichting Oude Drentse Kerken. Sindsdien is er een commissie met inwoners uit Odoorn die het dagelijks beheer doen van de kerk. Er worden tal van activiteiten georganiseerd, zoals kleine concerten, maar daarnaast wordt er ook nog met regelmaat een kerkdienst gehouden


==Omschrijving==
==Omschrijving==
Regel 89: Regel 95:
===Exterieur===
===Exterieur===
<gallery>
<gallery>
Bestand:Kerkodoorn3209.jpg | prent 1934 - WG
Afbeelding:Odoorn nh kerk.jpg|Foto achterzijde (Consistoriekamer)
Afbeelding:Odoorn nh kerk.jpg|Foto achterzijde (Consistoriekamer)
Bestand:Kerkodoorn3224.jpg | Ansichtkaart 1961 - WG
Bestand:Koorpartij - Odoorn - 20170753 - RCE.jpg|Bron: Wikimedia/RCE (1962)
Bestand:Koorpartij - Odoorn - 20170753 - RCE.jpg|Bron: Wikimedia/RCE (1962)
Bestand:Kerkodoorn9102.jpg | Ansichtkaart 1963 - WG
Bestand:Kerkodoorn876.jpg | Ansichtkaart - WG
Bestand:Overzicht consistorie, zuidoost zijde - Odoorn - 20372058 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (2005)
Bestand:Overzicht consistorie, zuidoost zijde - Odoorn - 20372058 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (2005)


Afbeelding:Odoorn herv kerk 016 (Small).jpg‎
Afbeelding:Odoorn herv kerk 016 (Small).jpg‎
Bestand:Odoorn NH kerk 2008.jpg
Bestand:Odoorn NH kerk 2008.jpg ‎ |(2008)
Bestand:Odoorn - Hervormde kerk 2014 -034.JPG
Bestand:Odoorn - Hervormde kerk 2014 -034.JPG ‎ |(2014)


Bestand:Odoorn - Hervormde kerk 2014 -031.JPG ‎ |(2014)
Bestand:Odoorn - Hervormde kerk 2014 -031.JPG ‎ |(2014)
Regel 131: Regel 141:
<gallery>‎
<gallery>‎
Bestand:Interieur, overzicht consistorie naar het oosten - Odoorn - 20372046 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (2005)
Bestand:Interieur, overzicht consistorie naar het oosten - Odoorn - 20372046 - RCE.jpg|Bron:Wikimedia/RCE (2005)
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 001.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 003.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 004.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 005.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 007.jpg ‎
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 009.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 011.jpg
Bestand:Odoorn Oude HV kerk 013.jpg
</gallery>
</gallery>

Versie van 8 dec 2019 16:07


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Margarethakerk
Genootschap: PKN Ned. Hervormd
Provincie: Drenthe
Gemeente: Borger-Odoorn
Plaats: Odoorn
Adres: Valtherweg 1
Postcode: 7873AA
Inventarisatienummer: 14143
Jaar ingebruikname: 1898
Architect: Ernst Jr, W. van
Huidige bestemming: kerkcentrum
Monument status: Rijksmonument 31221

Geschiedenis

Koor 13e eeuw.

De oude Margarethakerk stamt uit de 12e eeuw. Van die oude - aan de heilige Margaretha gewijde - kerk resteert alleen nog het koor, nu in gebruik als consistoriekamer. Het koor van de kerk is opgetrokken met materiaal dat slechts zelden bij een Nederlandse kerk wordt aangetroffen, namelijk granieten zwerfstenen. Tot ongeveer 3.75 meter hoogte bestaat de muur uit deze gespleten en behakte stenen, daarboven uit baksteen.

In 1856 werd de kerk, omdat zij te klein was geworden, afgebroken. De kosten van de nieuwe kerk werden geraamd op f 13.544,—,. Op 4 mei 1856 werd de laatste kerkdienst in de oude kerk gehouden. De kerkdiensten die tijdens de bouw van de nieuwe kerk gewoon doorgang vonden, werden gehouden in de openbare lagere school. ‘s Morgens voor de bewoners van Odoorn en ‘s middags voor de bewoners van Valthe en Exloo. Van de oude kerk werd een tekening gemaakt. zodat de beeltenis bewaard bleef. Van de opbrengst van de verkochte pentekeningen werd een uurwerk in de nieuwe kerk ingebouwd.

Tijdens de bouw van de “nieuwe” kerk verongelukte een van de arbeiders, na een val van 40 voet ( plm. 12 mtr). Op 3 mei 1857 werd de nieuwe kerk ingewijd, maar door een brand op 25 november 1897 weer geheel verwoest. Op 28 augustus 1899 werd de nieuwe kerk, die op de oude muurresten en fundamenten was herbouwd, ingewijd. Op het dak liggen zeer bijzondere en zeldzame dakpannen; de zogenaamde Lucas IJsbrand pannen die in Makkum werden gebakken. Deze dakpannen staan als 'stormvast' bekend. (Bron:Odoorn.net)

  • 2016 De kerk is op 2 mei 2016 overgedragen aan de Stichting Oude Drentse Kerken. Sindsdien is er een commissie met inwoners uit Odoorn die het dagelijks beheer doen van de kerk. Er worden tal van activiteiten georganiseerd, zoals kleine concerten, maar daarnaast wordt er ook nog met regelmaat een kerkdienst gehouden

Omschrijving

Ned. Herv. Kerk. Zaalkerk met rondboogvensters en geveltoren met achtkantige lantaarn uit 1856-1857 naar ontwerp van W. van Ernst. De kerk is gebouwd tegen het voormalige, smalle rechthoekige koor van een rond 1200 gebouwde kerk, dat thans dienst doet als consistoriekamer. Dit koor is bekleed met of opgetrokken van behakte granieten zwerfstenen. In november 1897 door brand beschadigd en daarna hersteld. Inventaris: smeedijzeren doopbekkenhouder XVIIc, kansel uit 1898. Aan het orgel koperen kaarsenhouders in slangenvorm. Orgel met Hoofdwerk en Bovenwerk, in 1899 gemaakt door Gebr. Van Oeckelen. In het oude koor gietijzeren kaarsenkroontje uit plm 1830. Mechanisch torenuurwerk Van Bergen, Heiligerlee, 1897.

In de media

Uit Het Nieuws van den Dag, 30 November 1897.

Te Odoorn (Dr.) zijn Vrijdagavond vier boerenbehuizingen, waaronder het logement-Kuipers, en de kerk met toren geheel afgebrand. De brand schijnt ontstaan te zijn in een schuur naast het logement-Kuipers. Met de kerk en het logement liggen tegen den grond de boerenbehuizingen van Marissen, Schutrup en de wed. Reinders.

De brand nam zeer snel in omvang toe; te elf uur 's avonds was het gevaar voor andere perceelen geweken. De telephonische gemeenschap met Emmen was verbroken, daar een telephoonpaal verbrandde. Op verschillende plaatsen in de buurt werd de vuurgloed waargenomen.

Uit Het Nieuws van den Dag, 9 Juni 1899.

De Herv. gemeente te Odoorn heeft op plechtige wijze in gebruik genomen het orgel in de herbouwde kerk, haar door den Heer J. Hadders, te Valthe, geschonken. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door den Heer M.H. van 't Kruijs, uit Groningen. Het orgel in de afgebrande kerk was indertijd geschonken door den Heer H. Zegering, te Exloo. Het nieuwe orgel is uit de fabriek der firma Oekelens (sic), te Haren, bij Groningen.

  • Uit Dagblad van het Noorden d.d. 3 februari 2016

Gratis eigenaar worden van de kerk in Odoorn en daarbij geld toe krijgen. Dat overkomt de Stichting Oude Drentse Kerken. Dat gulle gebaar komt van de Vrijzinnig Hervormde Gemeente Odoorn. Die is hiermee gewaarborgd dat het uit 1857 daterende gebouw in hartje Odoorn tot in de puntjes onderhouden blijft. Het jeugdgebouw naast de kerk is verkocht aan Arnoud van der Veen, eigenaar van café-restaurant De Boshof. Na de kerk van Eext, de Waterstaatskerk Bovensmilde, de synagoge Zuidlaren en 't Kleine kerkje in Gieterveen is de kerk in hartje Odoorn het vijfde pareltje waar Stichting Oude Drentse kerken eigenaar van wordt. De stichting hoeft geen financiële tegenprestatie te leveren. Sterker: ze krijgt een bruidsschat toe. Hoe groot die is, wil kerkrentmeester Tonny Besselse-Frankhuizen niet zeggen. ,,Maar het is in ieder geval een hoger bedrag dan we voor ons jeugdgebouw beuren. De bruidschat is bedoeld om 10 tot 15 jaar onderhoud te bekostigen. Met de verkoop van beide gebouwen is de beoogde fusie tussen de gemeente in Odoorn en de Grote Kerk in Emmen weer een stap dichterbij gekomen. De Vrijzinnig Hervormde Gemeente Odoorn mag dan vierhonderd leden tellen, daarvan zijn er nog zo weinig die het padje naar de kerk warm houden, dat nog maar één keer per maand een kerkdienst is. ,,Dan zitten we er met zo'n vijftien mensen, het is heel treurig, vindt Besselse. Ze blaast al sinds 2003 haar partijtje mee in de kerkraad. Als kerkrentmeester is ze zowel voorzitter, secretaris als penningmeester. Overigens is er nog een lange weg te gaan voor de fusie een feit is. De kerkelijke gemeentes en de regionale kerkvergadering (Classis Emmen) moeten ermee instemmen. Het RCBB (Regionaal College voor Behandeling van Beheerszaken) wordt vervolgens om advies gevraagd door de Classis. Voor de leden verandert er niet veel. Maandelijks heeft er nog steeds een kerkdienst plaats. Arnoud van der Veen van De Boshof heeft het jeugdgebouw gekocht. Niet in eerste plaats om het gebouw, als wel om de ruim 700 vierkante meter grond die er bij hoort. ,Buurman's land is maar één keer te koop' is hier het motto. ,,Eens per jaar wordt hier een tent voor het dorpsfeest opgezet. Wij doen de catering. Als iemand anders het had gekocht, zou die tent elders geplaatst moeten worden en dan kom je al gauw buiten het dorp uit.

  • Uit Emmen.nl, 2 mei 2016

Odoorn - De Margarethakerk in Odoorn wordt vandaag officieel overgedragen aan Stichting Oude Drentse Kerken. De erfgoedorganisatie, die is gelieerd aan stichting Het Drentse Landschap, prijst zich gelukkig dat het huidige kerkbestuur ervoor heeft gekozen om de kerk aan haar over te dragen. Het beheren van een dergelijk object sluit naadloos aan bij de visie van de stichting om zich verder te ontwikkelen als ‘provinciale trust’, meldt Het Drentse Landschap op haar website. Eerder dit jaar besloot de Vrijzinnig Hervormde Gemeente Odoorn het gebouw te schenken aan Oude Drentse Kerken. Op deze manier is het onderhoud van het gebouw voor de toekomst geborgd. De huidige Nederlands Hervormde Kerk werd in 1857 in gebruik genomen, maar het koor stamt uit de 12e eeuw. Die oude, aan de heilige gewijde Margaretha, kerk is opgetrokken met materiaal dat slechts zelden bij een Nederlandse kerk wordt aangetroffen, namelijk granieten zwerfstenen. In 1861 werd een kerkorgel vervaardigd door de orgelbouwer Petrus van Oeckelen, dat in 1897 bij een brand verloren ging. Petrus’ zoons Cornelis en Antionus van Oeckelen leverden in 1899 het huidige tweeklaviers orgel. Oude Drentse Kerken heeft ook godshuizen in Gieterveen, Zuidlaren, Eext en Bovensmilde in bezit.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur