Handelingen

Oosterend (T), Kerkstraat 2 - Maartenskerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam object: Maartenskerk
Genootschap: Protestantse waddengemeente Texel
Provincie: Noord-Holland
Gemeente: Texel
Plaats: Oosterend
Adres: Kerkstraat 2
Postcode: 1794AM
Sonneveld-index: 05963
Jaar ingebruikname: 15e
Architect:
Huidige bestemming: Protestantse kerk
Monument status: Rijksmonument 35221


Geschiedenis

Dit is de oudste (nog bestaande) kerk op Texel.

Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de Zeemanskerk te Oudeschild, de Maartenskerk te Oosterend en de Waddenkerk te De Cockdorp.

Het is niet precies bekend in welk jaar de bouw van de kerk werd voltooid. Het oudste gedeelte, tussen de toren en dwarsschip dateert nog uit het eerste deel van de twaalfde eeuw en is opgetrokken uit tufsteen. Het is versterkt met rolstenen. Het rondboogvenster in de noordelijke tufstenen muur is nog zoals het door de bouwers is aangebracht. Eveneens in de noordmuur is nog de dichtgemetselde boog te zien van het zogeheten Noormannenpoortje. Tot 1566 was de kerk gewijd aan St. Martinus. Het beeld van St. Martinus, dat in de kerk stond, werd ongeveer in 1566, in de tijd van de Hervorming, verbrand op het kerkhof van de kerk. Tijdens de Hervorming ging de kerk over in Gereformeerde handen.

Monumentomschrijving Rijksdienst

HERVORMDE KERK EN TOREN. Thans kruisvormig kerkgebouw waarvan de westelijke arm gevormd wordt door het schip van een 11e eeuwse tufstenen kerkje. De oostelijke arm is een gedeelte van het 15de eeuwse koor, in 1724 recht gesloten; ook de toren is in de 15de eeuw ontstaan en in de 17de of 18de eeuw verhoogd. N. en Z. dwarspand zullen in de 16de eeuw zijn toegevoegd. Op het doophek staan 17e eeuwse koperen bollen. een doopboog; voorts bezit de kerk twee koperen lezenaars uit de tweede helft van de 17de eeuw en een koperen kroon uit 1683. Klokkenstoel met klok van H. Wegewaert, 1598, diam. 100 cm. Mechanisch torenuurwerk van Van Bergen, 1931.

Orgel

Het orgel (Rijksmonument) is in 1906 gebouwd door de firma Mart. Vermeulen (Woerden), die daarbij gebruik maakt van oudere bestanddelen. Het binnenwerk dateert namelijk uit het midden van de 18de eeuw. Het front met de orgelkas en de frontpijpen, de klaviatuur en de grootste Prestant-pijpen werden in 1906 nieuw gemaakt. In 1972 restaureert de firma D.A. Flentrop (Zaandam) het instrument. Vervolgens werd het orgel in 1984 en 1986 op weinig respectvolle wijze uitgebreid.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Orgel