De Cocksdorp, Kikkertstraat 85 - Waddenkerk
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam object: | Waddenkerk |
Genootschap: | PKN Protestantse waddengemeente Texel |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Texel |
Plaats: | De Cocksdorp |
Adres: | Kikkertstraat 85 |
Postcode: | 1795AC |
Sonneveld-index: | 05241 |
Jaar ingebruikname: | |
Architect: | na te gaan |
Huidige bestemming: | Protestantse kerk |
Monument status: | Rijksmonument 35281 |
Geschiedenis
De Eierlandse polder kwam in 1835 droog te liggen. Vier jaar later werd met de bouw van een Hervormde kerk begonnen. Bij de inschrijving voor de bouw van deze kerk kreeg de plaatselijke timmerman van der Kloot in september 1839 de opdracht. Aanvankelijk werd het dorp Nieuwdorp genoemd maar al snel veranderde dit in De Cocksdorp. Het werd vernoemd naar de man die het initiatief nam tot de inpoldering van Eierland en die tevens de leiding aan de infrastructuur van de nieuwe polder gaf. In 1840 werd bij de acte van verkaveling aan de kerk het kerkhof toegewezen. Dit bevindt zich in het bomenrijke gedeelte waaraan de Molenlaan ligt. . De ingebruikneming van de kerk was op 6 juni 1841. Voor de nieuwbouw van de kerk werd 8.000 gulden (3.700 euro) beschikbaar gesteld. De kerk met toren werd in classistische stijl gebouwd. Men schafte in 1840 de preekstoel en bijbehorend kerkenraadszetels aan uit de in 1822 opgeheven Engelse kerk in Den Haag. Een timmerman aldaar had het ooit gekocht voor 83 gulden.
Hiermee werd fraai houtsnijwerk binnengehaald voor slechts 200 gulden. De eerste dominee werd in 1841 beroepen. Al in 1843 bleek de kerk te klein en werd verlengd. Dat jaar kreeg de kerk ook haar eerste uurwerk en toren. Helaas werd tijdens de Russenopstand in mei 1945 het dak van de kerk een deel van de kerkenraadsbanken beschadigd door granaatinslagen. Na de oorlog vond restauratie plaats van kerk en interieur. Het kerkorgel is in 2005 geheel nagekeken.
Deze kerk is een van de drie kerken van de Protestantse Waddengemeente Texel, namelijk: de Zeemanskerk te Oudeschild, de Grote kerk te Oosterend en de Waddenkerk te De Cockdorp.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Hervormde Kerk. Classicistisch zaalkerkje uit 1835 met torentje boven de voorgevel. Rijk gesneden midden 18e eeuwse preekstoel afkomstig uit de Engelse Kerk in Den Haag, met trap, ruggeschot; klankbord met vlampotten; doophek XVIII A. Eenklaviers mechanisch orgel, gemaakt door F.G. Leichel in 1879 in een kas uit de eerste helft van de 18e eeuw. Niet onder de bescherming vallen de latere toevoegingen en wijzigingen aan het pijpwerk.
Orgel
Eenklaviers mechanisch orgel, gemaakt door Friedrich Leichel (Düsseldorf) in 1879 in een kas uit 1736. Niet onder de bescherming vallen de latere toevoegingen en wijzigingen aan het pijpwerk.
E.F. Leichel (Lochem) herstelt het orgel in 1894 en plaatst twee nieuwe registers. In 1950 herstelt de firma H. Spanjaard (Amsterdam) het instrument na oorlogsschade.
In 2004 restaureert de firma Mense Ruiter Orgelbouw (Zuidwolde/Gn) het orgel en vernieuwt de windvoorziening.
Dispositie
- Manuaal: Bordun 16' - Principal 8'; Hohlflöte 8' - Viola di Gamba 8' (C-H in Hohlflöte) - Octave 4' (1894) - Flöte 4' - Octave 2' (1894) - Cornett 2⅔' 3 sterk discant.
- Pedaal (aangehangen): Bordun 16’ (transm.).
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-g. Winddruk: 78 mm. WK.
In de media
- Uit Het Nieuws van den Dag, 19 September 1879.
Zondag j.l. werd te de Cocksdorp, op Texel, het nieuwe orgel in de Herv. Kerk ingewijd. De vervaardiger van dat schoone, solide instrument is de Heer E. Leichel, te Duisburg.